Kleine, bruinzwarte, monstertjes: teken. Maar liefst één miljoen mensen per jaar worden door dit beestje gebeten. Gelukkig geeft dit bij het overgrote deel van de mensen geen problemen. Hooguit een klein roodvlekje of tekenbeet jeuk. Toch is het belangrijk om een tekenbeet te herkennen. En te checken. Maar waar let je precies op? En wanneer is het wél handig om een bezoekje aan je huisarts te brengen? Ik vertel het je in deze blog!
Nieuwsgierig geworden naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder!
Wat is een teek?
Een teek ziet eruit als een klein, zwart tot bruin gekleurd, spinnetje. Een tekenbeet herkennen is daarom ook vaak lastig, omdat het om zo'n klein beestje gaat. In Nederland komt de schapenteek het meeste voor. Ze zitten met name tussen bladeren en in het hoge gras. Bijvoorbeeld in het bos, de duinen, in parken en tuinen. Onderaan deze blog geef ik je mijn tips tegen tekenbeten!
Wat is een tekenbeet?
Een tekenbeet is een vorm van een insectenbeet en betekent letterlijk dat je gebeten bent door een teek. Als een teek volwassen wordt, heeft het namelijk bloed nodig om te overleven. En dit zoeken teken bij zowel dieren als mensen.
Dit gebeurt met name in de maanden maart tot november, omdat het hier dan boven de zeven graden is. En dan zijn de teken het meest actief.
Na het opzuigen van het bloed, trekt de teek zich weer terug naar de bodem. Tussen het gras en de bladeren. Om vervolgens na een paar maanden weer opnieuw op zoek te gaan naar een dier of mens om bloed op te zuigen.
Het vervelende hieraan is, dat de teek dan al eerder bloed heeft opgezogen en dus besmet kan zijn. Bijvoorbeeld met het lymfebacterie. Dit gebeurt met name als ze bloed van een besmet dier hebben opgezogen.
De teek kan dit bacterie hebben overgenomen en kan dit bacterie vervolgens op jou overbrengen tijdens een tekenbeet. Vooral de vrouwtjes teken Lymfe overdragen. Het vrouwtje zuigt zich vol met bloed en legt hierna eitjes. Deze eitjes kunnen gelukkig nooit besmet zijn met het lymfebacterie.
Als de teek eenmaal op je huid zit, bijt het in je huid. Om zo bloed op te kunnen zuigen. Je kunt een tekenbeet daarom ook vaak herkennen aan de teek zelf. Die je nog in je huid ziet zitten. Maar dit is niet altijd het geval.
Oorzaak tekenbeet
De oorzaak van een tekenbeet spreekt natuurlijk voor zich. Namelijk een beet van een teek. Je loopt ze als mens gemakkelijk op door met blote huid door het hoge gras te lopen. Of een plek met veel begroeiing.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, springt een teek niet op de huid. Maar het kruipt op je huid. Dit klinkt misschien nog wel enger. En hier blijft het helaas niet bij...
Nadat de teek op je huid is gekropen, zuigt het zich vol met bloed. Tot de teek ongeveer één centimeter groot is. Na ongeveer drie dagen laat de teek zich weer los. En blijft er een tekenbeet achter in de huid. Het beste is om de teek eerder zelf weg te halen, zodat de ernst van de tekenbeet minder is.
Tekenbeet herkennen
Maar hoe kun je een tekenbeet herkennen? Allereerst zit een tekenbeet meestal op warme plekken. Zoals je oksels, in je liezen of in je knieholtes. Bij kinderen zitten de tekenbeten juist vaak in de nek en achter de horen.
Verder kun je een tekenbeet herkennen aan de teek zelf. Als deze namelijk nog in je huid zit, zie je een zwart, klein, bolletje zitten. Als de teek zich op dat moment al heeft volgezogen met bloed, is de teek juist wat grijzer van kleur. En zo groot als een erwt.
Als de teek niet meer in je huid zit, kun je een tekenbeet herkennen aan een rood vlekje of wondje in de huid. Soms zie je in het midden ook nog een klein zwart puntje zitten. Eigenlijk vergelijkbaar met een muggenbeet of wespensteek. Deze rode vlek verdwijnt over het algemeen binnen één week weer.
Tekenbeet herkennen van besmette teek
Toch kan een tekenbeet ook meer problemen met zich mee brengen dan alleen zo’n onschuldig rood vlekje. Een teek kan namelijk het Lyme-bacterie bij zich dragen. Dit bacterie kunnen ze vervolgens weer overdragen op jou als ze je bijten. Op die manier wordt de ziekte van Lyme overgedragen van teek op mens.
Deze kans op deze besmetting is gelukkig wel heel klein. Van de honderd mensen met een tekenbeet, krijgt maar ongeveer één iemand de ziekte van Lyme. Wat op zich goed te behandelen is mits je er op tijd bij bent.
Hierin speelt tijd dus een belangrijke rol, want hoe langer de teek in je huid heeft gezeten, hoe groter de kans op de ziekte van Lyme na een tekenbeet. Het vervelende hieraan is alleen dat een tekenbeet niet pijnlijk is. Vaak merk je de teek daarom pas laat op.
Tekenbeet kring
De zogeheten tekenbeet kring kennen veel mensen denk ik wel. En ik denk ook dat veel mensen hun huid controleren op het verschijnen van een rode kring na een tekenbeet.
Als er binnen enkele dagen tot drie maanden na de beet een kring rondom de tekenbeet ontstaat, is het namelijk verstandig om de huisarts te bellen. Een tekenbeet kring kan een teken zijn dat je gebeten bent door een besmette teek. Bijvoorbeeld met het lymfe bacterie.
Tekenbeet kring herkennen
Deze tekenbeet kring hoeft trouwens niet per se rood te zijn. Als je een wat lichter huidtype hebt, gaat het om een rode tot blauwrode kring rondom de tekenbeet. Of meer een soort rode vlek na de tekenbeet. Van ongeveer vijf centimeter of groter. Als je van jezelf een wat donkerder huidtype hebt, is de tekenbeet kring juist meer geel tot blauw gekleurd.
Op de linker foto foto hieronder zie je een typische tekenbeet kring. De tekenbeet kring is iets donkerder dan de omliggende huid, maar zoals je kunt zien hoeft de kring niet heel duidelijk zichtbaar te zijn. Daarom is het ook zo belangrijk om de huid goed te checken na een tekenbeet.
Hoe snel rode kring na tekenbeet?
Hoe snel een rode kring na een tekenbeet ontstaat verschilt per persoon. Veelal verschijnt de kring om de tekenbeet binnen drie maanden. Gelukkig verschijnt er in de meeste gevallen geen teek kring.
Tekenbeet rode vlek
Naast een tekenbeet met een rode kring, kan het ook gaan om een tekenbeet met een rode vlek. Je ziet dan dus geen duidelijke cirkel of kring rondom de tekenbeet. Maar meer een soort grote rode vlek. Een beetje vergelijkbaar met een hele grote muggenbult.
Vaak voelt de huid rondom de tekenbeet dan ook gezwollen en hard aan. Dit is een reactie van je lichaam op de tekenbeet.
Symptomen tekenbeet
Hieronder heb ik nog even alle symptomen op een rijtje gezet om een tekenbeet te herkennen:
- Zwart beestje in de huid
- Zwart puntje in de huid
- Een klein wondje met in het midden een bijt plekje
- Rood vlekje in de huid met zwart puntje
- Tekenbeet rode vlek
- Tekenbeet rode kring
- Gezwollen huid rondom de tekenbeet
- Harde huid rondom de tekenbeet
Behandeling tekenbeet
Heb je een tekenbeet opgelopen? Dan is het belangrijk om hier wel iets mee te doen. Vooral als de teek nog in je huid zit is het fijn om snel te handelen. Hieronder lees je hoe!
Stap 1. Teek verwijderen
Als de teek nog in je huid zit, is het belangrijk dat je de teek zo snel mogelijk uit je huid haalt. Dit kun je het beste doen met een puntig pincet. Je pakt de teek zo dicht mogelijk bij je huid vast en trekt de teek (zonder te draaien) uit de huid.
Het is fijn om de tekenbeet hierna even schoon te maken met desinfecterende alcohol of jodium. Soms blijft er een stukje van de teek in de huid, het kopje. Dit klinkt een beetje eng, maar dit is niet erg. Het zal vanzelf uit de huid komen.
Stap 2. Tekenbeet jeuk verminderen
Heb je last van tekenbeet jeuk? Dan kan het fijn zijn om de jeuk te verminderen. Een effectief ingrediënt hiervoor is zinkoxide. Deze stof heeft namelijk de eigenschap om zowel jeuk te remmen als een barrière laag over je huid te leggen, waardoor je huid beter beschermd is tegen irriterende prikkels van buitenaf.
Hieronder heb ik drie voorbeelden gezet van huidvriendelijke producten met zinkoxide. Om de tekenbeet jeuk snel te verminderen:
Wanneer naar de huisarts bij een tekenbeet?
Ook is het handig om even in je agenda te noteren op welke dag je de tekenbeet hebt opgelopen. Dit is niet de dag waarop je zelf de teek zag zitten. Maar de dag waarop je de teek waarschijnlijk hebt opgelopen. Je bent misschien een dagje naar het bos geweest? Of je hebt ergens met de hond gewandeld waar het mogelijk gebeurd kan zijn?
Heeft de teek minder dan 24 uur op je huid gezeten? Dan is de kans heel klein dat je de ziekte van Lyme hebt opgelopen. Een huisarts bezoeken is dan echt niet nodig. Denk je dat de teek langer dan 24 uur op je huid heeft gezeten? Dan kun je twee dingen doen:
Optie 1. Foto tekenbeet maken
Je kunt een foto van de huid maken, op de plek waar de teek gezeten heeft. En je huid de aankomende drie maanden goed in de gaten houden. Zie je een rode tot blauwrode ring rondom de oude tekenbeet verschijnen? Dan is het belangrijk om even contact op te nemen met je huisarts. Hij of zij zal dan antibiotica voorschrijven.
Optie 2. Meteen contact opnemen na tekenbeet
Je kunt ook meteen contact opnemen met je huisarts. En ervoor kiezen om preventief antibiotica nemen. Het voordeel hieraan is dat je de ziekte van Lyme preventief voorkomt. Maar de kans dat je het bacterie hebt opgelopen, is natuurlijk klein. Áls dit wel gebeurd is, ben je de infectie op deze manier dus eigenlijk voor.
Dit geldt trouwens wel alleen als je het binnen 72 uur na het verwijderen van de teek inneemt. Als je het later dan 72 uur inneemt dan helpt het niet in het voorkomen van het Lyme bacterie. Maar wel in het bestrijden van het bacterie. Het nadeel van antibiotica is helaas wel dat het bijwerkingen geeft. Als diarree, een allergie en/of misselijkheid.
