Koortslip: herpes labialis

Luus
01 juni 2024

Het is al vervelend genoeg dat het er zit. Laat staan dat mensen er naar vragen of gefocust naar gaan zitten kijken. Een koortslip is een veelvoorkomende huidklacht, waarbij je een groepje blaasjes op de lip ziet zitten. Het is erg besmettelijk, wat het extra vervelend maakt. Gelukkig kun je er iets aan doen. In deze blog vertel ik je meer over de oorzaak van een koortslip, de verschillende koortslip fasen, symptomen en natuurlijk mijn tips!

Nieuwsgierig geworden naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder!

Samenvatting koortslip voorkomen of behandelen

Hieronder vind je de belangrijkste producten die ik in mijn blog aanraad:


Wat is een koortslip (herpes labialis)?

Ik denk dat iedereen een koortslip wel kent. De kans is zelfs groot dat je er op dit moment last van hebt. En je bent zeker niet de enige. Een koortslip komt namelijk ontzettend vaak voor. Maar liefst één op de drie mensen krijgt er wel eens mee te maken. En een groot deel van deze mensen krijgen vaker in hun leven een koortslip, omdat het virus in het lichaam achterblijft.

Meestal ontstaat een nieuwe koortslip weer op dezelfde plek als de vorige keer. Wat je ziet zijn kleine blaasjes op of rond de lippen. Ook is het vaak zo dat je andere klachten krijgt, zoals een branderig gevoel, tintelende gevoel, kloppende lip, dikke klieren in de hals en jeuk.

Je noemt een koortslip ook wel koortsuitslag of (de medische term) herpes labialis. De term herpes labialis komt voort uit het feit dat een koortslip veroorzaakt wordt door het herpes virus. Maar daarover later meer!

Een koortslip gaat vanzelf weer over en is daarom onschuldig. Maar je kunt er wel veel hinder aan ondervinden, omdat je het zowel voelt als ziet zitten. Liever meteen naar de beste koortslip producten? Bekijk dan deze blog: Beste koortslip zalf.


Hoe ziet een koortslip eruit?

Van veraf ziet een koortslip eruit als een korstje op de lip. Maar als je het van dichtbij bekijkt, zie je dat het toch niet om een typisch korstje gaat. Je krijgt blaasjes die in een groepje bij elkaar liggen. Dit is meteen ook typerend voor huidklachten die worden veroorzaakt door het herpes virus, omdat de blaasjes altijd gegroepeerd liggen.

Dat is bijvoorbeeld ook bij herpes zoster (gordelroos) zo. Alleen zitten de blaasjes dan niet op je lip, maar vaak op je rug. Of bij genitale herpes, waarbij de blaasjes rondom de geslachtsdelen zitten na seksueel contact met een besmet persoon.

De locatie van een koortslip is ook vrij typisch: op of rondom de lippen. Het heet tenslotte niet voor niets een koortslip. Maar wist je dat een koortslip ook op je neus kan zitten? Of op je kin of ogen?

Symptomen koortslip

Ben je er nog niet helemaal uit of je last hebt van een koortslip of iets anders? Hieronder heb ik alle bekende symptomen van een koortslip gezet:

  • Het geeft een tintelend gevoel (beginnende koortslip lip)
  • Koortslip mondhoek
  • Je krijgt blaasjes op of rond de lippen
  • De blaasjes liggen in een groepje bij elkaar
  • Lijkt op klein blaartje of korstje op de lip
  • Jeukende blaasjes
  • Het geeft een branderig gevoel
  • Het kan een branderige pijn geven
  • Koortslip en opgezette klieren
  • Bij volwassenen: keelpijn, dikke klieren hals
  • Bij tieners: ontstoken tong en mond


Oorzaken koortslip: herpes simplex virus

Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpes virus. In het specifiek het HSV-1 virus. Bijna iedereen draagt dit virus bij zich. Je kunt hiermee geboren worden, maar er ook later mee besmet raken. Het virus blijft zitten in de zenuwcellen van je huid. en kan later weer actief worden.

Bij deze eerste besmetting treden er meestal geen klachten op. Als dit wel zo is, krijgen kindjes vooral koorts en ontstekingen in de mond.  Bij tieners ontstaat er dan juist vaak een ontsteking op de tong. En bij volwassenen kun je een eerste besmetting met het virus herkennen door opgezette klieren in de hals. Vaak gepaard met keelpijn.

Besmetting zonder contact

Besmetting met het virus betekent dus niet meteen dat je ook daadwerkelijk een koortslip krijgt. Je kunt zelfs je hele leven het HSV-1 virus bij je dragen, zonder hier iets van te merken. Toch kan virus plotseling actief worden en wél klachten geven: een vervelende koortslip.

Dit gebeurt vooral als je een slechte afweer hebt. Denk aan: een herstelperiode na een operatie, verkoudheid, keelontsteking, medicijnen, menstruatie cyclus, zonlicht, zonnebank, koorts, chemotherapie, stress, en andere factoren die je afweer negatief beïnvloeden kunnen het virus triggeren.

Besmetting door contact

Daarnaast kun je een koortslip oplopen door directe besmetting. Denk bijvoorbeeld aan het kussen van iemand met een koortslip. Of orale seks. Maar ook door voorwerpen aan te raken waar het herpes virus op zit. Zoals een lippenbalsem of een glas die iemand met een koortslip gebruikt heeft.

Het virus kan via deze voorwerpen worden overgedragen en zo ook blaasjes bij jouw veroorzaken. Je krijgt dan binnen twee weken na besmetting klachten.

Koortslip besmettelijk

Dat een koortslip besmettelijk is, is dus een understatement. Je kunt het virus uit de blaasjes overdagen en oplopen via direct huid op huid contact met een besmet persoon. Maar dus ook via voorwerpen, waarop het virus zit. Of seksueel contact met iemand met herpes aan de geslachtsdelen.

In theorie is een koortslip niet meer besmettelijk als alle blaasjes zijn opgedroogd. Toch zou ik hiermee oppassen, want het is vaak lastig te beoordelen of alle blaasjes opgedroogd zijn. Daarnaast is het zo dat als het virus eenmaal is binnengedrongen, het wel altijd in je lichaam aanwezig blijft.


Hoe merk je dat je een koortslip krijgt?

Er zijn een aantal dingen waaraan je kunt merken dat je een koortslip krijgt. Een beginnende koortslip geeft een tintelend, branderig en jeukend gevoel ter hoogte van je lippen. Het kan ook een beetje een kloppend gevoel geven. Maar je spreekt pas echt over een koortslip als je (pijnlijke) blaasjes krijgt.

Hoe voelt een koortslip?

Naast het feit dat je een koortslip ziet zitten, kun je het zelf ook voelen zitten. Bij een beginnend koortslip voel je dus een tintelend, jeukend en/of branderig gevoel op je lippen of rond de mond. Ook kan je lip wat dikker en roder worden voordat je blaasjes krijgt. Deze symptomen treden vaak enkele uren tot een paar dagen voordat je de 'echte' koortslip krijgt op.

Als je blaasjes krijgt is het heel belangrijk om niet aan de blaasjes te zitten. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, maar dan mag je het echt alleen maar erger! Het vocht in die blaasjes is namelijk super besmettelijk. Pas als de blaasjes opgedroogd zijn, is het besmettingsgevaar weg. De koortslip zal er vanzelf afvallen.


Koortslip fases: 4 fasen koortslip

Bij het actief worden van het herpes simplex virus doorloopt de huidklacht een aantal 'koortslip fases'. Hieronder heb ik de verschillende koortslip fases op een rijtje gezet.

Koortslip fase 1: branderig gevoel en dikke lip door koortslip

Eerst voel je een tintelend, jeukend en brandend gevoel op je lip. De huid wordt ook wat roder en er ontstaan kleine pukkeltjes. Daarnaast kun je last krijgen van een dikke lip.

Koortslip fase 2: je krijgt blaasjes op of rond de lippen

Na twee tot vier dagen verschijnen er ook wat blaasjes op de lip. Andere veelvoorkomende plekken zijn: koortslip mondhoek, koortslip onder lip en soms zelfs herpes op kin. De koortslip blaasjes zijn gevuld met vocht. Dit maakt een koortslip erg besmettelijk. Je lichaam reageert hierop doormiddel van een ontstekingsreactie. Wat vaak zichtbaar wordt als dikke klieren, kloppende lip en zweling.

Koortslip fase 3: blaasjes barsten open

Op dag vier of vijf kunnen de koortslip blaasjes openbarsten. Je bent dan het meest besmettelijk, omdat het vocht uit deze blaasjes het virus bevat. Belangrijk dus om niet aan de blaasjes te zitten!

Koortslip fase 4: blaasjes opgedroogd

Na de vijfde dag zullen de blaasjes gaan op drogen. Er kunnen scheurtjes in je lip ontstaan. De koortslip pijn neemt af, maar vaak ontstaat er juist meer jeuk. Dit is een teken dat je lip aan het genezen is. Uiteindelijk zal het korstje loslaten en eraf vallen.

In totaal duurt het vaak tien dagen voordat de koortslip helemaal genezen is. Hierna kan er wel een roze en droog plekje achterblijven. Het is daarom fijn om  een huidvriendelijke lippenbalsem te smeren, met kalmerende en verzorgende ingrediënten. Hier vind je een lijst met mijn favoriete lippenbalsems: Beste lippenbalsem.

Kan een koortslip een soa veroorzaken?

Helaas wel. Infectie met het herpes virus kan ook ontstaan rondom je genitaliën. Je noemt het dan geen herpes labialis (koortslip), maar herpes genitalis. Besmetting vind vaak plaats tijdens seksueel contact. Genitale herpes wordt dus door hetzelfde virus veroorzaakt als een koortslip. Alleen dan niet het type 1, maar het type 2.

Een koortslip wordt daarom ook niet als een SOA beschouwd. En herpes aan de genitaliën wel. Maar het is wel zo dat als je met het vocht uit de blaasjes van een koortslip, ook herpes genitalis kan veroorzaken. Als je namelijk oraal bevredigd wordt door iemand met een koortslip, kan het virus worden overgedragen. En kun je last krijgen van herpes genitalis.

Andersom geldt dit ook voor het veroorzaken van een koortslip. Als je iemand oraal bevredigt, die last heeft van herpes genitalis, kun jij het herpes virus oplopen. Dit kan ervoor zorgen dat jen een koortslip aan je lippen krijgt.


Hoe wordt een koortslip behandeld?

Dat een koortslip vanzelf over gaat, betekent natuurlijk niet dat je helemaal niks ertegen mag doen. Je kunt je lichaam namelijk een handje helpen! De koortslip geneest dan vaak wat sneller. Let bijvoorbeeld op je weerstand, slaap voldoende, vermijd orale seks, kus niemand en eet gezond. Dit zijn natuurlijk voor de hand liggende tip en niet per se iets dat je snel gaat helpen. Hieronder heb ik daarom wat meer praktische tips tegen een koortslip gezet!

1. Koortslip behandelen met zinkzalf (zinkzalf koortslip)

Het kan echt helpen om een pasta of zalf met zinkoxide op je koortslip te smeren. Zinkoxide heeft namelijk een indrogend effect én vermindert jeuk. Op die manier kan het smeren van zinkzalf de blaasjes indrogen en de jeuk die de blaasjes geven verminderen. Breng het altijd aan met een wattenstaafje en was je handen erna goed! Hieronder vind je twee 'zinkzalf koortslip' voorbeelden:


2. Koortslip behandelen met antivirale crème

Je kunt ook een antivirale crème smeren. Een goed voorbeeld is deze Aciclovir crème. Het remt de groei van virussen. En zo ook de koortslip. Daarnaast kun je er ook voor kiezen om antivirale tabletten te slikken. Deze doen hetzelfde, alleen neem je deze in. Zowel aciclovir crème als anti-virale tabletten lijken in de praktijk niet effectiever te zijn dan een neutrale crème of zinkzalf. Daarom zou ik eerst het smeren van zinkoixde proberen.

3. Koortslip pleister

Een koortslip pleister vind ik niet zo zeer een koortslip behandeling. Maar meer een manier om de koortslip af te sluiten. Om zo jezelf en anderen tegen het koortslip virus te beschermen en de kans op besmetting te verkleinen. Daarnaast kan de koortslip pleister wel een licht herstellend effect op de huid hebben. Hieronder heb ik twee goede voorbeelden gezet.


Koortslip voorkomen

Naast het behandelen van een koortslip, is het natuurlijk nog fijner om een nieuwe koortslip te voorkomen. Dit kun je onder andere proberen door een verminderde afweer tegen te gaan. Maar ook door je lippen goed te verzorgen en te beschermen tegen uv-licht. Ik zou hiervoor altijd een neutrale crème gebruiken, waaraan kalmerende en beschermende stoffen zijn toegevoegd.

1. Lippen verzorgen met een lippenbalsem

Het is belangrijk om de huid van je lippen te verzorgen met een goede lippenbalsem. Als de conditie van je lippen en mondhoeken goed is, is de kans op een koortslip ook kleiner. Hieronder heb ik twee fijne voorbeelden gezet. Ze zitten beide vol met verzorgende en beschermende ingrediënten. Zo bevatten ze o.a: niacinamide, glycerine, shea butter én dimethicone. In mijn huis inmiddels onmisbaar!

2. Slechte lippenbalsems vermijden

En, ook niet onbelangrijk, probeer lippenbalsem met slechte stoffen te vermijden. Op de Sproet Instagram pagina laat ik regelmatig merken zien die je beter kunt laten staan, omdat ze de conditie van je huid alleen maar verslechteren. Dat geldt ook voor veel lip-producten. Hieronder vind je een lijstje van lippenbalsems die ik zou laten staan:

3. Lippen beschermen

Smeer je lippen, en de huid rondom je lippen, altijd goed in met een huidvriendelijke zonnebrandcrème. Ook zo kun je de kans op een terugkerende koortslip verkleinen. Zogeheten lip-zonnebrand is vaak niet voldoende. Lip-zonnebrand bevat vaak maar een lage SPF en weinig ingrediënten die de huid ook verzorgen.


Koortslip en babys

Veel mensen vragen zich af hoe het zit met koortslip en babys. Het virus kan namelijk ook overgedragen worden op baby's. Dit gebeurt vaak tijdens de bevalling. Als een vrouw last heeft van herpes aan haar vagina kan zij het virus namelijk overdragen op het kindje. Maar ook vlak na de bevalling. Als pasgeboren baby's tot vier maanden in aanraking komen met iemand met een koortslip kan dit gebeuren.

Is een koortslip gevaarlijk voor baby’s? Helaas wel. Of naja, niet per se de koortslip zelf. Maar wel het virus. Met name voor pasgeboren baby’s jonger dan vier maanden is het gevaarlijk. Het afweersysteem is dan nog niet ontwikkeld, waardoor besmetting met het virus voor vervelende klachten kan zorgen.

Bijvoorbeeld een ooginfectie, als het vocht van de blaasjes in het oog van je baby’tje komen. Een verergering van eczeem klachten. Of zelfs een hersenvliesontsteking. Toch is deze kans gelukkig klein. Sommige baby’tjes dragen namelijk al antistoffen bij zich, omdat de moeder ooit besmet is geraakt met het herpes virus.

Heb je last van een koortslip? Bescherm je baby’tje dan door een mondkapje op te doen of lip pleister op te plakken. Zo voorkom je dat je baby met zijn/haar handje jouw koortslip aanraakt. Daarnaast kan het insmeren van je lip met een speciale koortslip crème helpen. Geef je borstvoeding? Draag ook dan een mondkapje en kijk goed of geen blaasjes op je tepels zitten. Verder is mijn advies om even naar de huisarts te gaan als er sprake is van onderstaande punten:

  • Je pasgeboren baby krijgt blaasjes terwijl jij een koortslip hebt
  • Je baby ziek wordt na contact met iemand met een koortslip
  • Je pasgeboren baby wordt ziek een aantal dagen na contact met iemand met een koortslip
  • Je bent zwanger en krijgt in de eerste weken voor je bevalling blaasjes op de schaamlippen