Wanneer je een wat donkerder huidtype hebt, is zonnebrand dan echt zo hard nodig? Of kun je prima zonder? Zit er überhaupt een verschil in huidverzorging tussen de lichte en donkere huid? En hoe zit het met je vitamine D aanmaak? In deze blog vertel ik je er alles over!
Donkere huid
Bij een donkere huid denk je misschien automatisch aan stevigheid, glans en bescherming tegen de zon. En dat klopt. Althans, deels. Het is inderdaad waar dat de donkere huid van nature beter beschermd is tegen uv-straling. Met name vanwege het hogere pigmentgehalte in de huid.
Maar dat betekent niet dat je minder risico loopt op zonschade. Of dat je lichaam altijd voldoende vitamine D aanmaakt. Integendeel. Juist een wat donkerder huidtype loopt sneller risico op een vitamine D tekort. In deze blog vertel ik je alles wat je moet weten over de donkere huid, vitamine D én hoe je jouw huid het beste kunt verzorgen!
Heeft een donkere huid andere verzorging nodig?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen; nee! Een donkere huid, oftewel een hoger huidtype, heeft geen speciaal verzorgingsproduct nodig. Ook al worden er steeds vaker producten op de markt gebracht die speciaal voor de donkere huid ontwikkeld zijn. Sterker nog: die producten zijn vaak juist te agressief en doen meer kwaad dan goed.
Ze bevatten namelijk vaak ontvettende stoffen, omdat een donkere huid vaak vetter is. Deze ontvettende stoffen lijken op korte termijn misschien te werken. Maar op lange termijn drogen ze de huid alleen maar uit. Met als gevolg dat je huid meer talg gaat aanmaken en, je raadt het misschien al, je huid vetter wordt. Onzin dus!
Verschil donkere huid lichte huid
Natuurlijk zijn er wél verschillen tussen een donkere en een lichte huid. Denk aan de vettere huidstructuur, grotere poriën, sneller pigmentverlies of zichtbare littekens. Maar ook binnen de groep mensen met een donkere huid zijn er enorme verschillen.
Kijk daarom niet naar je huidskleur maar naar je huidtype en huidconditie. Zo heeft een droge huid andere producten nodig dan een vette huid. En een huid mét huidproblemen wat extra verzorging dan een huid zonder. Stem dáár je verzorging op af!
1. Vette huid met weinig water
Een veelvoorkomende valkuil bij donkere huidtypes: denken dat je geen crème hoeft te gebruiken omdat je huid al vet genoeg is. Begrijpelijk, maar niet helemaal waar. Wat je vaak ziet bij mensen met een donkere huid in een koud klimaat, is dat de huid aan de buitenkant vet oogt. Het glimt een beetje, voelt vettig aan en producten lijken niet in te trekken.
Maar van binnenuit is de huid vochtarm. Dit merk je juist weer aan een trekkerig gevoel, schilfertjes of een doffe uitstraling. Je hebt dan een vette huid als huidtype. En een vochtarme huid als huidconditie.
Wat cosmetica merken dan vaak adviseren is; veel reinigen en de huid lekker ontvetten. Maar dit kan de huidbarrière juist verzwakken. Wat je wél kunt doen, is: hydrateren met niet-vette producten. Die de huid niet afsluiten en ook geen vettig laagje achterlaten.
Vermijd bijvoorbeeld liever zware crèmes met Paraffine, Shea butter en Vaseline. Die kunnen de poriën verstoppen. Wat de huid nog onrustiger maakt. Kies liever voor een lichte moisturizer met ingrediënten die helpen bij het reguleren van talg én het beschermen tegen pigment.
Pigmentvlekken en littekens blijven langer zichtbaar
Iets waar mensen met een donkere huid vaak tegenaan lopen: hyperpigmentatie. Oftewel het donker worden van de huid op specifieke plekjes. Denk aan: donkere vlekjes na puistjes, na een wondje of door de zon.. Deze verkleuring blijft vaak veel langer zichtbaar dan bij een lichte huid.
Dit komt omdat de huid sneller pigment aanmaakt als reactie op beschadiging. En omdat de pigmentcellen actiever zijn, gebeurt dit veel sneller op een donkere huid dan een lichte huid. Goed beschermen tegen zonlicht is daarom heel belangrijk. Zeker bij puistjes, wondjes en/of na epileren.
Wat doet vitamine D met je huid?
En hoe zit het met vitamine D? Zit daar wél een verschil in als het gaat om de donkere huid en lichte huid? Voordat ik hier antwoord op geef, beantwoord ik eerst even kort de vraag: wat doet vitamine D met je huid?
1. Ondersteunt de huidbarrière
Allereerst helpt vitamine D bij de aanmaak van eiwitten en vetten in je huid. Dit is heel belangrijk omdat beide factoren nodig zijn voor het behouden van een sterke huidbarriere. En een sterke huidbarriere houdt gewenste stoffen beter vast. En ongewenste stoffen beter tegen. Belangrijk dus!
2. Werkt ontstekingsremmend
Een gezond vitamine D level kan mogelijk ook bijdragen aan het remmen van ontstekingen. Meerdere studies hebben namelijk laten zien dat de inname van vitamine D een ondersteunende rol kan bieden in het aanpakken van ontstekingsziektes. Denk aan: acne, psoriasis en eczeem.
3. Versnelt wondgenezing
Studies hebben ook uitgewezen dat vitamine D betrokken is bij het vernieuwingsproces van huidcellen. Een proces wat onder andere een rol speelt bij het herstellen van huidbeschadigingen. Een tekort aan vitamine D kan wondgenezing zo vertragen waardoor littekens of huidbeschadigingen langer zichtbaar blijven.
4. Stimuleert het immuunsysteem van de huid
Je huid is een belangrijk onderdeel van je afweersysteem. Het is tenslotte ons grootste en meest zichtbare orgaan. Vitamine D ondersteunt de werking van dit immuunsysteem. Hierdoor kan je huid zich beter weren tegen bacteriën, virussen en andere schadelijke invloeden van buitenaf.
Vitamine D-tekort komt vaker voor bij een donkere huid
Bij huidverzorging kijk je dus niet naar je huidskleur maar naar je huidtype en conditie. Maar met je vitamine D inname kan dit een beetje anders zitten. Hoe donkerder de huid, hoe meer pigment zich namelijk in de huid bevind. Dit pigment speelt onder andere een belangrijke rol in het bieden van bescherming tegen uv straling.
Dit is ook de reden dat een donker huidtype minder snel verbrand dan een lichter huidtype. De pigmentcellen werken als het ware als een soort parasol. Klinkt goed! Maar diezelfde bescherming belemmert óók de aanmaak van vitamine D in je lichaam. Je huid maakt vitamine D aan onder invloed van zonlicht.
Het gaat hierbij specifiek om: uv-B-straling. Maar bij een donkere huid met meer melanine komt die straling minder diep in de huidlagen. Dit zorgt ervoor dat de aanmaak van vitamine D wordt afgeremd. In landen met weinig zon, zoals Nederland, zien we dan ook vaak dat mensen met een donkere huid een vitamine D tekort hebben.
Hoe merk je een tekort aan vitamine D?
Een vitamine D tekort hoef je lang niet altijd te merken. Maar als je het wel opmerkt, zijn er een aantal dingen die opvallen. Zo komen klachten als: vermoeidheid, somberheid, spierpijn of een verlaagde weerstand vaak voor. Alleen denken we bij deze klachten lang niet altijd aan een vitamine D tekort.
Het kan relevant zijn om je vitamine D gehalte te laten checken wanneer je merkt dat je langere tijd moe en futloos bent. Terwijl je wel goed slaapt, goed eet en weinig stress ervaart. Zeker als je weinig buiten komt of je huid goed beschermt met kleding of zonnebrand, is het slim om je waarden eens te laten checken.
Hoe krijg ik vitamine D uit de zon voor een bruine huid?
Hoe meer pigment je huid bevat, hoe lastiger het dus is om genoeg vitamine D op te nemen. Dit komt omdat melanine (pigment) in je huid als een natuurlijk zonnefilter werkt. Mensen met een donkere huid hebben daarom gemiddeld twee tot zelfs vijf keer meer zonlicht nodig om dezelfde hoeveelheid vitamine D aan te maken als iemand met een lichtere huid.
En laat dat nu net het probleem zijn in Nederland.... Want zelfs in de lente en zomer is de zon hier vaak niet krachtig genoeg, zeker als je pas eind van de dag buiten bent. Daarbij zitten we veel binnen, smeren we (heel terecht!) zonnebrandcrème, dragen we make-up of bedekkende kleding. En zo blijft de aanmaak van vitamine D minimaal.
Vitamine D uit zonlicht halen is dus lastig in een klimaat als het onze. Zeker voor mensen met een gepigmenteerde huid. De kans op een tekort is dan ook groot. Maar hoe krijg je vitamine D uit de zon voor een bruine huid? Probeer in de zonnigere maanden dagelijks een kwartiertje tot een half uur met ook wat onbedekte huid buiten te zijn.
In de herfst en winter, of als je weinig buiten komt, kan het helpen om een vitamine D-supplement te gebruiken. En voel je je vaak moe of futloos, heb je last van spierpijn of wil je gewoon weten hoe je ervoor staat? Dan is het verstandig om je vitamine D-waarde een keer te laten controleren.
Donkere huid en zonbescherming
Dat de donkere huid van zichzelf beter beschermd is tegen zonnestraling, betekent niet dat zonnebrand smeren niet meer nodig is. Ook wanneer je door je pigment een natuurlijke beschermingsfactor hebt, kan het helaas geen uv schade voorkomen.
De natuurlijke factor van een donkere huid is namelijk maar ongeveer factor 13. Veel hoger dan een lichte huid. Maar lang niet voldoende om de huid te beschermen. Dat de huid minder snel zou verbranden, komt ook omdat roodheid minder zichtbaar is op een hoger huidtype.
Sterker nog, het lastige aan de donkere huid is dat je huidafwijkingen minder snel opmerkt. Huidkanker wordt bijvoorbeeld minder vaak ontdekt, waardoor het langer onbehandeld blijft. Kortom, zonnebrand is géén overbodige luxe. Ook niet met een donkere huid.
Conclusie: vitamine D en donkere huid
Producten die speciaal gericht zijn op de donkere huid zijn vaak niet beter. Ze bevatten juist vaak agressieve ingrediënten die de huid alleen maar uit balans brengen. Kijk liever naar wat je huid écht nodig heeft, op basis van je huidconditie, niet je huidskleur. Cosmetica specifiek voor de donkere huid is dus een fabeltje!
Wat geen fabeltje is, is dat mensen met een donkere huid vaker last hebben van een vitamine D tekort dan mensen met een lichte huid. Dit heeft alles te maken met een hoger pigmentgehalte in de bovenste huidlaag. Een aantal punten om op te letten:
- Vitamine D: slik bij vitamine D tekort een vitamine D supplement.
- Zonnebrand: ook bij een donkere huid een smeren tegen de zon heel belangrijk.
- Hydratatie: ook een vette huid kan vochtarm zijn. Kies voor niet vette producten met genoeg hydraterende ingrediënten.
- Pigmentvlekken: het kan helpen om ophelderende ingrediënten te smeren. Denk hierbij aan retinol, niacinamide en vitamine C.
- Wees voorzichtig met exfoliëren: kies voor chemische exfolianten zoals glycolzuur (bij pigmentvlekken) of salicylzuur (bij puistjes en een gevoelige huid). Maar overdrijf niet. Te vaak exfoliëren kan je huid uit balans brengen, wat juist weer voor vlekken of irritaties zorgt.
