Basaalcelcarcinoom: huidkanker

Luus
20 december 2020

Eén op de vijf Nederlands krijgt er vroeg of laat mee te maken: het basaalcelcarcinoom. Een type huidkanker dat van alle vormen van huidkanker het meeste voorkomt. Maar wat is een basaalcelcarcinoom eigenlijk precies? En hoe erg is deze vorm van huidkanker? Ik leg het je allemaal in deze blog uit!

Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!


Wat is een basaalcelcarcinoom?

Het basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker. In het specifiek ontstaat deze vorm van huidkanker uit de cellen in je basale huid. Vandaar ook de naam basaalcelcarcinoom, basaalcelkanker of basocellulair carcinoom.

Je hebt eigenlijk drie bekende vormen van huidkanker. Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Als je de drie vormen van huidkanker naar ernst zou moeten rangschrikken zou het basaalcelcarcinoom voorop staan als ‘minst erg’. Dit komt omdat een basaalcelcarcinoom langzaam groeit en vrijwel nooit uitzaait. Hierna volgen het plaveiselcelcarcinoom en daarna het melanoom.

Het melanoom is dus de meest ernstige vorm van huidkanker. Maar dat het basaalcelcarcinoom de minst kwaadaardige vorm uit het rijtje is, betekent niet dat je het plekje moet verwaarlozen. Het blijft tenslotte een kwaadaardig plekje. Onderdaan deze blog leg ik meer uit over de behandelmogelijkheden van het basaalcelcarcinoom!

Oorzaak basaalcelcarcinoom

Hoe het basaalcelcarcinoom ontstaat verschilt per persoon. Wel is de belangrijkste oorzaak van het basaalcelcarcinoom is zonlicht. Maar ook een verminderde afweer, regelmatige verbranding, erfelijke aanleg en je huidtype spelen een rol.

1. UV straling

Een basaalcelcarcinoom (basocellulair carcinoom) wordt, net als alle andere vormen van huidkanker, vooral veroorzaakt door regelmatige blootstelling aan zonlicht. Het basaalcelcarcinoom ontstaat meestal daarom ook op plekken van de huid die veel zijn blootgesteld aan uv straling. Het zonlicht beschadigt het DNA in onze cellen en als je lichaam dit niet voldoende kan herstellen ontstaat er een kwaadaardig plekje.

2. Verminderde afweer

Maar deze vorm van huidkanker wordt ook veel gezien bij mensen met een verminderd afweersysteem. Of mensen die medicijnen gebruiken die de afweer onderdrukken. Je lichaam kan zonschade in deze situaties namelijk minder goed herstellen, waardoor de kans op een basaalcelcarcinoom ook groter is.

3. Vaak verbrand geweest

Maar ook mensen die op jonge leeftijd regelmatig verbrand zijn geweest, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een basaalcelcarcinoom. Of een andere vorm van huidkanker. Hetzelfde geldt voor mensen die ieder jaar naar een warm en zonnig land op vakantie gaan.

Dit laatste doen wij als Nederlands natuurlijk vaak. Je hebt het hele jaar gewerkt en bent weinig buiten geweest. Vervolgens gaan we in de zomer massaal naar zonnige landen op vakantie. Deze plotselinge blootstelling aan uv straling veroorzaakt sneller schade aan onze huid.

4. Erfelijke aanleg

Maar er zijn ook andere factoren dan blootstelling aan UV-licht die een rol spelen in het ontstaan van basaalcelcarcinomen. Er zijn namelijk ook genoeg gevallen waarbij het basaalcelcarcinoom op een plek van de huid verschijnt waarbij regelmatige blootstelling aan zonlicht helemaal niet van toepassing is. Erfelijke aanleg kan hier een rol in spelen. Meerdere mensen in de familie kunnen dan last krijgen van een basaalcelcarcinoom.

5. Huidtype

Daarnaast speelt ook je huidtype een rol. Zo hebben mensen met een lichte huid sneller kans op een basaalcelcarcinoom, dan mensen met een wat donkerder huidtype. Dit komt omdat er minder pigment in een lichte huid zit, waardoor je huid ook minder bescherming kan bieden. Bovendien verbrand een lichte huid natuurlijk sneller.

Hoe ziet een basaalcelcarcinoom eruit?

Een basaalcelcarcinoom herkennen is niet altijd even makkelijk. Het plekje kan er namelijk verschillend uitzien. Dit is vooral afhankelijk van het type basaalcelcarcinoom en de locatie van het plekje. Over het algemeen wordt deze vorm van huidkanker beschreven als een huidkleurige of roze knobbelje of bultje.

Maar het kan er ook meer uitzien als een zweertje dat niet geneest, een glanzend knobbeltje in de huid of een roodachtige vlek met daaromheen een rood randje. Het plekje groeit langzaam.

Het basaalcelcarcinoom komt meestal voor op plekken van de huid die veel zijn blootgesteld aan zonlicht (uv straling). Denk bijvoorbeeld aan je gezicht, onderarmen en benen. Maar ook de handen en de hals zijn plekken van de huid waar je snel het basaalcelcarcinoom krijgt.

Vaak krijgt ik de vraag: geeft een basaalcelcarcinoom jeuk? Over het algemeen jeukt een basaalcarcinoom niet. Dit is dan ook een belangrijk verschil met veel andere huidklachten die een beetje op het basaalcelcarcinoom lijken. Maar dus wel jeuken.

Basaalcelcarcinoom symptomen

  • Roze knobbeltje
  • Glazig knobbeltje
  • De bovenste laag is vaak doorzichtig
  • Parelachtige rand
  • Lijkt op een zweertje
  • Soms zie je kleine bloedvaatjes in het plekje
  • Groeit langzaam
  • Deukje in huid
  • Jeukt meestal niet
  • Soms lijkt het op een moedervlek


Basaalcelcarcinoom herkennen

Hoe het basaalcelcarcinoom eruit ziet verschilt per persoon. Deze verschillen zitten zowel in de uiterlijke symptomen, de locatie op de huid, de ernst als de overige klachten die het huidkanker plekje kan geven. Hieronder heb ik de meest voorkomende vormen van het basaalcelcarcinoom gezet.

Nodulair basaalcelcarcinoom

Hierbij zie je een huidkleurig tot rood-roze bultje op de huid zitten. Het basaalcelcarcinoom (basocellulair carcinoom) heeft een ronde vorm en voelt glad aan. Het knobbeltje glanst een beetje en heeft een glazig oppervlakte. Soms zie je ook wat gesprongen kleine bloedvaatjes in het plekje zitten.

Later wordt dit knobbeltje meer een soort zweertje, wat maar niet wilt genezen. De parelachtige randen van het plekje staan hierbij wat omhoog, waardoor er in het midden een deukje ontstaat. Daarnaast zal het plekje bij de kleinste aanraking al bloeden.

Ook is het verschil tussen het basaalcelcarcinoom en de omliggende normale huid duidelijk te zien. Het is de meest voorkomende vorm van het basaalcelcarcinoom.

Sprieterig basaalcelcarcinoom

De naam zegt het eigenlijk al. Bij een sprieterig basaalcelcarcinoom zie je een vertakt, sprieterig, plekje zitten. Ook ziet het plekje er vaak wat glazig en glanzend uit. Hierdoor kan het basaalcelcarcinoom er ook een beetje uitzien als een atrofisch litteken.

Het contrast tussen het basaalcelcarcinoom en de omliggende gezonde huid is minder groot. En daarom lastiger te zien. Het is een vrij agressieve vorm van huidkanker, omdat het de diepte in kan groeien en zo weefsel en botten kan aantasten. Uitzaaien zal ook dit type basaalcelcarcinoom echter zelden.


Oppervlakkig basaalcelcarcinoom

Een oppervlakkig basaalcelcarcinoom groeit, zoals de naam al zegt, erg oppervlakkig. Het is daarom niet echt een knobbeltje, zoals de nodulair vorm. Maar meer een soort afgevlakt plekje op de huid. Met daarop wat schilfertjes en korstjes.

Hierdoor kan het basaalcelcarcinoom er ook een beetje uitzien als een eczeem plekje of huidschimmel. Met name nummulair eczeem lijkt erg op deze vorm van huidkanker. Bij dit type eczeem is namelijk ook sprake van schilferende plekjes. Maar bij eczeem overheerst jeuk. Een basaalcelcarcinoom jeukt meestal niet. Je ziet een oppervlakkige basaalcelcarcinoom vooral op de borst en de rug. Hieronder zie je oppervlakkig basaalcelcarcinoom foto's.


Gepigmenteerd basaalcelcarcinoom

Af en toe verschijnt een basaalcelcarcinoom in een donkerrode of bruine kleur, waardoor het enigszins op een moedervlek lijkt. Medische professionals noemen dit ook wel een gepigmenteerd basaalcelcarcinoom.

Een gepigmenteerd basaalcelcarcinoom bevat kwaadaardige kankercellen in de pigmentkorreltjes. Hierdoor is het plekje wat donkerder. Het komt echter zelden voor dat een basaalcelcarcinoom eruit ziet als een gepigmenteerd basaalcelcarcinoom.


Wat is de prognose van de 'ziekte' basaalcelcarcinoom?

Over het algemeen zijn de vooruitzichten van het basaalcelcarcinoom goed. Het basaalcelcarcinoom groeit langzaam en zaait vrijwel nooit uit. Bovendien kan een arts, onder plaatselijke verdoving, het plekje vaak goed behandelen.

Van alle mensen die de diagnose basaalcelcarcinoom krijgen is vrijwel iedereen na vijf jaar nog in leven. Er wordt daarom ook vaak gezegd dat er meer mensen met een basaalcelcarcinoom overlijden dan aan een basaalcelcarcinoom. Desalniettemin is het natuurlijk niet verstandig om het basaalcelcarcinoom te laten zitten.

Is een basaalcelcarcinoom dodelijk?

Een basaalcelcarcinoom (BCC) is meestal geen dodelijke vorm van huidkanker. Het is wel de meest voorkomende vorm van huidkanker, maar omdat het basaalcelcarcinoom langzaam groeit is de kans op uitzaaiingen heel klein.

Een basaalcelcarcinoom kan wel de diepere huidlagen indringen, maar heeft zelden de neiging om zich te verspreiden naar andere delen van het lichaam. Iets wat een melanoom en plaveiselcelcarcinoom bijvoorbeeld wel doen.

Maar het is wel zo dat het basaalcelcarcinoom kan doorgroeien in de omliggende weefsels als mensen het basaalcelcarcinoom laten zitten. Dit kan voor problemen zorgen, zoals het beschadigen van bot, kraakbeen of zenuwen.


Basaalcelcarcinoom behandeling

Je kunt een basaalcelcarcinoom helaas zelf niet genezen. Wat je wel kunt doen is de kans dat je een nieuw basaalcelcarcinoom krijgt verkleinen. Bijvoorbeeld door je goed te beschermen tegen uv straling doormiddel van de juiste zonverzorging!

Gebruik hiervoor altijd een huidvriendelijke zonnebrandcrème met goede zonnefilters. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden gezet.  Of lees hier mijn Top 11 Beste zonnebrandcrèmes.

Beste zonnebrand voor je gezicht

Beste zonnebrand voor je lichaam

Ben je ook benieuwd wat je vooral beter niet kunt opsmeren? Volg dan de Sproetonline Instagram pagina! Hierop laat ik regelmatig producten zien die je beter kunt laten staan.


Professionele behandeling basaalcelcarcinoom

Ondanks dat een basaalcelcarcinoom langzaam groeit, en niet kan uitzaaien, is het wel belangrijk om het plekje te verwijderen.. Het basaalcelcarcinoom kan namelijk wel de onderliggende spieren en kraakbeen aantasten. En dat wil je natuurlijk voorkomen.

Een basaalcelarcinoom behandeling kan er op verschillende manieren uitzien. Hieronder lees je welke behandelmogelijkheden er zijn. Wel is het goed om je huid na de behandeling goed in te gaten te houden. Je kunt namelijk een nieuw basaalcelcarcinoom krijgen. Op dezelfde plek, of op een andere plek.

Basaalcelcarcinoom wordt operatief verwijderd

De meest voorkomende vorm van behandeling is het basaalcelcarcinoom operatief verwijderen. Hierbij snijdt de behandelend arts, onder plaatselijke verdoving, het plekje operatief uit de huid. Hierbij neemt de arts ook een gezond stukje weefsel mee. Om er zo zeker van te zijn dat alle kwaadaardige cellen weg zijn.

Basaalcelcarcinoom behandelen met vloeibare stikstof

Als het plekje op een plek zit waarbij operatie een ‘lelijk’ litteken kan achter laten, wordt er voor een andere therapie gekozen. Dan kan er bijvoorbeeld gekozen worden om te behandelen met cryotherapie. Hierbij bevriest de arts het plekje met vloeibare stikstof, tot dat deze er afvalt. De koude vloeibare stikstof zorgt op zichzelf voor plaatselijke verdoving van de huid, waardoor de behandeling meestal goed vol te houden is.

Basaalcelcarcinoom behandelen met warmte

Het basaalcelcarcinoom kan ook behandeld worden doormiddel met coagulatie. In tegenstelling tot de behandeling hierboven, wordt er niet gebruik gemaakt van extreme kou, maar van extreme hitte. Je noemt dit ook wel elektroagulatie. Hierbij brandt de arts het plekje weg. Beide therapieën worden vaak gebruikt bij basaalcelcarcinomen in het gezicht of op de romp.

Smeerbare chemotherapie

Als een operatie niet mogelijk is kan een arts er ook voor kiezen om het plekje te behandelen met bestraling. Bij een oppervlakkig basaalcelcarcinoom wordt er meestal gekozen om het plekje te behandelen met een kankercel dodende crème. Dit noem je ook wel smeerbare chemotherapie. Een voorbeeld van deze crème is 5-fluorouracil. Raadpleeg je arts wat voor jouw plekje de meest effectieve behandelmethode is.