7000 mensen. Dat is het aantal Nederlanders dat in het jaar 2019 de diagnose ‘melanoom’ kreeg. Bizar veel, als je het mij vraagt. Helemaal als je je bedenkt dat een melanoom snel uitzaait. En daarom dodelijke gevolgen kan hebben. Toch wordt deze vorm van huidkanker in mijn ogen onderschat. Maar hoe ontstaat een melanoom precies? Hoe kun je een melanoom herkennen? En hoe ziet een melanoom behandeling eruit? Ik leg het je allemaal uit in deze blog.
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Wat is een melanoom?
Je hebt verschillende soorten huidkanker. Het melanoom is hier één van. En ook meteen de meest kwaadaardige vorm. Veel kwaadaardiger dan het basaalcelcarcinoom en het plaveiselcelcarcinoom bijvoorbeeld.
Het melanoom ontstaat uit je pigmentcellen. Deze pigmentcellen worden ook wel je melanocyten genoemd. Vandaar ook de naam: melanoom. Het is een agressieve vorm van huidkanker. Dit komt, omdat het naar de diepere huidlagen kan uitzaaien.
Hoe ziet een melanoom eruit?
Een melanoom kan overal op de huid voorkomen. Ook op plekken die niet zo vaak zijn blootgesteld aan de zon. Zoals bijvoorbeeld de onderkant van je voeten, je handpalmen, en zelfs in je mond en ogen. Toch is er een verschil tussen mannen en vrouwen. Zo zit het melanoom bij mannen vaak op de borst of op de rug. Terwijl het bij vrouwen vooral wordt gezien op de benen.
Verder kun je een melanoom herkennen aan spontane verandering. Heb je plotseling een licht tot donkerbruin plekje op de huid. Dat er eerst nog niet zat? Dan kan dit een teken van een melanoom zijn. Meestal ontstaat het melanoom namelijk op een plek van de huid, waar eerst nog niets zat. Dit is trouwens niet altijd het geval.
Naast het spontaan ontstaan van een melanoom op de huid, kan een melanoom ook ontstaan in een al bestaande moedervlek. Je kunt het melanoom dan herkennen aan de plotselinge verandering van de moederplek. Dus wordt de moedervlek bijvoorbeeld opeens groter? Of verandert de moedervlek van kleur? Dan kan dit een teken zijn dat je moedervlek kwaadaardig wordt.
Melanoom herkennen: ABCDE regel
Het is dus verstandig om je huid goed in de gaten te houden. Maar hoe kun je een melanoom zelf herkennen? Om je moedervlekken zelf te testen op kwaadaardigheid kun je de zogeheten ABCDE-regel toepassen.
Dit is eigenlijk een lijstje met ‘melanoom symptomen’. Als er één of meer van deze melanoom symptomen op jouw plekje van toepassing zijn, is het verstandig om je plekje te laten bekijken door een arts.
Asymmetrisch
Het plekje, of de bestaande moedervlek, is niet symmetrisch. Dus als je een lijn door het midden van het plekje zou trekken, is de linkerhelft niet hetzelfde als de rechterhelft. Beide kanten van het plekje of vlekje kunnen verschillen in vorm, maar ook in kleur.
Border (rand)
De rand van het plekje, of bestaande moedervlek, is grillig. Dit betekent dat er geen duidelijke overgang is tussen het plekje en de ‘normale’ huid eromheen. Het plekje kan bijvoorbeeld op een bepaald deel een beetje samenvloeien met de huid.
Color (kleur)
De kleur van het plekje, of bestaande moedervlek, verandert. Of bestaat uit twee of meer kleuren bestaat. Dit kan een teken van kwaadaardigheid zijn. Kleuren die je vaak ziet zijn: bruin, lichtbruin, zwart en rood.
Diameter
Ook als het plekje, of de bestaande moedervlek, groter dan 5 millimeter doorsnee is, kan dit een teken van kwaadaardigheid zijn.
Evolutie
Dit betekent dat het plekje of de bestaande moedervlek verandert. Ook dit kan een teken zijn van kwaadaardigheid.
Melanoom herkennen: Ugly Dugly Sign
Een ander bekend fenomeen, waaraan je een melanoom kunt herkennen, is het zogeheten Ugly Dugly sign. Oftewel het lelijke eendje. Dit betekent eigenlijk, stel jezelf de vraag: valt dit plekje op ten opzichte van de rest van mijn huid? Zo kun je bijvoorbeeld op je hele rug geen één moedervlek hebben. Behalve dat ene plekje. Dit is een duidelijk ugly dugly sign.
Maar het kan ook zo zijn dat je juist heel veel moedervlekken hebt. Die allemaal op elkaar lijken. Behalve dat ene plekje. Deze springt er dus uit als ‘lelijk eendje‘. Wat ook zo kan zijn is dat je allemaal moedervlekken hebt met verschillende kleuren. Bijvoorbeeld een aantal donkerbruine en een aantal lichtbruine. Maar dat er ook één rood plekje zit. Ook dit is dan het lelijke eendje.
Mocht je het nog lastig vinden om een melanoom te herkennen, kan deze folder helpen.
Oorzaak melanoom
De belangrijkste oorzaak van huidkanker is zonlicht. De zon zorgt er namelijk voor dat het DNA in je cellen beschadigd. Normaal gesproken herstellen deze beschadigde cellen zichzelf weer. Maar dit lukt helaas niet altijd. Bijvoorbeeld wanneer er gewoonweg té veel schade is aangericht door zonverbranding. Of overmatige blootstelling aan de zon.
Melanoom door verzwakt immuunsysteem
Maar het kan ook zo zijn dat je lichaam is verzwak. En daardoor niet voldoende in staat is om de schade te herstellen. Dit is dan ook de reden dat mensen met een verzwakt immuunsysteem sneller een vorm van huidkanker ontwikkelen, dan mensen met een niet verzwakt immuunsysteem.
Melanoom door licht huidtype
Ook voor mensen met een licht huidtype is het risico op een melanoom groter. Dit komt omdat dit huidtype sneller verbrand en minder snel bruin wordt. Hetzelfde geldt voor huidtypes met daarop relatief veel, goedaardige, moedervlekken. Die onderling verschillen in kleur, grootte en vorm. Dit noem je ook wel dysplastische moedervlekken of dysplastische naevi. Het zijn moedervlekken die er anders uit zien dan normaal, maar (nog) niet kwaadaardig zijn.
Melanoom door erfelijkheid
Ook erfelijkheid speelt een rol bij het ontstaan van huidkanker. En dus in de oorzaak van het melanoom. Zo heeft tien procent van de mensen met een melanoom, ook een familielid met dit type huidkanker. Dus heeft bijvoorbeeld jouw vader, broer, zus of moeder een melanoom? Dan is de kans dat jij een melanoom ontwikkelt twee tot drie keer groter dan gemiddeld.
Hetzelfde geldt voor families met een voorgeschiedenis met Parkinson. Of wanneer iemand zelf de ziekte van Parkinson heeft. Ook dan wordt een melanoom vaker dan gemiddeld gezien.
Melanoom behandeling
Helaas kun je het melanoom niet zelf behandelen. Wat je wel kunt doen is de kans op een nieuw melanoom, of andere vormen van huidkanker, verkleinen. Dit doe je door je altijd goed te beschermen tegen de zon en zo automatisch ook tegen huidveroudering.
Gebruik hiervoor de juiste zonverzorging. Smeer bijvoorbeeld altijd een huidvriendelijke zonnebrand met effectieve zonnefilters. En het liefste om de twee uur. Met een minimale SPF van 30. Het liefste zelfs factor 50. Hieronder lees je mijn favoriete zonnebrand voor gezicht en lichaam.
Beste zonnebrand voor je gezicht
- Deze Biodermal gezicht zonnebrand - normale tot droge huid
- Deze Avene gezicht zonnebrand - normale tot droge huid
- Deze Biodermal gezicht zonnefluïd - normale tot vette huid
- Deze Beauty Of Joseon Relief sun - normale tot vette huid
Beste zonnebrand voor je lichaam
- Deze Biodermal sensitieve zonnebrand - melk
- Deze Biodermal sensitieve zonnebrand - spray
- Deze Derma Sun zonnebrand - lotion
Ben je ook benieuwd wat je vooral beter niet kunt opsmeren? Volg dan de Sproetonline Instagram pagina! Hierop laat ik regelmatig producten zien die je beter kunt laten staan.
Melanoom behandelen door middel van professionele hulp
Nu je een beetje weet hoe een melanoom ontstaat. En hoe je een melanoom kunt herkennen. Zit je waarschijnlijk nog met de vraag: hoe ziet een melanoom behandeling eruit? Een melanoom behandeling heb je in veel verschillende vormen. Geheel afhankelijk van jouw plekje. Vrijwel in alle gevallen wordt het melanoom eerst weg gesneden.
Het uitsnijden van het melanoom is helaas nog niet de melanoom behandeling. Dit is meer om het plekje onder de microscoop te kunnen onderzoeken. En te beoordelen op kwaadaardige cellen. Als het plekje inderdaad kwaadaardig blijkt te zijn, wordt er vaak ook een schildwachtklier procedure uitgevoerd. De schildwachtklier is de eerste lymfeklier, waarin uitzaaiingen van kanker terecht zal komen. Als een arts wilt weten of jouw melanoom is uitgezaaid. Kan het bekijken van de schildklierwacht hierbij helpen.
Als deze lymfeklier namelijk kankercellen bevat, betekent dit dat het melanoom is uitgezaaid. Als er inderdaad sprake zijn van uitzaaiing naar de schildwacht lymfeklier, dan wordt er vaak gekozen om de andere lymfeklieren in dat gebied ook weg te halen.
Hierna volgt één (of meerdere) van onderstaande melanoom behandelingen:
Melanoom behandeling: Operatie of bevriezen melanoom
Meestal wordt ervoor gekozen om het melanoom chirurgisch uit de huid weg te snijden. Dit is vaak al gedaan om het plekje te checken op kwaadaardige cellen. Maar als blijkt dat er inderdaad kwaadaardige cellen in het plekje zitten, zal een groter plekje uit de huid worden gesneden. Om er zeker van te zijn dat alle kwaadaardige cellen uit de huid zijn gehaald.
Als opereren niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat het melanoom op een lastige plek zit, kan ervoor gekozen om het melanoom te behandelen met vloeibare stikstof. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer het uitsnijden van het melanoom voor een vervelend, lelijk, litteken zal zorgen.
Als het melanoom wordt behandeld met stikstof, worden eventuele uitzaaien vaak behandeld met lasertherapie. De laserstraal straalt een hoge energie, waardoor de uitgezaaide kankercellen kapot gaan.
Melanoom behandeling: Bestraling melanoom
Ook kan ervoor gekozen worden het melanoom te bestralen. Dit gebeurd meestal in combinatie met een operatie. Dit betekent dat het melanoom eerst wordt weggesneden. En de huid vervolgens wordt bestraald om er zeker van te zijn dat alle kwaadaardige kankercellen weg zijn.
Melanoom behandeling: Immunotherapie of doelgerichte therapie
Een arts kiest voor immunotherapie of doelgerichte therapie als er veel uitzaaiingen worden ontdekt. En een lokale melanoom behandeling (operatie, bevriezing of bestraling) niet mogelijk is. Bij immunotherapie worden er medicijnen toegediend die het afweersysteem versterken. Je lichaam zal de kwaadaardige cellen beter opmerken en vernietigen.
Bij doelgerichte therapie ligt de focus op het afremmen van het zogeheten BRAF eiwit. Dit eiwit is verantwoordelijk voor het groeien van de melanoomcellen. Niet iedereen heeft het BRAF-eiwit. Dit is bij ongeveer 50% van de patiënten met een melanoom zo.
Melanoom behandeling: T-VEC
Als het melanoom zich oppervlakkig heeft uitgezaaid, dus niet in de diepe huidlagen, kan er gekozen worden voor Talimogene Taherparepvec. Een hele mond vol. Maar waar het op neer komt is dat er een virus in de uitzaaiingen wordt gespoten, waar je lichaam vervolgens tegen wilt vechten.
Je lichaam zit een virus namelijk als indringer. En wilt deze indringer maar al te graag vernietigen. Je afweersysteem start dus met het kapot maken van dit virus. En indirect dus ook met het kapotmaken van de kankercellen. Op die manier pakt je lichaam onbewust de uitzaaiingen aan.
