Huidproblemen na chemo

Luus
12 november 2023

Alsof de ziekte zelf nog niet erg genoeg is, zorgen de kankerbehandelingen zelf vaak ook nog voor allerlei vervelende bijwerkingen. Zo krijgen veel mensen last van huidproblemen na chemo. Denk hierbij aan: een jeukende huid, droge huid, rode huid of zelfs blaren. Met deze blog hoop ik je hiermee te kunnen helpen door tips te geven over de juiste huidverzorgingsproducten!

Huidproblemen na chemo

Chemotherapie is natuurlijk niet niks. Zowel lichamelijk als mentaal kan de therapie voor hele vervelende bijwerkingen zorgen, waaronder dus ook huidproblemen. Dit klinkt misschien als iets onschuldigs, maar sommige huidproblemen na chemotherapie kunnen voor dusdanig veel klachten zorgen dat ze van invloed zijn op je dagelijks functioneren.

Zo kan er sprake zijn van een schilferige huid met hier en daar wat roodheid. Maar ook van blaarvorming onder de handen en voeten, waardoor lopen eigenlijk niet meer gaat. Deze huidklachten ontstaan meestal als gevolg van een blokkade van je celdeling. Chemotherapie zorgt er namelijk voor dat de cellen niet meer gaan delen of groeien.

Dit is ook gewenst, want je wilt de tumorgroei remmen. Alleen het lastige hieraan is dat chemotherapie geen onderscheid maakt tussen kwaadaardige kankercellen en goede cellen. Hierdoor tast de chemo ook je gezonde huidcellen aan en kun je last krijgen van vervelende klachten.

In deze blog behandel ik de meest voorkomende huidproblemen na chemo en geef ik mijn tips als huidtherapeut. Ik ben natuurlijk geen arts, maar ik hoop dat ik je klachten met deze huidverzorgingsadviezen toch kan verzachten!


Een droge huid na chemotherapie

Eén van de meest gehoorde huidproblemen na chemotherapie is het hebben van een droge huid. De huid voelt droog, ruw en schraal aan. Ook kun je last krijgen van een schilferige huid en een trekkerig gevoel. Met name na het douchen voelt de huid trekkerig aan.

Een droge huid na chemotherapie kan verschillende oorzaken hebben. Allereerst kan chemotherapie de werking van de talgklieren verstoren. Hierdoor wordt er minder talg aangemaakt en vermindert ook het natuurlijke vetlaagje op je huid, waardoor de huid droger aanvoelt.

Ook kunnen fysieke bijwerkingen er uiteindelijk voor zorgen dat de huid droog wordt. Wanneer je bijvoorbeeld veel moet overgeven of last hebt van diarree, kan dit de huid uitdrogen. Hetzelfde geldt voor het slikken van bepaalde medicijnen die als bijwerking voor uitdroging zorgen.

Verder kan chemotherapie de huid barrière functie verslechteren. Je huid is dan minder goed in staat om het vocht in de huid goed vast te houden, waardoor het uitdroogt. Als laatste kunnen hormonale veranderingen, als gevolg van chemotherapie, de natuurlijke hydratatie van de huid ook beïnvloeden. Behoorlijk wat factoren dus...

Tips droge huid na chemotherapie

Als je last hebt van een droge huid is het vooral belangrijk om producten te smeren die zowel hydraterende als barriere herstellende stoffen bevatten. De hydraterende stoffen verbeteren het vochtgehalte in de huid. De barriere herstellende stoffen maken de huid sterker, waardoor het vocht beter in de huid wordt vastgehouden. Hieronder heb ik een aantal huidvriendelijke producten gezet!


Jeuk na chemo

Een ander veelvoorkomend huidprobleem is jeuk na chemo. En dan heb ik het niet over 'jeuk', maar over échte jeuk waar je helemaal gek van wordt. Deze jeuk is vaak het gevolg van een allergische reactie op de voorgeschreven medicijnen die tijdens chemotherapie gebruikt worden. Ze zorgen voor huiduitslag en (extreme) jeuk.

Ook kan chemotherapie de zenuwuiteinden van de huid en/of je bloedwaardes beïnvloeden. Beiden kunnen ervoor zorgen dat de huid gevoeliger wordt en zo sneller jeukt. Ook is inmiddels bekend dat sommige chemotherapeutische middelen de lever aantasten. Hierdoor kunnen galzouten zich gaan ophopen met als gevolg een jeukende huiduitslag.

Tips jeuk na chemotherapie

Als je last hebt van (extreme) jeuk na chemotherapie zijn er eigenlijk twee dingen die je kunt doen: de jeuk verminderen (1) en de kans op jeuk verkleinen (2). De jeuk verminderen kun je het beste doen door verkoelende en jeukstillende stoffen te smeren. Bijvoorbeeld: carbomeerwater, aloë vera en havermout.

Daarnaast zijn er ook nog stoffen die de bovenste huidlaag versterken, waardoor je huid minder snel op prikkels van buitenaf reageert en zo ook minder snel jeukt. Denk hierbij aan: shea butter, ceramiden en plantaardige oliën. Hieronder heb ik van beide een aantal voorbeelden gezet!


Acne huiduitslag na chemo

Wat chemotherapie (gelukkig) minder snel uitlokt is een huiduitslag dat op acne lijkt. Wel komt deze huiduitslag vooral voor bij mensen die behandeld worden met nieuwere behandelmethodes, zoals: mTOR-remmers en eGFR-remmers. De acne-achtige huiduitslag ontstaat vaak vrij snel en uit zich vooral in de vorm van kleine puistjes, pukkeltjes en rode bultjes.

Een groot verschil met 'normale acne' is dat er bij deze vorm van acne geen mee eters zichtbaar zijn. Verder kunnen de pukkeltjes en puistjes over het hele lichaam verschijnen. Maar je ziet ze vooral op plekken van de huid die vaak worden blootgesteld aan uv straling en waar de talgproductie wat hoger is. Denk bijvoorbeeld aan je gezicht, borst en rug.

Tips huiduitslag na chemotherapie

Als de klachten mild zijn, kan het smeren van onderstaande producten vaak al veel verlichting geven en de huid rustiger maken. Is de acne huiduitslag ernstig? Dan kan een arts eventueel antibiotica voorschrijven. Vaak in de vorm van tabletten.


Gevoelige huid na chemo

Huidproblemen na chemo gaan bijna allemaal gepaard met een gevoelige huid. Zo is de huid gevoeliger voor prikkels van buitenaf, waardoor je huid gaat jeuken. Maar ook gevoeliger voor zonlicht, waardoor je sneller verbrand. De juiste verzorging is daarom belangrijk.

De product tips die ik onder de huidproblemen na chemo hierboven heb gezet (droge huid, jeukende huid, acne huiduitslag en hand-voet syndroom) zijn allemaal mild en huidvriendelijk. Dit maakt ze ook geschikt voor de gevoelige huid. Deze kun je daarom ook gebruiken.

Tips gevoelige huid na chemo

Heb je vooral last van gevoeligheid? Maar niet zo zeer van bovenstaande huidklachten? Dan zou je ook onderstaande producten kunnen smeren. Ze zijn allemaal heel mild en bevatten zowel hydraterende als kalmerende stoffen.


Hand-voetsyndroom na chemo

Sommige soorten chemotherapie kunnen leiden tot het zogeheten hand-voetsyndroom. Hierbij treden er pijnlijke huidveranderingen op aan zowel de handpalmen als de voetzolen. Wat opvalt is dat de huid er rood en ontstoken uit ziet. Ook voelt de huid gezwollen aan en is het gevoelig of zelfs pijnlijk bij aanraking.

Ook kan de huid tintelig, branderig of jeukend aanvoelen. Verder krijgen sommige mensen last van een verdikking van de huid in de vorm van eelt. Maar nog vervelender zijn de blaren die kunnen optreden. Ze hebben vaak een enorme impact op iemand zijn of haar dagelijkse leven, omdat alles pijn doet. Lopen, dingen vastpakken, schoenen aantrekken, eten. Alles is pijnlijk.

Het hand-voetsyndroom is een bijwerking op bepaalde chemotherapieën. Deze medicijnen zorgen voor een ophoping van medicijnresten in de handen en voeten. Wat vervolgens leidt tot deze vervelende symptomen. Met name tyrosine-kinaseremmers leiden tot deze vervelende en vooral pijnlijke huidklacht. Vervelend is eigenlijk een understatement.

Tips hand-voetsyndroom

Bij eelt aan de voeten en/of handen kan een ureum crème of zalf helpen. Ureum maakt de huid namelijk zachter, waardoor het eelt afneemt. Voorbeelden zijn: deze Eucerin 10% ureum voetencrème of deze Drs Leenarts eelt crème.

Gebruik ook handschoenen bij het afwassen en schoonmaken om zo je handen te beschermen. Daarnaast zijn er speciale verkoelende inlegzooltjes te koop die de klachten verlichten, omdat kou pijnstillend werkt. Soms kan het ook helpen om tijdens een chemokuur koelende handschoenen of koelende pantoffels te dragen. Hier kan de behandelend arts het beste advies over geven.


Overige tips

Naast bovenstaande klachten en bijhorende tips, zijn er ook nog wat algemene tips die kunnen helpen om huidproblemen na chemotherapie te verzachten. Waarschijnlijk ken je dit riedeltje inmiddels wel, maar ik wilde ze toch meenemen in deze blog:

  • Vermijd contact met producten waaraan veel parfum, etherische oliën, uitdrogende sulfaten en ontvettende alcohol is toegevoegd. Op de Sproetonline Instagram pagina geef ik hier tips over!
  • Draag handschoenen tijdens het afwassen en andere huishoudelijke klusjes, waarbij de huid in contact komt met water en schoonmaakmiddelen.
  • Gebruik het liefste ook een milde shampoo om te voorkomen dat je huid onnodig geïrriteerd raakt tijdens het douchen. In mijn Beste shampoo advies geef ik voorbeelden van milde shampoos!
  • Maak de huid voorzichtig droog na het douchen, zodat de huid niet onnodig beschadigt.
  • Was je lichaam, gezicht en handen altijd met lauwwarm water.
  • Bescherm je huid extra goed tegen uv straling met een huidvriendelijke zonnebrandcrème. Zonder parfum en met een hoge beschermingsfactor. In mijn zonnebrandcrème advies geef ik een aantal voorbeelden.
  • Probeer de huid zolang je onder behandeling bent extra te verzorgen. Ook als er geen zichtbare klachten zijn.
  • Vermijd schoenen die voor veel wrijving zorgen en dunne zolen hebben, wanneer je last hebt van blaarvorming.
  • Chemotherapie beschadigt ook de cellen van je mondslijmvlies. Als je veel last hebt van je mond is het vooral belangrijk om een zachte tandenborstel te gebruiken, een milde tandpasta zonder menthol en spoel meerdere keren met zout water.
  • Ook de huid na bestraling kan veranderen, in deze blog deel ik mijn tips:  Huid na bestraling verzorgen.