Wintervingers: jeuk vingers, gezwollen vingertoppen

Luus
03 september 2022

Rode pijnlijke vingertoppen, jeuk aan vingers, rode vlekjes op vingertoppen, opgezette vingers, een branderig gevoel aan je vingers, het zijn kunnen allemaal uitingen zijn van wintervingers. Het is niets om je zorgen over te maken. Maar omdat wintervingers vaak pijn en jeuk geven, kan het fijn zijn om er toch zelf iets aan te doen. Onderaan deze blog geef ik mijn tips als huidtherapeut! 

Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!

Wat zijn wintervingers?

Als iemand last heeft van wintervingers, betekent dit dat er huidveranderingen optreden als gevolg van kou. Vandaar ook de naam wintervingers, omdat het een seizoensgebonden huidprobleem is. De huidklacht is tijdelijk en trekt gelukkig vanzelf weer weg.

Behandeling van wintervingers is daarom ook niet nodig. Toch kan het fijn zijn om een goede handcrème te smeren, omdat wintervingers vaak gepaard gaan met pijn en jeuk. Ook zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen om de kans op wintervingers te beperken. In deze blog ga ik je hiermee helpen!


Oorzaak wintervingers

Wintervingers ontstaan dus door kou. Maar wat gebeurt er dan precies in je lichaam, waardoor deze huiduitslag aan de tenen ontstaat? Dit heeft te maken met je bloedsomloop. En dan met name de kleine bloedvaten. Het kan familiair voorkomen, bijvoorbeeld als er een familiegeschiedenis met problemen van de bloedsomloop is.

Kleine bloedvaten

Als het buiten kouder wordt, reageren je bloedvaatjes hierop door te vernauwen. Oftewel, je bloedvaten worden smaller. Dit is een beschermingsreactie van je lichaam om de temperatuur (koude omgeving) in je lichaam goed op pijl te houden. En hoort gewoon bij een normale, goede bloedsomloop. Een gewenste reactie dus!

Normaal gesproken geeft dit ook geen problemen. De vaatvernauwing wordt tenslotte snel weer opgevolgd door vaatverwijding. Maar bij wintervingers gebeurt dit niet. De bloedvaatjes vernauwen te lang, waardoor er geen sprake meer is van een goede bloedsomloop. Het bloed kan namelijk minder goed door een vernauwd bloedvat lopen dan door een normaal of verwijd bloedvat.

Hierdoor stroomt het bloed minder goed door, waardoor er een ophoping van bloed achterblijft. Daarnaast zorgt een vernauwing van de kleine bloedvaten ook tijdelijk voor een zuurstof tekort in de huid. Beide factoren zorgen voor rode, blauwe of bleke, gezwollen plekken aan de vingers.


Hoe zien wintervingers eruit?

Wintervingers gaan meestal gepaard met winterhanden. Je hebt dan ook last van koude handen, waardoor uiteindelijk huidveranderingen optreden. Zowel aan de handpalmen, handruggen als de vingers. Wat je vooral aan je vingers ziet zijn één of meerdere blauwe tot rode gezwollen plekken.

Deze plekken jeuken vaak ook en kunnen zelfs een beetje pijn doen. Met name als je vingers weer opwarmen is dit gevoelig. Dit komt door de plotselinge temperatuurveranderingen.

Daarnaast kunnen er ook bleke verkleuringen aan je vingers ontstaan. Meestal gaat het dan om de volgende symptomen: bleke vingertoppen, jeuk vingertoppen en zwellingen. Ook voelen de vingertoppen vaak gevoelloos aan. Dit is het gevolg van kou en gelukkig maar tijdelijk. Belangrijk is wel om te weten dat wintervingers pas een paar uur na blootstelling aan kou kunnen optreden.

Mensen die last hebben van winterhanden en wintervingers hebben ook vaak last van wintervoeten en wintertenen. Dit zijn precies dezelfde huidklachten, maar dan aan je voeten in plaats van je handen.

Wintervingers symptomen

Naast uiterlijke symptomen ontstaan er bij wintervingers helaas ook nog andere klachten. Hieronder heb ik de meest voorkomende wintervingers symptomen op een rijtje gezet!

  • Pijnlijk branderig gevoel aan de vingers
  • Rode vingertoppen of rode vlekken op vingertoppen
  • Blauwpaarse vingertoppen
  • Bleke vingertoppen
  • Rode vingers
  • Gezwollen plekken op vingers
  • Gezwollen vingertoppen
  • Pijnlijke vingers
  • Jeukende vingers
  • Jeukende vingertoppen
  • Winterhanden knokkels


Het fenomeen van Raynaud

Wintervingers worden dus meestal veroorzaakt door plotselinge temperatuurveranderingen. Maar soms kan er ook sprake zijn van een onderliggende ziekte. Een bekend voorbeeld is het fenomeen van Raynaud. Bij deze huidklacht ontstaan er ook plotseling verkleuringen aan de vingers of tenen.

Als het fenomeen van Raynaud aan de vingers ontstaat, gaat het eerst om bleke vingertoppen. Die vervolgens langzaam paars of rood kleuren. Het is met name even schrikken als er bleke verkleuringen optreden, omdat dan ook even het gevoel uit je vingers verdwijnt. Je noemt dit gevoel ook wel 'dode vingers'. Gelukkig verdwijnt dit gevoel weer zodra de bleke verkleuring afneemt!

Het fenomeen van Raynaud treedt als een soort aanval op. Als gevolg van plotselinge temperatuurveranderingen van warm naar kou. Maar ook roken, migraine, chemotherapie, als je bètablokkers gebruikt, lang achter elkaar typen en heftige emoties kunnen de huidklacht uitlokken. Hetzelfde geldt voor werken met trillende machines. Denk aan drilboren.

Een aanval duurt meestal niet langer dan vijf minuten. Wel kunnen je vingers pijn doen, tintelen, prikkelen en gloeiend aanvoelen als de normale huidskleur weer terugkomt. Heb je last van het fenomeen van Raynaud? Probeer er dan eerst achter te komen wat bij jou de aanval uitlokt.

Is het je medicatie? Krijg je het altijd na spanning of stress? Of werk je met drilboren die de aanval uitlokken? Probeer deze problemen, waar mogelijk, aan te pakken (makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk..). Blijven de aanvallen constant terugkomen. Dan kan je huisarts eventueel een bloeddrukverlagende medicijn voorschrijven om de kans op een aanval te verkleinen.

Wintervingers en winterhanden kind

Wintervingers kunnen bij kinderen ontstaan. Wat je dan ook weer ziet zijn: rode, gezwollen, jeukende plekken op de vingers en tenen. Ze ontstaan door een slechte doorbloeding bij blootstelling aan plotselinge temperatuurveranderingen.

Om wintervingers zoveel mogelijk bij je kindje te voorkomen, is het belangrijkom de handen warm te houden. Zijn ze al koud? Warm ze dan langzaam op! Ook kan het hydrateren van de handen helpen. Bijvoorbeeld met een goede handcrème. Onderaan deze blog staan een paar voorbeelden die door het hele gezin gesmeerd kunnen worden.

Wintervingers of schimmelinfectie?

Omdat wintervingers onder andere veel jeukklachten geven, worden ze soms verward met een schimmelinfectie aan de handen en vingers ( handschimmel). Toch zijn er een aantal belangrijke verschillen tussen beide. Allereerst natuurlijk de oorzaak. Zo worden winterhanden en wintervingers (linker foto) veroorzaakt door kou. En een schimmelinfectie aan de huid (rechter foto) door een overgroei aan schimmels.

Daarnaast staan bij wintervingers symptomen op de voorgrond als: jeukende,  licht gezwollen, paarsblauwe plekken aan de vingers. Terwijl er bij een schimmelinfectie aan de vingers vooral rode plekken met een witte schilfering te zien zijn. En brokkelige kalknagels.

Winterjeuk

Bij de huidklacht wintervingers ontstaat, net als bij winterhanden, wintervingers, wintervoeten en winterbenen, vaak winterjeuk. Dit is een overkoepelende term voor allerlei huidklachten die gepaard gaan met jeuk als gevolg van kou.

Als het winter wordt zetten we de verwarming vaak hoger. Terwijl het buiten juist weer kouder wordt. En dat is precies wat winterjeuk triggert. Je huid wordt constant blootgesteld aan temperatuurverschillen. Eerst lekker warm, dan weer super koud. En dat kan je huid niet altijd even goed herstellen.

Daarnaast zorgt het hoger zetten van de verwarming ook voor een droge luchtvochtigheid. En ook als we naar buiten gaan, wordt de huid blootgesteld aan extreme kou. En een lage luchtvochtigheid. Deze droogte zorgt er vervolgens voor dat het water in je huid sneller verdampt, waardoor je huid droger wordt.

Je kunt je misschien wel voorstellen dat deze combinatie voor je huid niet echt lekker uitpakt. De uitdroging zorgt namelijk voor een verslechtering van je beschermlaag. Je afweersysteem wilt dit herstellen en laat hierdoor ontstekingscellen en histamine vrij. Dit geeft vaak die enorme jeukklachten.

Je gaat krabben waardoor er nóg meer jeuk ontstaat. Op die manier wordt de conditie van je huid eigenlijk steeds slechter..

Winterhanden en wintertenen

Winterhanden en wintertenen zijn twee veelvoorkomende huidafwijkingen in de winter. Die qua klinisch beeld en oorzaak ook nog eens op elkaar lijken. Zo ontstaan ze beide door een abnormale reactie van de kleine bloedvaten op koude en temperatuurschommelingen. Maar omdat de tenen vaak langer blootgesteld worden aan kou, vaak door slecht geïsoleerd schoenen, kunnen wintertenen soms heviger zijn dan winterhanden.

Wanneer gaan winterhanden en wintertenen over?

Gelukkig genezen winterhanden en wintertenen vanzelf weer. Meestal is er binnen één tot drie weken niets meer van te zien. Mits je natuurlijk niet opnieuw last krijgt van hele koude handen. Vaak verdwijnen de symptomen sneller als je goed warm blijft, plotselinge temperatuurveranderingen zoveel mogelijk vermijd. In zeldzame gevallen, vooral als er blaren of zweren ontstaan, kan het herstel langer duren.


Behandeling wintervingers: wat te doen tegen winterhanden?

Het hebben van wintervingers is niets om je zorgen over te maken. De huidklacht verdwijnt vanzelf weer, zodra het minder koud is. Het behandelen van wintervingers is daarom ook niet nodig. Toch kan het fijn zijn om wel iets op je handen te smeren. Bijvoorbeeld om de jeukklachten te remmen. Of puur om droge handen te verminderen en je huid zo beter weerbaar te maken tegen kou. Hieronder lees je mijn wintervingers tips!

Stap 1. Wintervingers voorkomen

Het beste is natuurlijk om wintervingers te voorkomen. Zorg er daarom voor dat je jouw handen goed tegen de kou beschermt. Maar houdt ook de rest van je lichaam en zeker je voeten warm. Bijvoorbeeld met goed beschermende kleding als je naar buiten gaat. Heb je al last van koude handen? Warm ze dan niet te snel op.

Ga bijvoorbeeld niet met je handen boven een verwarming hangen. En 'ontdooi' ze ook niet onder een warme kraan. Dit zorgt voor een te snelle overgang van kou naar warm en verergert de klachten. Verder is mijn tip om verwarmde handschoenen aan te trekken. Of leg ze van te voren even op de verwarming! Hieronder vind je een aantal voorbeelden:

Stap 2. Wintervingers insmeren

Naast het voorkomen van wintervingers, helpt het ook om je handen in de winter ook wat vaker in te smeren met een verzorgende handcrème. Hoe droger je handen, en vingers, namelijk zijn, hoe sneller je huid zal reageren op prikkels van buitenaf. Waaronder ook kou en jeukprikkels.

Maar, wat kun je dan het beste smeren? Veel cosmetica merken beloven tenslotte van alles, terwijl de formuleringen het nalaten. Op de Sproetonline Instagram laat ik daarom regelmatig zien welke cosmetica merken je beter kunt laten staan. Gelukkig zijn er ook merken die wél weten hoe het moet. Hieronder lees je welke handcrèmes ik zou smeren!