Iedereen is denk ik wel eens gevallen met een schaafwond als resultaat. En ik denk ook dat iedereen zich wel eens heeft gebrand aan een hete oven. Hoe dit wondje geneest, verschilt per persoon. Bij de één zie je er na een aantal weken niets meer van. En bij de ander blijft er een pigmentvlekje achter. In deze blog vertel ik je meer over verschillende soorten wonden. En wat er nodig is om de wond verzorging ervan.
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Soorten wonden
Je hebt veel verschillende type wonden. Hieronder lees je welke soorten wonden er allemaal zijn. De dikgedrukte wonden behandel ik in deze blog.
- Eerste,- tweede ,- derdegraads brandwonden
- Diabetische voet (diabetes mellitus)
- Doorligplekken
- Oncologische wonden
- Traumatische wonden, chirurgische wonden
- Ulcus cruris
Brandwonden: eerste, tweede,- en derdegraads
Een brandwond ontstaat nadat de huid in contact is gekomen met vuur of een heet voorwerp. De hitte zorgt dat je huid verschroeit, waardoor een een stukje huidlaag verdwijnt. De diepte van deze verbranding is bepalend voor het type brandwond. Je hebt hierin vier soorten brandwonden: eerstegraads, oppervlakkig tweedegraads, diep tweedegraads en derdegraads.
1. Eerstegraads brandwond
Bij eerstegraads verbranding is alleen de bovenste laag (opperhuid) verbrand. Zonder dat de huid is stuk gegaan. Het is dus eigenlijk geen wond. Maar een verbranding. De huid wordt rood, brandt en doet pijn. Met name als je de verbrande plek aanraakt, doet het zeer.
Ook voelt de huid droog aan. Je loopt eerstegraads brandwonden onder andere op door onbeschermd en/of te lang in de zon te zitten, waardoor je huid verbrand. Of als je je bijvoorbeeld kort brandt aan een oven. Daarnaast is inmiddels bekend dat ook het gebruik van boobtape voor brandwonden kan zorgen.
Eerstegraads brandwond herkennen
Je kunt een eerstegraads brandwond herkennen aan verschillende huidveranderingen. Hieronder lees je welke.
- De huid is niet verwond, maar verbrand
- Droog
- Rood, roze
- Zwelling
- Pijnlijk
Eerstegraads brandwond behandelen
Koel de huid tien tot twintig minuten met lauw water. Smeer eventueel een verkoelende gel op. Zelf vind ik deze gel met 99.9% aloë vera extract erg goed werken. Maar ook deze gel met aloe vera, zeewier en vitamine E kan ik aanraden. Vooral als je ze in de koelkast bewaard, verkoelen ze enorm!
Als het branderige gevoel minder is geworden, kun je overgaan op het smeren van herstellende en hydraterende ingrediënten. Dit is belangrijk voor het genezingsproces van de huid. Een goed voorbeeld is deze balsem van La Roche Posay, Met kalmerende en herstellende ingrediënten als: niacinamide, shea butter en glycerine.
Of deze balsem van Eucerin. Met voedende en herstellende ingrediënten, waaronder 12% omegavetzuren. Neem eventueel een pijnstiller om de pijn te verzachten.
2. Tweedegraads brandwond - oppervlakkig
Je hebt twee soorten tweedegraads brandwonden. Een oppervlakkige vorm en een diepe vorm. Bij oppervlakkige tweedegraads brandwonden is, net als bij eerstegraads brandwonden, de bovenste huidlaag verbrand. Maar ook nog een stukje van de tweede huidlaag (lederhuid). De huid is stuk, nat, rood, pijnlijk en er ontstaan vaak blaren.
Oppervlakkige tweedegraads brandwond herkennen
Je kunt een oppervlakkige tweedegraads brandwond herkennen aan verschillende huidveranderingen. Hieronder lees je welke.
- De huid is verwond
- Nat
- Rood, roze
- Blaren
- Pijnlijk
Oppervlakkige tweedegraads brandwond behandelen
Als de brandwond niet al te groot is en niet op een lastig te genezen plek zit, zal de wond uit zichzelf herstellen. Vaak duurt dit één tot vier weken. Tot die tijd kun je de wond zelf verzorgen. Dit doe je ongeveer hetzelfde als bij een rode wond. Koel de huid eerst twintig minuten met lauw water.
Eventueel kun je de wond insmeren met deze gel met 99.9% aloë vera extract. Deze verkoelt onwijs. Als het branderige gevoel minder is, kun je overgaan op het smeren van herstellende en hydraterende ingrediënten. Dit is heel belangrijk voor het genezingsproces van de huid. Goede voorbeelden zijn:
Als de brandwond weer gesloten is, kun je beginnen met het smeren van een litteken crème. Belangrijk is dat deze crème in ieder geval siliconen bevat. Siliconen dekken de huid namelijk af, waardoor vocht beter in de huid wordt vastgehouden. En vocht is dé key als het gaat om een goed wondgenezingsproces. En zo ook om de kans op littekenvorming te verkleinen. Een goed voorbeeld is deze litteken crème van Alhydran.
3. Tweedegraads brandwond - diep
Een tweede vorm van tweedegraads brandwonden zijn diepe tweedegraads brandwonden. Bij deze verbranding is de tweede huidlaag nog meer beschadigd dan bij oppervlakkige tweedegraads brandwonden.
Dit komt, omdat de warmte langer de huid in is gedrongen. De huid is stuk, rood tot wit van kleur en doet veel pijn. Ook zitten er vaak kapotte blaren op de verbrandde plek.
Diepe tweedegraads brandwond herkennen
Je kunt een diepe tweedegraads brandwond herkennen aan verschillende huidveranderingen. Hieronder lees je welke.
- De huid is verwond
- Nat
- Rood, wit
- Blaren
- Heel pijnlijk
- Glanzend
Diepte tweedegraads brandwond behandelen
Koel de huid twintig minuten met lauw water. Vervolgens is het belangrijk om de spoedeisende hulp te bezoeken. Diepe tweedegraads brandwonden genezen namelijk meestal niet vanzelf.
Of de genezing duurt veel te lang, waardoor de kans op infecties en littekens groot is. Doormiddel van een huidtransplantatie kunnen de brandwonden vaak goed worden behandeld. Dit resultaat is aanzienlijk mooier dan wanneer je niets zou doen.
4. Derdegraads brandwond
Je kunt waarschijnlijk wel raden dat derdegraads brandwonden de ergste vorm van brandwonden zijn. Bij deze vorm van verbanding zijn zowel de hele bovenste laag van je huid (opperhuid) als de tweede huidlaag (lederhuid) verband.
Het zijn diepe wonden. Je zou daarom denken dat deze brandwond het meest pijnlijk is. Toch is dit niet het geval. Derdegraads brandwonden doen namelijk niet tot nauwelijks pijn.
Dit komt, omdat ook je zenuwen door de verbranding zijn beschadigt. Ze geven hierdoor minder pijnprikkels door. Wel is het zo dat er op de omliggende huid vaak tweedegraads brandwonden. zitten En dit zijn wel pijnlijke brandwonden.
Derdegraads brandwond herkennen
Je kunt een derdegraads brandwond herkennen aan verschillende huidveranderingen. Hieronder lees je welke.
- De huid is verwond
- Droog
- Wit, beige, bruin of zwart
- Weinig pijn
Derdegraads brandwond behandelen
Ook derdegraads brandwonden kunnen alleen behandeld worden door een arts of verpleegkunde. Meestal worden de wonden eerst behandeld met een antibiotica crème, zoals zilversulfadiazine. Na deze behandeling worden de brandwonden behandeld doormiddel van een huidtransplantatie.
Traumatische wonden
Onder traumatische wonden, of chirurgische wonden, vallen wonden die ontstaan zijn door een trauma. Oftewel door een fysieke oorzaak van buitenaf die de huid beschadigd heeft. Dit kan per ongeluk gebeurd zijn, bijvoorbeeld als je bent gevallen. Of met opzet, zoals een chirurgische wond na een operatie. Voorbeelden zijn: schaafwonden en snijwonden.
Een schaafwond
Een schaafwond loop je op doordat de bovenste huidlaag eraf wordt geschuurd. Wat je ziet is een rode, roze huid met kleine rode bloedpuntjes. Ook kan er wat doorzichtig of geel vocht in de wond te zien zijn.
Een schaafwond voelt vaak branderig en pijnlijk aan, omdat de beschermlaag van je huid op deze plek weg is. Hierdoor voel je veel meer prikkels van buitenaf. Dit gevoel gaat gelukkig snel weg als je huid een korst heeft aangemaakt.
Een schaafwond behandelen
Een schaafwond is over het algemeen heel onschuldig. Je huid herstelt de kapotte huid vanzelf. Over het algemeen zie je er na genezing ook niets meer van. Maar als je gevoelig bent voor pigmentvlekken of ouderdomsvlekken kan er een verkleuring achterblijven. Dit trekt meestal ook vanzelf na een jaar weer weg.
Daarnaast blijft er bij sommige mensen een litteken achter. Wel is dit bij schaafwonden gelukkig vrij uitzonderlijk. Je kunt de kans op littekens verkleinen door een wond helende en afdekkende zalf te smeren. Deze zalf houdt het vocht beter in de huid vast, waardoor het wondgenezingsproces beter verloopt.
Een snijwond
Een snijwond ontstaat natuurlijk door te snijden in de huid. Dit kan tijdens een operatie gebeuren. Maar ook per ongeluk ontstaan, als je in je vinger snijdt. Bij een snijwond zie je een duidelijk een snee in de huid zitten.
Vaak met relatief veel bloedverlies voor zo'n kleine plek. Een snijwond geeft een scherpe pijn. Over het algemeen is een snijwond vaak onschuldig en geneest het vanzelf.
Een snijwond behandelen
Spoel de wond eerst met lauw, schoon, water. Maak de huid hierna rondom de snijwond schoon met een ontsmettingsmiddel. Zoals deze ontsmettingsspray. Het ontsmettingsmiddel hoef je niet aan te brengen in de snijwond. Mits je geen water hebt om de wond schoon te maken.
Hierna kun je hechting strips over de wond plakken om het bloeden te stoppen. Als de wond dicht is kun je eventueel nog deze wond helende zalf smeren om het genezingsproces soepel te laten verlopen. En de kans op littekens te verkleinen.
Ulcus cruris
Een ulcus cruris is een diepe open wond, waarbij de wondgenezing zonder behandeling erg slecht verloopt. Het gaat vaak om een gemengde gekleurde wond die een onaangename geur afgeeft. Het zijn complexe wonden die meestal veroorzaakt worden door een slechte bloedsomloop. Met name de bloedafvoer loopt niet goed.
Normaal gesproken stroomt zuurstofrijk bloed naar je spieren, huid en overige organen om daar zuurstof en voedingsstoffen af te geven. Vervolgens stroomt het, inmiddels zuurstofarme, bloed terug naar je hart en longen. Als dit niet goed functioneert, blijft er vocht en bloed achter. Hierdoor ontstaan er een vochtophopingen in je benen en dit kan leiden tot een open wond. Oftewel, een ulcus cruris.
Een oncologische ulcera moet niet verward worden met ulcus cruris. Dit is namelijk een type wond die ontstaat door een tumor of door uitzaaiingen. Als de wond (ulcus) ontstaat door een oncologische behandeling, bijvoorbeeld chemo, noem je het geen oncologische ulcera meer. Maar oncologische wonden. De behandelend arts kan het beste bepalen hoe de oncologische wonden behandeld dienen te worden.
Smeeronderzoek met Bepanthen zalf
Twee weken geleden draaide de hondenriem van mijn hond om mijn buurmeisje haar been. Dit resulteerde in een brandwond in haar knieholte. Erg fijn.. Ik heb voor haar de Bepanthen zalf gekocht om te kijken wat dit zou doen met het huidherstel. Zij heeft iedere ochtend en avond deze Bepanthen zalf gesmeerd. Hieronder zie je de foto's van het smeerresultaat!
Verschillende wond kleuren
Naast de verschillende soorten wonden, zoals een brandwond of traumatische wond, kun je ook nog onderscheid maken tussen de verschillende kleuren van een wond. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: rode wonden, gele wonden en zwarte wonden. De kleur bepaald voor een groot deel de wondverzorging. Vaak gaat het om gemengd gekleurde wonden.
Rode wond
Als je een rood gekleurde wond hebt, is dit een goed teken. Dit betekent namelijk dat de wond schoon is. Zonder vervuiling of infecties. En dat de huid voldoende voedsel krijgt om te genezen. De wondbodem van een rode wond is rozerood, korrelig, nat en glanzend. Een rode wond is een van de meest voorkomende wonden.
Gele wond
Een gele wond houdt in dat de wond vochtig is. De wondbodem is bedekt met een gele vloeibare laag wondvocht. Of gele necrose. Hierdoor geneest de wond niet goed, want een wond kan pas goed genezen zolang het schoon is.
Je hebt verschillende soorten gele wonden, omdat het gele wondvocht verschillende oorzaken kan hebben:
Gele wond door dermis/subcutaan vet
De gelige kleur in een gele wond kan ontstaan doordat de tweede huidlaag is beschadigd. De wond ligt dus dieper, waardoor het niet rood gekleurd is maar geel. Meestal geneest dit type gele wond vanzelf weer.
Gele wond door pus
Het kan ook zijn dat het om een gele pus laag gaat. Dit bekent dat de wond geïnfecteerd is met micro organismen. Het is belangrijk om een gele wond te reinigen, zodat de gele vloeistof laag verdwijnt. En het wondgenezingsproces beter kan verlopen. Dit kun je doen door de wond te spoelen met lauw schoon water. En hierna de omliggende huid te desinfecteren met een speciale wondspray.
Gele wond door korst
Het kan ook zo zijn dat de gele laag in de wond een korst is. In je bloed zitten eiwitten die verantwoordelijk zijn voor het maken van korsten op de wonden. Als dit korstje te diep in de wond wordt aangemaakt, in plaats van bovenop de wond, kan de wond geel kleuren. Het is dan verstandig om even langs de huisarts te gaan.
Zwarte wond
Een zwarte wond duidt op afgestorven weefsel. Ook wel necrotisch weefsel genoemd. Vaak is de wond niet pik zwart, maar meer een beetje bruin, grijzig van kleur. Met zwarte plekjes erin. Het zwarte weefsel ontstaat doordat het weefsel niet voldoende zuurstof krijgt. Het gevolg van dit zuurstof tekort is weefselsterfte.
Het is belangrijk om dit dode weefsel uit zwarte wonden te halen, want een zwarte wond bevindt zich in de reactiefase tot het necrotisch weefsel uit de wond is gehaald. De reactiefase is een fase waarin je lichaam zich voorbereidt op genezing. Maar de genezing zet niet door. Je kunt het dode, zwarte, weefsel uit de wond halen door de wond te spoelen. Maar ook door het dode weefsel eruit te krabben.
