Gistpuistjes: pityrosporum folliculitis

Luus
24 mei 2021

Jeugdpuistjes, mee-eters en gerstekorrels. Het zijn allemaal bekende voorbeelden van huidklachten, waarbij pukkeltjes op de voorgrond staan. Maar wat zijn gistpuistjes dan precies? Niet alleen de oorzaak en het uiterlijk van deze pukkeltjes is anders. Ook de huidverzorgingsproducten en behandeling verschilt. In deze blog ga ik je hiermee helpen!

Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder!

Wat zijn gistpuistjes?

Gistpuistjes worden ook wel pityrosporum folliculitis genoemd. Of fungal acne. Het zijn kleine, soms jeukende, pukkeltjes die zowel op het lichaam als het gezicht kunnen verschijnen. Ze kunnen op iedere leeftijd voorkomen, maar worden vooral bij jonge mensen gezien.

Deze gistpuistjes zijn geheel onschuldig, maar soms wel heel vervelend! Mijn grootste tip tegen gistpuistjes? Miconazolcrème** in combinatie met de juiste huidverzorgingsproducten en het vermijden van uitlokkende factoren. Onderaan deze blog lees je al mijn tips met betrekking tot gistpuistjes behandelen!

** Medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter. 


Hoe zien gistpuistjes eruit?

Bij gistpuistjes zie je dus allemaal kleine pukkeltjes zitten. Kleiner dan jeugdpuistjes bijvoorbeeld zijn. Sommige beschrijven ze ook wel als rode bultjes, maar in de meeste gevallen zijn gistpuistjes huidkleurig. Daarnaast gaat het vaak om jeukende pukkeltjes. Ook dit is een groot verschil met 'gewone' acne klachten. Bij veel mensen zitten de gistpuistjes op het voorhoofd langs de haargrens.

Maar ze kunnen vrijwel overal op je lichaam voorkomen. Andere bekende voorkeurslocaties van gistpuistjes zijn: de kaaklijn, decolleté, borst en rug. De puistjes kunnen een beetje lijken op acne vulgaris, warmte bultjes, keratosis pilaris bultjes of gerstekorrels. Toch zijn er duidelijke verschillen tussen deze drie huidklachten. Verderop in deze blog vertel ik je hier meer over.


Oorzaak gistpuistjes (pityrosporum folliculitis oorzaak)

De oorzaak van gistpuistjes spreekt waarschijnlijk een beetje voor zich. Ze worden veroorzaakt door een gist. In het specifiek de malassezia folliculitis gist. Ook wel gist pityrosporum ovale genoemd. Deze gist zit van nature op je huid. Je merkt hier niets van tenzij de gisten plotseling toenemen.

Deze overmatige groei van de malassezia follicullitis gist zorgt ervoor dat je haarzakjes ontstoken raken en dat er vervelende puistjes ontstaan. Waarom de gist plotseling toeneemt is niet helemaal duidelijk. Wel zijn er een aantal factoren, waarvan bekend is dat ze de gistpuistjes triggeren of verergeren.

Gistpuistjes rug

Gistpuistjes op de rug worden vooral getriggerd door het dragen van te strakke kleding. Het schuren van de kleding irriteert de huid. Maar ook afsluitende kleding is een trigger van gistpuistjes op de rug, omdat er dan een broeierige omgeving ontstaat en daar houdt de gist (malassezia furfur) van. Ook een warm en vochtig klimaat ontstaat, diabetes klachten en een verlaagde weerstand geven een verhoogd risico geven op het ontstaan van gistpuistjes.

Gistpuistjes voorhoofd langs de haargrens

Gistpuistjes op het voorhoofd, langs de haargrens, worden vooral veroorzaakt door haarproducten op oliebasis of vettige crèmes en haarmaskers. De resten van deze producten blijven achter in de haargrens en vormen zo een fijne vette omgeving voor de malassezia folliculitis gist, waardoor de haarzakjes ontstoken raken.

Gist bultjes gezicht

Ook gistpuistjes in het gezicht worden getriggerd door een warm en vochtig klimaat, overmatig transpireren, diabetes klachten en/of een verminderde weerstand. Net als door het smeren van afsluitende crèmes. Daarnaast worden gistpuistjes ook veel gezien bij mensen met een vette huid en/of huidtypes die snel allergisch reageren. Ook mensen met keratosis pilaris krijgen sneller te maken met de vervelende gistpuistjes.

Verschil gistpuistjes en acne

Op het eerste gezicht is het soms lastig om gistpuistjes en acne uit elkaar te halen, omdat ze best wel op elkaar lijken. Toch zijn er een aantal belangrijk verschillen. Het grootste verschil tussen gistpuistjes (linker foto) en acne vulgaris (rechter foto) is de oorzaak van de huidklachten.

'Normale' acne wordt veroorzaakt door een bacterie. Ook wel het p. acnes bacterie genoemd. Gistpuistjes ontstaan daarentegen door een overmatige gistgroei. Daarnaast zie je bij normale puisten een puskopje zitten. Dit is bij gistpuistjes niet het geval. Het zijn meer kleine, huidkleurige tot roze, pukkeltjes.

Ook gaat gewone acne vaak gepaard met roodheid en gistpuistjes lang niet altijd. Verder kunnen puistjes zowel in het gezicht als lichaam zitten. Maar voorkeurlocaties zijn: de wangen, het voorhoofd, de boven rug en borst. Gistpuistjes daarentegen zitten met name langs de haargrens.  Benieuwd naar mijn stappenplan tegen acne? Bekijk dan: Productadvies acne.

Verschil gistpuistjes en keratosis pilaris

Een andere huidklacht die veel op gistpuistjes lijkt is keratosis pilaris. Te zien op de rechter foto hieronder. Toch zijn er weer een aantal belangrijke verschillen tussen deze twee huidklachten. Zo worden de keratosis pilaris bultjes bijvoorbeeld niet veroorzaakt door een overmatige groei van de malassezia folliculitis gist, maar door een verstoring in uitrijping van de hoorncellen in de haarzakjes.

Wel is het zo dat mensen met keratosis pilaris bultjes sneller last kunnen krijgen van gistpuistjes. Als je verder naar de keratosis pilaris uitslag kijkt, zie je dat het niet echt om pukkeltjes gaat. Het zijn meer rode bultjes in de huid. Het kan zelfs een beetje lijken op kippenvel. Benieuwd naar mijn stappenplan tegen keratosis pilaris? Bekijk dan: Productadvies keratosis pilaris.


Verschil gistpuistjes en gerstekorrels

Een huidklacht die ik zelf het meeste op gistpuistjes vind lijken zijn milia (gerstekorrels). Bij gerstekorrels gaat het namelijk ook om kleine, huidkleurige, pukkeltjes. Sommige beschrijven ze ook wel als harde bultjes die lijken op zandkorrels die op de huid liggen.

De pukkeltjes worden veroorzaakt door een verstopping in de talgklieren en zweetklieren. Terwijl de gistpuistjes oorzaak juist ligt bij een overmatige groei van gist in de haarzakjes. Daarnaast zijn gerstekorrels wit tot gelig van kleur. Terwijl gistpuistjes meer huidkleurig tot roze zijn.

Ook zitten gerstekorrels vooral rondom de ogen en minder vaak langs de haargrens. Bij gistpuistjes is het voorhoofd, langs de haargrens, juist een voorkeurs locatie. Benieuwd naar mijn stappenplan tegen gerstekorrels? Bekijk dan: Productadvies gerstekorrels.

Gaan gistpuistjes vanzelf weg?

Gistpuistjes kunnen vanzelf verdwijnen, maar dit is lang niet altijd het geval. Vooral milde gevallen van gistpuistjes genezen zelf zodra de oorzaak van de irritatie wordt vermeden en de huid goed schoon en droog wordt gehouden. Als de gistpuistjes aanhouden, terugkomen of ernstig zijn, kun je de gist puistjes behandelen. Hoe zo'n gistpuistjes behandeling eruit ziet, leg ik hieronder uit!

Kun je gistpuistjes uitknijpen?

Het uitknijpen van gistpuistjes wordt over het algemeen afgeraden. Dit heeft verschillende redenen. Allereerst kan het uitknijppen van gistpuistjes (en acne) de huid verder irriteren en ontsteken. Wat de klachten dus eigenlijk alleen maar verergert. Ook kan het uitknijpen van puistjes bacteriën en vuil in de huid duwen, wat zorgt voor nieuwe ontstekingen. Of zelfs voor verkleuringen en littekens, wanneer je de huid tijdens het uitknijpen beschadigd.


Gistpuistjes behandelen

Gistpuistjes behandelen kan op een aantal manieren. Allereerst is het belangrijk om triggerende factoren te vermijden. Smeer bijvoorbeeld geen vette crèmes, afsluitende crèmes of producten op olie basis. Gisten houden van oliën, waardoor een onrustige huid wordt uitgelokt. Heb je vooral last van gistpuistjes op je voorhoofd? Dan komt dit waarschijnlijk door je haarproducten.

Vette haarproducten die op de huid terecht komen, kunnen de huid namelijk afsluiten en zo gistpuistjes op het voorhoofd en de haargrens veroorzaken. Zorg er daarom voor dat er geen resten van haarproducten in de haargrens of op je huid achterblijven.

Miconazolcrème (gist bultjes gezicht behandelen)

Gistpuistjes behandelen op het gezicht kan met Miconazolcrème** omdat dit gist dodend werkt. Het is belangrijk om altijd eerst je gezicht goed te wassen met een milde cleanser en je huid vervolgens droog te deppen. Hierna breng je een klein beetje van de crème aan op de gistpuistjes. Dit doe je volgens de aangegeven instructies in de bijsluiter. Naast het gebruik van deze crème is het ook belangrijk om je huid dagelijks goed te verzorgen. In de volgende paragraaf staat een stappenplan!

** Medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter. 

Anti roos shampoo (gistpuistjes voorhoofd behandelen)

Gistpuistjes behandelen met anti-roosshampoo kan ook effectief zijn omdat ze ingrediënten bevatten die de Malassezia-gist doden. Je brengt de anti roos shampoo dan op de haargrens en huid aan, laat dit tien minuten inwerken en spoelt het weer af. Een goed voorbeeld is deze Sulsena anti roos shampoo.

Gistpuistjes natuurlijk behandelen

Gistpuistjes natuurlijk behandelen is lastiger. Normaal zou ik namelijk zeggen; breng een beetje kokosolie aan, omdat dit antischimmel eigenschappen heeft. Maar het zijn juist oliën die ervoor zorgen dat gistpuistjes ontstaan. Hetzelfde geldt voor tea tree oil. Een paar druppels tea tree oil in een reiniger kan helpen, omdat het gist dodende eigenschappen heeft. Maar tegelijkertijd maakt het je huid vettig.


Wat te doen tegen gistpuistjes gezicht?

Als het gaat om de dagelijkse verzorging van je huid is het belangrijk om vette producten te vermijden. Wat ik wél zou gebruiken zijn producten die het afschilveren van dode huidcellen stimuleren, de kans op verstopte poriën verkleinen, de huid hydrateren en het liefste ook kalmerende ingrediënten bevatten. Hieronder heb ik een stappenplan gezet.

Stap 1. Reinigen – ochtend en avond

Het reinigen van je huid met een milde cleanser is belangrijk om overtollig vuil en talg van de huid te verwijderen, waardoor er minder snel verstopte poriën of ontstekingen ontstaan.

Stap 2. Exfoliëren – avond 

Een exfoliant is een product met een exfoliërende werking. Dit betekent dat het in staat is om dode huidcellen te verwijderen en zo plaats maken voor nieuwe, gezonde, huidcellen. Gebruik je ook miconazolcrème? Wacht dan even met het gebruik van een exfoliant tot je gestopt bent met de miconazolcrème.

Stap 3. Verzorgen – ochtend en avond

Het smeren van een niet vette maar hydraterende crème verkleint ook de kans op een het ontstaan van gistpuistjes. Hieronder heb ik twee producten gezet die je zowel 's ochtends als 's avonds kunt gebruiken. Gebruik je ook miconazolcrème? Breng deze dan eerst aan op de gistpuistjes, laat dit intrekken en smeer vervolgens je dag/nachtcrème op.

Stap 4. Extra boosten

Eventueel zou je nog een serum met azealïnezuur kunnen gebruiken om extra aandacht te besteden aan het vervagen van pukkeltjes en vlekjes. Deze smeer je 's avonds na het reinigen en vóórdat je je gezichtscrème aanbrengt.


Behandeling gistpuistjes dokter

Mochten bovenstaande opties niet voldoende effect geven dan kun je eventueel ook een afspraak maken bij de huisarts. Hij of zij kan een sterker anti-gist middel op recept voorschrijven. Voorbeelden zijn: ketoconazol zalf, itraconazol zalf of itraconazol tabletten.

Ketoconazol crème tegen gistpuistjes

Ketoconazol crème tegen gistpuistjes is ook een veelvoorkomende behandeling. Deze crème bevat een schimmel en gist dodend middel. Daarom is het smeren van Ketoconazol crème tegen gistpuistjes ook zeker een optie. Net als tegen de huidklachten: voetschimmel,  handschimmel,  seborroisch eczeem en pityriasis versicolor.

Helaas kun je dit product, in tegenstelling tot Miconazolcrème (werkt ook gistdodend) alleen op recept krijgen. Je huisarts kan de crème voorschrijven. Als je de Ketoconazol crème tegen gistpuistjes gebruikt, is het advies om dit één of twee keer per dag op te smeren. Ongeveer vijf weken lang. Als de klachten verminderd zijn, smeer je vaak nog één week door. Het kan namelijk zo zijn dat de gistpuistjes wel minder zijn geworden, maar dat het gist nog aanwezig is.

Tijdens het smeren van Ketoconazol crème kun je jouw gezicht wel gewoon nog reinigen met een gezichtsreiniger en voeden met een dagcrème. Ik zou het smeren van een exfoliant alleen even laten totdat je de Ketoconazol crème niet meer gebruikt.