Opeens zitten ze er; allemaal witte vlekken op de huid. Of roodbruine vlekken, dat kan namelijk ook. Je noemt deze huiduitslag ook wel pityriasis versicolor. Een onschuldige huidaandoening dat vooral ontstaat in de warme zomermaanden. Schimmel (s) zijn hier de grote boosdoener in. Maar wat kun je het beste tegen deze vervelende bruine of witte vlekken doen? Ik ga je helpen!
Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder!
Wat is pityriasis versicolor?
Pityriasis versicolor is een onschuldige en over het algemeen niet-besmettelijke schimmelinfectie van de huid. Hierbij ontstaan er plotseling allemaal bruine of witte vlekken op de huid. Met een fijne schilfering dat in de meeste gevallen ook nog jeukt.
Dit is meteen ook een typisch kenmerk van een schimmelinfectie. Je ziet dit bijvoorbeeld ook bij: schimmelnagels (kalknagels), handschimmel en voetschimmel verschijnen.
Witte of bruine vlekken op de huid, als gevolg van een schimmel, is niets om je zorgen over te maken. Pityriasis versicolor is namelijk een onschuldige huidaandoening, waarbij de vlekken vanzelf weer wegtrekken.
Een pityriasis versicolor behandeling is daarom ook niet nodig. Toch kiezen veel mensen ervoor om toch iets tegen de pityriasis versicolor vlekken te doen. Onderaan deze blog geef ik je mijn behandel tips!
Hoe ziet pityriasis versicolor eruit?
Pityriasis versicolor is kort gezegd een gevlekte huiduitslag. Opeens ontstaan er namelijk allemaal kleine, jeukende, licht schilferende vlekken op de huid. De kleur van deze vlekken verschilt een beetje per huidtype. Als je van jezelf een licht huidtype hebt, uit pityriasis versicolor zich als bruine vlekken op de huid. Dit zie je op de linker foto bovenaan deze blog.
Als je een wat donkere huidskleur hebt, zijn de vlekjes juist wat lichter van kleur. Deze bleke vlekken kunnen er ook een beetje roze uitzien. Maar ze zijn altijd lichter dan de omgevende huid. Zoals je op de drie foto’s hieronder kunt zien.
Ondanks dat het altijd om een uitslag met licht schilferende plekken gaat, uit de huiduitslag zich dus per huidtype net wat anders. Dit verklaart ook meteen de naam pityriasis versicolor. Wat meerkleurig betekent.
Wat ook opvalt zijn de kleine schilfertjes op de vlekjes. Deze fijne schilfering wordt niet meteen met het blote oog herkend. Maar treedt vaak pas op wanneer je de vlekjes met je vingers spreid. Dan zullen er fijne schilfertjes in de aangedane plekken ontstaan.
Symptomen pityriasis versicolor
De bruine tot witte vlekjes kunnen overal op de huid zitten. Maar je ziet ze vooral op de rug, de hals en op de borst. Daarbij worden ze vooral op de bovenrug en bovenarmen gezien.
In enkele gevallen is ook het behaarde hoofd aangedaan. Met name als je je lang in tropische klimaten bevind komt pityriasis versicolor op het behaarde hoofd voor. Hieronder heb ik nog even alle symptomen van pityriasis versicolor onder elkaar gezet:
- Roodbruine vlekken op huid door schimmel (bij donkere huidskleur)
- Witte vlekken huid door schimmel (bij lichte huidskleur)
- Vlekken met fijne schilfering
- Jeukende vlekken op de huid
- Gist vlekken rug, borst, hals
- Een huiduitslag dat vooral bij jong volwassenen gezien wordt
- Vaker gezien bij een vette huid
- Licht schilferende plekken bij spreiden plekken
Soortgelijke vormen van huiduitslag
Pityriaris versicolor wordt vaak verward met andere huidklachten die erg op pityriasis versicolor lijken. Namelijk met pigmentvlekjes, pityriasis rosea en pityriasis alba. Niet gek, want ze lijken qua uiterlijk behoorlijk op elkaar. Hieronder leg ik je de grootste verschillen uit!
Verschil pityriasis versicolor en pigmentvlekken
Heb je last van bruine vlekjes op de huid? Dan kan pityriasis versicolor een beetje lijken op pigmentvlekken. Tenminste, als het gaat om pityriasis versicolor vlekken op een wat lichter huidtype.
De vlekken zijn dan namelijk donkerder dan de omringende blanke huid, waardoor het een beetje lijkt op pigment. Daarentegen is dit niet het geval bij een donkere huidskleur. Het gaat dan namelijk niet om donkere vlekken, maar om bleke vlekken.
Een groot verschil tussen pityriasis en pigmentvlekken is de oorzaak. Bij pigmentvlekken worden de bruine vlekken veroorzaakt door zonschade, waardoor het pigment op bepaalde plekken toeneemt.
Pityriasis versicolor daarentegen gaat om bruine vlekken op de huid door schimmel (s). Daarom zie je bij pityriasis versicolor ook schilfertjes op de bruine vlekken zitten en bij pigmentvlekjes niet. Schilfertjes zijn een typisch kenmerken van schimmelinfecties.
Ook ontstaan pigmentvlekjes niet zo plotseling, maar meer door langdurige zonschade. En ook niet in zulke aantallen, zoals bij pityriasis versicolor wel het geval is.
Verschil pityriasis versicolor en pityriasis alba
Heb je last van witte vlekjes op de huid? Dan kan pityriasis versicolor (linker foto) lijken op pityriasis alba (rechter foto). Een groot verschil tussen beide huidafwijkingen is dat pityriasis alba niet wordt veroorzaakt door een gist.
De oorzaak van pityriasis alba is namelijk nog onbekend. Het wordt beschouwd als een type eczeem. En wordt vaak gezien in de zomer. Het krijgt daarom ook wel de naam zomereczeem.
Bij pityriasis alba is er ook sprake van witte vlekjes op de huid. Alleen worden ze vooral gezien bij kinderen tot 16 jaar. Ook zitten de vlekjes vrijwel altijd in het gezicht. In plaats van op de borst en rug, zoals bij pityriasis versicolor het geval is. Pityriasis versicolor in het gezicht komt minder vaak voor.
Daarnaast gaat het bij pityriasis alba alleen maar om witte vlekjes. En bij pityriasis versicolor kunnen er ook bruine en roze plekken op de huid ontstaan. Het gaat bij pityriasis versicolor pas om witte vlekken als de omliggende huid wat donkerder is.
Verschil pityriasis versicolor en pityriasis rosea
Heb je last van rode vlekjes op de huid? Dan kan er sprake zijn van pityriasis rosea. Een verschil tussen pityriasis versicolor (linker foto) en pityriasis rosea (rechter foto), is dat rosea begint met één vlek. Langzaam ontstaan er vervolgens allemaal kleine vlekjes verspreid over het hele lichaam.
Daarnaast wordt de huiduitslag niet veroorzaakt door een gist, maar waarschijnlijk door een virus. De precieze oorzaak is helaas nog niet helemaal bekend. Verder zijn de vlekken van pityriasis rosea, zoals de naam al zegt, altijd roze tot rood van kleur. En pityriasis versicolor kan zowel gaan om witte, rode en bruine vlekken op de huid door de schimmel.
Oorzaak pityriaris versicolor
Pityriasis versicolor gaat dus om witte of bruine vlekken op de huid. Veroorzaakt door een schimmel (gist). In het specifiek de Malassezia gist. Deze gist komt ook voor op de 'normale' huid. Oftewel de gezonde huid zonder huidproblemen.
Toch kan de gist onder bepaalde omstandigheden huidafwijkingen veroorzaken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer de gist zich gaat vermeerderen. De gist brengt vervolgens schade aan je huidlaag teweeg, waardoor de pigmentaanmaak verstoord raakt. Op die manier ontstaan er bruine of witte kleine vlekjes op op de huid.
Maar nu vraag je je waarschijnlijk af: waarom geeft de gist bij mij wél huiduitslag en bij iemand anders niet? Dit komt meestal door omgevingsfactoren. Een gist groeit namelijk sneller in bepaalde, voor de gist gunstige, omstandigheden. Bijvoorbeeld tropische klimaten. Deze tropische klimaten gaan namelijk gepaard met hoge temperaturen en een hoge luchtvochtigheid. De ideale broeiplaats voor gisten.
Maar ook op een huid dat veel transpireert, het hebben van een vettige huid of bij gebruik van vette, olierijke cosmetica producten. Als je bijvoorbeeld veel gebruik maakt van vette zonnebrandolie of een bodylotion op oliebasis, kan er overmatige groei van de gist ontstaan.
Daarom komt pityriasis versicolor ook vaak in de zomer voor. We beginnen dan weer massaal met het smeren van vette zonnebrand producten en voedende body oliën. Dit veroorzaakt een vette huid, maar zorgt er dus ook voor dat er in korte tijd meer gisten op de huid aanwezig zijn.
Pityriasis versicolor wordt om die reden ook wel zomergist genoemd. Daarnaast treedt overmatig zweten natuurlijk ook sneller in de zomer op.
Pityriasis versicolor behandeling
Pityaris versicolor is natuurlijk onschuldig en bovendien in de meeste gevallen niet besmettelijk. Over het algemeen zullen de bleke vlekken in de loop van de zomer of binnen een half jaar spontaan verdwijnen. Het is daarom ook niet noodzakelijk om de donkere of witte vlekjes op de huid te behandelen. Toch kan het fijn zijn om er iets aan te doen. Hieronder geef ik je mijn tips!
1. Pityrisis versicolor behandelen met schimmeldodende shampoo
De meest effectieve manier om pityriasis versicolor te behandelen is doormiddel van een antischimmel shampoo. Deze shampoo doodt de gist, waardoor er geen nieuwe vlekjes meer ontstaan. Voorbeelden zijn:
- Deze shampoo met seleniumsulfide
- Deze Selsun shampoo met seleniumsulfide (geschikt bij roos en pityriasis versicolor)
Nu hoor ik je denken: huh, een shampoo? Ja, het klinkt misschien gek. Maar je kunt deze shampoo ook op de aangedane plekken gebruiken. Breng de shampoo gemakkelijk met een washandje aan op de huid aan en laat dit tien minuutjes intrekken.
Spoel het daarna weer van de huid en was ook je haren met de shampoo. Herhaal dit ongeveer twee weken lang, om de drie dagen. Gebruik het na deze twee weken nog twee weken lang één keer per week. Smeer nooit op de schaamstreek en ook niet op wondjes en andere huidbeschadigingen.
Als de bruine of witte vlekjes op een groot deel van je lichaam zitten, adviseer ik om de shampoo over je hele lichaam te smeren. Ook op de omringende 'normale' huid, waarop nog geen vlekjes zichtbaar zijn. Om er zeker van te zijn dat de gist overal gedood wordt.
2. Pityrisis versicolor behandelen met schimmeldodende crème
Als je echt maar op een klein deel van je huid last hebt van pityriasis versicolor kun je de shampoo gewoon alleen daar aanbrengen. Ook kun je ervoor kiezen om dan voor een antischimmel crème te gaan. In plaats van een antischimmel shampoo. Hieronder heb ik twee voorbeelden gezet. Je brengt de crème ongeveer twee weken lang, iedere dag, aan.
- Deze crème met imidazol
- Ketoconazol crème (op recept)
3. Voorkom nieuwe pityriasis versicolor plekjes
Daarnaast is het natuurlijk van belang om te voorkomen dat de vlekjes opnieuw optreden. Zoals je gelezen hebt, houdt de gist van een vettige, olierijke, omgeving. Vermijd daarom vettige huidproducten. Ook zonnebrand producten op basis van olie kun je beter vermijden. Kies bij voorkeur voor een zonnebrand op waterbasis. Hieronder heb ik drie goede voorbeelden gezet:
- Deze Biodermal zonnebrand spray - lichaam
- Deze Biodermal zonnebrand crème - normale tot droge gezichtshuid
- Deze Biodermal zonnebrand lotion - normale tot vette gezichtshuid
Vind hier een complete lijst van mijn favoriete zonnebrand producten. Verder is het beter om je huid niet teveel te wassen met zeep. En altijd goed af te drogen na het douchen of transpireren.
4. Vermijd uitlokkende factoren
Naast het verminderen van de lichte vlekjes, is het natuurlijk ook belangrijk om een factoren te vermijden die de aandoening bevorderen. Hieronder heb ik een aantal maatregelen gezet die kunnen helpen in het verkleinen van de kans op pityriasis versicolor:
- Blijf niet te lang rondlopen in een bezweet kledingstuk
- Probeer landen met een hoge luchtvochtigheidsgraad zoveel mogelijk te vermijden
- Vermijd hele vette olierijke zonnebrand producten
- Dep de huid goed droog bij veel transpireren
- Maak je huid goed droog na het douchen
- Was niet te vaak met uitdrogende zeep producten
Pityriasis versicolor gaat niet weg
Over het algemeen hoef je niet naar de huisarts te gaan als je last hebt van pityriasis versicolor. De huiduitslag trekt namelijk vanzelf weer weg. Wel kun je eventueel receptvrije producten aanschaffen om de gist te doden. Hierboven heb ik hier voorbeelden van gegeven.
Maar in enkele gevallen kan het zijn dat pityriasis versicolor niet weg gaat. Dan kan een huisarts ervoor kiezen om anti-gist pilletjes voor te schrijven. Je slikt deze pilletjes vervolgens één week.
Omdat deze pilletjes ook bijwerkingen geven, zal een huisarts het alleen in uitzonderlijke gevallen voorschrijven. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook als de aandoening meerdere keren is teruggekomen.
Is Pityriasis versicolor besmettelijk?
Pityriasis versicolor is dus een veel voorkomende schimmelinfectie van de huid. Dat wordt veroorzaakt door de Malassezia gist die op de 'normale' huid ook wordt aangetroffen. Wanneer er een overgroei van deze gist plaats vindt, spreek je van een infectie.
In tegenstelling tot veel schimmelinfecties is pityriasis versicolor gelukkig vrijwel nooit besmettelijk. Wel kan de huidklacht terugkeren of zich verspreiden naar een ander deel van het lichaam.
Hoewel pityriasis versicolor niet erg besmettelijk is, bestaat er onder bepaalde omstandigheden wel een kleine kans op overdracht van de infectie. Direct huidcontact kan er namelijk voor zorgen dat de gist zich tussen mensen verspreidt, maar dit gebeurt gelukkig zelden!
Ook het delen van persoonlijke spullen zoals kleding, handdoeken of beddengoed zou mogelijk bijdragen aan de verspreiding van de infectie. Toch spreken onderzoeken zich hier erg over tegen, waardoor niet met zekerheid te zeggen is of deze manier van verspreiding daadwerkelijk plaats vindt.
Pityriasis versicolor natuurlijke behandeling
Het kan natuurlijk ook zijn dat je de voorkeur geeft aan een natuurlijke behandeling van pityriasis versicolor. Er zijn verschillende natuurlijke antischimmelcrèmes verkrijgbaar. Deze crèmes zijn vaak op basis van kruiden, plantenextracten of natuurlijke oliën.
Pityriasis versicolor behandelen met kokosolie of tea tree
Natuurlijke ingrediënten die je bijvoorbeeld vaak ziet terugkomen zijn: tea tree oil en kokosolie. Kokosolie wordt ook vaak ingezet in de bestrijding van kalknagels, omdat het schimmeldodend werkt. Het lastige is alleen dat kokosolie natuurlijk vettig is, waardoor het de gist juist ook kan uitlokken.
Tea tree olie daarentegen is niet vet en heeft bovendien ook schimmeldodende eigenschappen. Alleen is tea tree olie niet de meest huidvriendelijke olie. De olie bevat veel geurstoffen, wat voor vervelende huidreacties kan zorgen. Mijn voorkeur gaat daarom eerder uit naar een niet-natuurlijke schimmelcrème.
Appelazijn
Wat ook nog wel eens geprobeerd wordt is het behandelen van pityriasis versicolor met appelazijn. Ook appelazijn heeft namelijk schimmelwerende eigenschappen. Wel is het belangrijk om dit altijd te verdunnen met water en niet teveel te gebruiken. Laat het een paar minuten intrekken en spoel hierna af.
