Atopisch eczeem: roodheid, schilfertjes en korstjes

Luus
22 november 2020

Jeuk, jeuk en nog eens jeuk! Atopisch eczeem is een super vervelende vorm van eczeem. Waar je maar aan blijft krabben. En juist dit krabben is wat je beter niet kunt doen. Maar, hoe dan?! Makkelijker gezegd dan gedaan. Helaas is atopisch eczeem chronisch. Je kunt de huidontsteking daarom niet genezen. Maar gelukkig zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om de eczeem klachten zelf te verminderen. Daarnaast heb ik na jaren zoeken een super effectieve eczeem crème gevonden! Je leest het in deze blog. 

Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder! Of ga meteen naar mijn gratis geschreven  productadvies voor atopisch eczeem.

Wat is constitutioneel eczeem?

Atopisch eczeem wordt ook wel constitutioneel eczeem genoemd. Of atopische dermatitis. Het is een vorm van eczeem die kort na de geboorte ontstaat. En helaas heel vaak voorkomt.

Wist je bijvoorbeeld dat maar liefst 3 tot 5% van alle kindjes atopisch eczeem heeft? Er wordt zelfs geschat dat meer dan vierhonderdduizend Nederlanders last hebben van atopisch eczeem. Dat is echt heel veel. Het kan over je hele lichaam voorkomen. Van je voeten tot je gezicht. Maar atopisch eczeem verschijnt wel met name in de lichaamsplooien.

Atopische huid

Het woordje 'atopie' betekent dat iemand een aangeboren aanleg heeft om overgevoelig of allergisch op normale omstandigheden te reageren. Je noemt het daarom ook wel een atopische huid.

Oftewel, een huidtype dat veel sneller op prikkels van buitenaf reageert dan iemand zonder atopie. Dit komt vooral omdat de huid barrière niet meer optimaal is.

Je kunt je huidbarrière ook wel zien als een muur. Normaal gesproken liggen je huidcellen (de tegels) netjes naast elkaar. Met hiertussen vetzuren (cement). Als er te weinig vetzuren tussen de huidcellen zitten, ontstaan er kleine openingen tussen de huid. Waardoor prikkels van buitenaf veel sneller en dieper de huidlagen indringen.

Dauwworm

Bij jonge kinderen tot één jaar noemen ze atopisch eczeem of constitutioneel eczeem ook wel dauwworm. Die term is ontstaan, omdat atopisch eczeem bij kinderen vochtig is (dauw). En ringvorming (worm).

Het is dus puur een andere benaming voor dezelfde huidklacht. Wel is het zo dat atopisch eczeem bij kinderen, oftewel dauwworm, met name in het gezicht zit. Terwijl atopisch eczeem bij volwassen over de hele huid voorkomt.

Chronisch eczeem

Constitutioneel eczeem, of atopisch eczeem, is een chronische ontsteking van de huid. Dit betekent dat het eczeem nooit helemaal over zal gaan. Maar het is wel zo dat rustige periodes en onrustige periodes zich afwisselen. Het eczeem neemt dan een tijdje af of blijft zelfs helemaal weg. Om vervolgens weer net zo hard, of harder, terug te komen.

Als het eczeem rustig is, zie je met name schilfering, een droge huid en huidkloven. Bij actief eczeem zie je juist meer roodheid, schilfering, zwelling, bultjes en met vocht gevulde blaasjes. Wat vrijwel nooit verandert is de jeuk. Meestal heb je namelijk in zowel de rustige als actieve periode last van jeukende plekken.


Hoe ziet atopisch eczeem eruit?

Je herkent atopisch eczeem vooral aan de extreme jeuk. Daarnaast is de huid rood en zijn er schilfertjes en blaasjes gevuld met vocht te zien. Meestal zit atopisch eczeem eerst op het gezicht. En verspreid het zich vervolgens in toenemende mate over het lichaam. Een belangrijk kenmerk is dat de huid rondom de mond en neus hierbij vaak gespaard blijft.

Wat ook opvalt bij constitutioneel eczeem is dat het gezicht vaak wat bleker is. En dat er onder de ogen juist donkere kringen ontstaan. Hierdoor kun je er vermoeid uit zien, terwijl je dit helemaal niet bent.

Je kunt zelf testen of je last hebt van atopisch eczeem. Dit doe je door een kras op de huid te zetten. Normaal blijft er dan een roze of rode kras op je huid achter. Maar bij atopisch eczeem blijft er een witte streep achter.

Een dunne huid

De atopische huid is dun, kapot en hierdoor extra gevoelig voor invloeden van buitenaf. Externe factoren dringen namelijk sneller en dieper de huid in. Omdat de bovenste huidlaag veel te dun is. Je lichaam reageert hier vervolgens ook veel sneller op. Terwijl deze externe prikkels waarschijnlijk bij iemand, met een dikkere huid, helemaal geen reactie uitlokt.

Bij dit soort externe prikkels moet je denken aan: koud weer, de zon, parfum, de kleding die je draagt en irriterende (cosmetica) stoffen. Deze laatste factor zorgt er ook voor dat mensen met constitutioneel eczeem vaak last krijgen van contacteczeem.

Een vorm van eczeem die ontstaat door contact met een bepaalde stof. Waar je huid overgevoelig op reageert ( ortho-ergisch contacteczeem). Of allergisch ( allergisch contacteczeem) op reageert. De atopische huid is natuurlijk dun, droog en hierdoor extra kwetsbaar voor dit soort irriterende stoffen.


Een droge huid

Over het algemeen hebben mensen met eczeem naast een dunne huid ook een droge huid. Dit komt met name door de slechte huid barrière functie. Zoals ik hierboven al beschreef, sluiten de huidcellen niet goed op elkaar aan. Hierdoor ontstaan er kleine openingen in de huid.

Wat de huid extra gevoelig maakt voor schadelijke invloeden van buitenaf. Maar ook voor het verliezen van goede stoffen van binnenuit, waaronder het verliezen van vocht, waardoor je last krijgt van een droge huid. Dit is bijvoorbeeld ook een grote oorzaak van kapperseczeem. Waarbij de kwetsbare huid constant wordt blootgesteld aan water en irriterende stoffen uit shampoos, haarverf etc.

Super belangrijk is dus om stoffen te smeren die een afdekkend laagje over je huid leggen, waardoor vocht minder snel uit de huid kan ontsnappen. Onderaan deze blog geef ik een aantal fijne voorbeelden van cosmetica producten die dit doen!

Atopische eczeem klachten

Je kunt constitutioneel eczeem herkennen aan uiterlijke kenmerken, maar ook aan fysieke kenmerken. Hieronder heb ik de belangrijkste symptomen gezet:


Oorzaak constitutioneel eczeem

Atopisch eczeem klachten ontstaan vaak al tijdens de eerste twee tot zes maanden na de geboorte. Hierna worden de klachten ieder jaar een stukje erger. Deze verergering komt onder andere door het vele krabben aan de huid. Eczeem jeukt namelijk onwijs. En niet krabben is helaas makkelijker gezegd dan gedaan.

Er zijn verschillende factoren die constitutioneel eczeem kunnen veroorzaken. Hieronder lees je de belangrijkste oorzaken.

Oorzaak 1. Erfelijkheid en constitutioneel eczeem

Helaas kun je een erfelijke aanleg hebben voor constitutioneel eczeem. Hierin speelt het filaggrine eiwit een belangrijke rol. Dit eiwit is verantwoordelijk voor het sluiten en bevochtigen van de huid. En dus onmisbaar voor een gezonde huidconditie.

Mensen met constitutioneel eczeem hebben een mutatie in het gen dat filaggrine eiwitten aanmaakt. Hierdoor kan het filaggrine eiwit de huid niet goed dicht maken en ook niet voldoende hydrateren.

De huid barrière verslechtert hierdoor. En is niet meer helemaal gesloten. Je begrijpt misschien wel dat een niet-gesloten huid extra gevoelig is voor indringers van buitenaf. Zoals bacteriën en virussen. Deze dringen tenslotte makkelijker de huid binnen. Maar andersom treden gewenste stoffen, zoals voedingsstoffen en water, ook te snel naar buiten.

Deze combinatie, van intreden van schadelijke stoffen en uittreden van gezonde stoffen, kan leiden tot een ontstekingsreactie van de huid. Oftewel eczeem. Met als gevolg: roodheid, jeuk, schilfering en zwelling.


Oorzaak 2. Allergenen en constitutioneel eczeem

Ook stoffen van buitenaf kunnen het atopisch eczeem veroorzaken. Dit zijn stoffen waarvoor je huid een allergie heeft ontwikkeld. Je noemt deze stoffen ook wel allergenen.

Je huid ziet deze stoffen (allergenen) als indringers. En start daarom een ontstekingsreactie start de huid in aanraking komt met deze stoffen (allergenen). Daarom hebben mensen met constitutioneel eczeem ook vaak last van hooikoorts en/of astma.

Er zijn twee veelvoorkomende allergenen bij eczeem. Namelijk: in te ademen allergenen en voedsel allergenen. In te ademen allergenen zijn allergenen die je binnenkrijgt door ze in te ademen. Dit kunnen stoffen zijn binnen het huis, zoals: huisstofmijt, schimmels, een bos bloemen, stof, je vloerbedekking of een donzig dekbed. Maar ook stoffen van buitenaf, zoals: het gras, de bomen (berken), pollen en planten.

Voedsel allergenen zijn allergenen die je binnenkrijgt door ze te eten. Je lichaam reageert hier vervolgens allergisch op. En dit uit zich in een overgevoeligheidsreactie of eczeem. Bekende voorbeelden van voedsel allergenen, zijn: melk, eieren, pinda’s, noten en vis.


Oorzaak 3. Niet-allergenen en constitutioneel eczeem

Je kunt constitutioneel eczeem ook krijgen door een niet-allergene stof. Dus een stof waarvoor je lichaam geen allergie heeft ontwikkeld. Maar wel een overgevoelige reactie, omdat de huid zo kwetsbaar is. Daarnaast kunnen dit soort stoffen al bestaand eczeem verergeren.

Voorbeelden van niet-allergene prikkels zijn bijvoorbeeld irriterende stoffen. Dit zijn agressieve stoffen die huidirritaties uitlokken. Denk aan: afwasmiddelen, schoonmaakmiddelen, desinfectie middelen en sterk geparfumeerde cosmetica producten. Ook je omgevingstemperatuur heeft invloed op de klachten. Zo maken de koude wintermaanden je huid ruw, schraal en droog. Wat het eczeem verergert.

Maar ook de warme zomermaanden zijn voor iemand met eczeem niet prettig. De lucht is droog en we transpireren sneller. Beide factoren verergeren de eczeem klachten.

Wat ook een grote rol lijkt te spelen zijn emoties. Dit klinkt misschien gek, maar als jij je minder goed voelt, zie je dit waarschijnlijk ook terug in de mate van eczeem. Als je je verdrietig voelt, moe bent of stress hebt, vlamt het eczeem vaak spontaan op.

Wat ook opvalt is dat 90% van de mensen met constitutioneel eczeem het stafylokok bacterie op hun huid heeft. Terwijl dit percentage bij mensen zonder constitutioneel eczeem maar 5% is. Het stafylokok bacterie kan het eczeem erger maken of zelfs veroorzaken.


Behandeling constitutioneel eczeem

Oké, je weet nu meer over constitutioneel eczeem. Maar de grote vraag is natuurlijk: hoe kom je er in vredesnaam weer vanaf? Helaas is eczeem chronisch. Helemaal genezen zal de huid daarom niet. Maar je kunt wel degelijk zorgen dat het eczeem rustiger wordt.

Er zijn meerdere stappen die je hiervoor kunt nemen. Het riedeltje 'niet te lang of te heet douchen', 'uitlokkende factoren vermijden' en 'de juiste producten smeren' ken je inmiddels wel. En hebben tot nu toe waarschijnlijk weinig opgeleverd. Met onderstaande stappen hoop ik je meer praktische tips en voorbeelden te geven:

Tip 1. Vermijd cosmetica die eczeem verergeren

Ik schrik soms echt als ik de etikettering van een 'anti-eczeem' product lees. Veel producten zitten namelijk vol met stoffen die iemand met eczeem juist niet zou moeten smeren. Eigenlijk doet geen één huidtype er goed aan deze producten te smeren.

Heel belangrijk is het om dit soort irriterende stoffen te vermijden. Want ze lokken irritaties uit en zo ook ontstekingsreacties. Merken die ik in ieder geval niet op een eczeem huid zou smeren, zijn producten van de volgende merken: Kiehl's, Rituals, Weleda, Dr. Hauschka, Lush, Garnier, Kneipp, Origins, Nivea en Dove.

Benieuwd welke producten je nog meer beter niet kunt smeren? Houd dan de Sproetonline Instagram pagina in de gaten! Iedere week plaats ik een story over een cosmetica product of merk die je beter kunt laten staan.

 Tip 2. Smeer de juiste huidverzorgingsproducten

Gelukkig zijn er ook genoeg producten die de symptomen wél kunnen verminderen. Kies hierbij het liefste voor een product die je huid hydrateert, beschermt én kalmeert. Op die manier pak je namelijk zowel het constitutioneel eczeem aan als je droge huid. Een win-win!

Gebruik hiervoor een vette zalf of vette crème. Met daarin ingrediënten, als: shea butter (beschermt, hydrateert), glycerine (hydrateert), omegavetzuren (hydrateert), zoethoutwortel extract (kalmeert), haver (kalmeert), vaseline (hydrateert, beschermt) en niacinamide (hydrateert, kalmeert, beschermt).

Hieronder heb ik een paar voorbeelden gezet:

Tip 3. Tiny Todd eczeem crème smeren

Deze crème verdient een eigen paragraaf, zó goed vind ik het product. Ik kwam de Tiny Todd eczeem crème een tijdje geleden op Instagram tegen. Geschikt voor lichaam en gezicht. En ik ben inmiddels groot fan!

Eerst was ik een beetje sceptisch. Vooral, omdat er héél veel eczeem cremes op de markt zijn die niet werken. Maar ook vanwege de vele lovende recensies. Vaak ga ik dan toch twijfelen aan de echtheid van deze reviews. Een product kan toch niet zó goed zijn?

Toch is dit echt zo. Ik ben vorig jaar namelijk zelf een mini onderzoekje gestart. Door twee crèmes te verloten onder mijn Instagram volgers. Zij hebben de crème een aantal weken op hun eczeem plekken gesmeerd. En het resultaat bijgehouden met foto's.

Dit smeerresultaat was echt bizar mooi! Hieronder zie je één van de voor en na foto's. Ben je benieuwd naar alle voor en na foto's van de Tiny Todd eczeem crème? Lees dan hier: Mijn Tiny Todd review.

Tip 4. Een zemelen bad tegen de jeuk

Bij constitutioneel eczeem gaat het om een pijnlijke, maar vooral jeukende ontsteking. Het is belangrijk om ook aandacht te besteden aan deze huidklacht(en). Want hoe meer jeuk, hoe meer je gaat krabben. En hoe meer je krabt, hoe kapotter je de huidbarriere maakt. Met als gevolg nog meer jeuk. Volg je 'm nog?

Kortom, super belangrijk om ook de jeuk klachten aan te pakken! Een goed voorbeeld tegen pijnklachten en hevige jeuk is het nemen van een zemelen bad. Zemelen zijn haverextracten. In het haver zit de suiker butaglucaan. Dit ingrediënt hydrateert, kalmeert, remt de jeuk, vermindert roodheid en remt irritatie.

Het wordt daarom al eeuwen lang gebruikt tegen hevige jeuk klachten en ontstekingen. Bijvoorbeeld bij waterpokken, maar dus ook bij constitutioneel eczeem. Doe een beetje haver of zemelen in een oude panty. Knoop het dicht en leg de panty, met daarin het haver, in bad. Grote kans dat dit de huid wat rustiger maakt!


Tip 5. Antihistaminica tabletten slikken

Wat ook kan helpen tegen de jeuk, is het slikken van een antihistaminicum. Antihistaminica tabletten remmen namelijk de histamine aanmaak. Een stofje dat onder andere verantwoordelijk is voor jeuk, roodheid en zwelling.

Je hebt ook een zogeheten 'sederend' antihistaminicum. Dit betekent dat het ook slaapverwekkend werkt. Dit kan fijn zijn om 's avonds te gebruiken. Op die manier rem je namelijk de histamine aanmaak, en dus de jeuk. En val je makkelijker in slaap.

Tip 6. Uitlokkende omgevingsfactoren vermijden

Ook het vermijden van uitlokkende omgevingsfactoren verlicht het eczeem en de bijhorende jeuk klachten. Vermijdt daarom het liefste zoveel mogelijk contact met schoonmaakmiddelen, handzeep en afwasmiddelen.

Ook is het belangrijk om je huid niet bloot te stellen aan hele koude lucht of hele warme lucht. Kleed je liever wat warmer aan als je in de kou gaat wandelen of fietsen. En kies als je op vakantie gaat een wat minder warm land uit.


Tip 7. Vermijd contact met heet water

Deze tip kun je inmiddels waarschijnlijk dromen, maar ik kon het niet weglaten in mijn lijstje met eczeem tips... Het is namelijk super belangrijk om kort en vooral niet heet te douchen of te badderen. Heet water droogt je huid namelijk onwijs uit, waardoor klachten als: roodheid, jeuk en een droge huid toenemen.

Gebruik liever ook geen zepen als je gaat douchen. Ze bevatten sulfaten die je huid barrière uitdrogen en beschadigen. Je kunt sulfaten herkennen aan de volgende termen op de ingrediëntenlijst van je douche producten: Sodium Laureth Sulfate en Sodium Lauryl Sulfate.

Een milder alternatief is: Coco Sulfate. Maar gebruik liever een was olie. Een goed voorbeeld is deze huidvriendelijke bad & douche olie. Of bekijk hier mijn favoriete douchegels: Top 5 beste douchegels.


Tip 8. Draag losse, luchtige, niet wollen kleding

Verder is bekend dat je kleding ook voor irritatie kan zorgen. Gebruik daarom bij voorkeur een wasverzachter om je kleren zacht te maken. Wel alleen  een huidvriendelijk en parfumvrij wasverzachter. Want ook irriterende stoffen in je wasverzachter kunnen je huid irriteren.

Hetzelfde geldt voor je wasmiddel. Ze zeggen dat eczeem niet veroorzaakt kan worden door wasmiddel of wasverzachters. Maar ik heb zelf ervaren dat dit weldegelijk klachten kan verergeren.

Zo gaat mijn eigen huid onwijs jeuken als ik mijn kleding met Zwtisal of Robijn wasmiddel was. Daarom zou ik altijd voor parfumvrij wasmiddel gaan. Bijvoorbeeld:

En zet je was op een lang spoel programma. Om er zeker van te zijn dat zoveel mogelijk van de was stoffen uit de kleding gespoeld worden. Daarnaast raad ik het gebruik van een wasverzachter aan, omdat dit irritatie klachten door kleding verminderd. Mits het parfumvrij is natuurlijk! En draag zo min mogelijk wollige en strak zittende kleding. Dit voorkomt ook huid irritaties.


Tip 9. Verbeter de luchtvochtigheid in huis

Ook kan het helpen om de luchtvochtigheid in huis te verhogen. Droge lucht verergert namelijk eczeem klachten. Vooral in de winter is de luchtvochtigheid in onze huizen eigenlijk te laag. Als het buiten koud is zetten we de verwarming namelijk hoger, waardoor de luchtvochtigheid daalt.

Een te lage luchtvochtigheid is niet alleen vervelend voor je huid, maar het maakt je ook vatbaarder voor infecties, oververmoeidheid, een verminderde concentratie en aandoeningen aan de luchtwegen.

Je kunt de luchtvochtigheid verhogen door bakjes water op je verwarming te zetten. Maar ook door een speciale luchtbevochtiger in huis te zetten. Bijvoorbeeld deze luchtbevochtiger. Het meet de hele dag de luchtvochtigheid. En past deze aan als dit nodig is.

Tips van @Sproetonline Instagramvolgers

Als ik een product advies voor een specifieke huidklacht op Instagram publiceer, vraag ik ook altijd aan mijn Instagram volgers of zij nog tips hebben. Over producten of therapieën waar zij goede ervaringen mee hebben. Voor eczeem kreeg ik de volgende tips:


Professionele hulp bij eczeem

Als je bovenstaande stappen al geprobeerd hebt. En niets lijkt het helpen, kan het zijn dat je last hebt van een moeilijk behandelbaar constitutioneel eczeem. Het kan dan fijn zijn om professionele hulp in te schakelen. Bijvoorbeeld een dermatoloog. Wel is het zo dat een dermatoloog vaak medicatie voorschrijft om het eczeem te verminderen.

Voorbeelden van dit soort medicaties, zijn: dermacorticosteroïden (persoonlijk ben ik hier écht geen fan van!), calcineurine remmers en teer preparaten. Daarnaast kan lichttherapie ook uitkomst bieden. Deze therapie heeft niet mijn voorkeur, omdat lichttherapie de huid op lange termijn natuurlijk verouderd.

Eczeem infecties

Doordat de huid dunner is, heeft een huid met atopisch eczeem een vergroot risico op een virale of bacteriële infectie. Bijvoorbeeld een infectie met het herpes virus. Er ontstaat dan plotseling een blaar. En dit kan zich ontwikkelen in eczema herpeticum. Een zeer ernstig eczeem. Raadpleeg meteen je huisarts als je denkt dat er sprake is van eczema herpeticum.


Eczeem baby

Eczeem bij baby's komt heel veel voor. Maar liefst vijf tot tien procent van de baby's heeft last van een soort eczeem. Hierin zijn atopisch eczeem, contacteczeem en seborroïsch eczeem (berg baby) de meest voorkomende. Het gaat in de meeste gevallen om een mild eczeem, waar je je geen zorgen om hoeft te maken.

Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, want de eczeem plekken zorgen voor veel jeuk. En dus voor slapeloze nachten voor zowel het kindje als de ouders. Het kan daarom fijn zijn om de eczeem bij baby's wel te behandelen.

Huidverzorging bij eczeem baby

Maar welke producten kun je dan het beste op de huid van je baby'tje smeren? Hieronder heb ik producten gezet die uit een huidvriendelijke formulering bestaan. En ik dus dan adviseren aan baby's die last hebben van hun huidje of eczeem:

Lees hier mijn complete advies voor de babyhuid.


Andere soorten eczeem

Er zijn super veel verschillende vormen van eczeem. Mild eczeem, erg eczeem, aangeboren eczeem, later verkregen eczeem, makkelijk te behandelen eczeem of juist een hardnekkige vorm. Noem maar op. Ook in oorzaak en uiterlijke kenmerken verschillende deze soorten van elkaar. Net als de juiste behandelmethode.

Benieuwd welke vorm van eczeem jij hebt? En wat je bij deze vorm het beste kunt doen? Lees dan mijn blog Eczeem: welke soorten zijn er?

Gebruikte bronnen en extra informatie

Hieronder vind je een aantal wetenschappelijke studies die ik gebruikt heb: