Alcohol in cosmetica

Soms ontstaan er onder mijn Instagram posts discussies, omdat ik producten met hoge concentraties gedenatuurde alcohol afkeur. Iedereen is natuurlijk vrij om te smeren wat hij of zij wilt. En ook vrij om hier een eigen mening over te hebben. Daarom ga ik (in de meeste gevallen) ook niet in op dit soort discussies. Toch wil ik via deze blog graag mijn visie over alcohol in cosmetica delen. En vooral onderbouwen waarom ik er zelf voor gekozen heb om hoge concentraties te vermijden. 

Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder! 

Waarom alcohol in cosmetica?

Om te beginnen is het natuurlijk belangrijk om te weten waarom alcohol überhaupt aan cosmetica wordt toegevoegd. Het heeft tenslotte ook voordelen. Anders zou je het niet in zoveel ingrediëntenlijsten zien staan. 

In deze blog focus ik op de toevoeging van 'gedenatuurde alcohol'. Je herkent deze stof aan de termen: alcohol denat, ethanol, isopropyl alcohol of ethyl alcohol in de ingrediëntenlijst van je product. Deze vormen van alcohol moeten trouwens niet verward worden met de 'goede' alcohol soorten, waaronder: cetyl alcohol, cetearyl alcohol en behenyl alcohol. Dit zijn terug-vettende alcohol soorten en hebben een hydraterend effect op de huid. 

Het gebruik van gedenatuurde alcohol in cosmetica heeft meerdere redenen, waaronder: 

Voordeel 1. Alcohol als oplosmiddel

Allereerst, wordt alcohol in cosmetica onder andere gebruikt als oplosmiddel. Het zorgt er namelijk voor dat ingrediënten in het product goed met elkaar mengen. En dat alle ingrediënten gelijkmatig over de huid worden verdeeld, wanneer je het opsmeert. 

Om die reden zie je alcohol bijvoorbeeld ook vaak terug komen in de ingrediëntenlijsten van veel zonnebrandcrèmes. Het is tenslotte belangrijk dat de zonnefilters die je smeert, ook op ieder plekje van je huid de juiste zonbescherming bieden. 

Voordeel 2. Alcohol verlengt de houdbaarheid

Een andere reden dat alcohol aan cosmetica wordt toegevoegd is, omdat het de houdbaarheid van een product waarborgt. Alcohol heeft namelijk bacteriedodende eigenschappen, waardoor het ingrediënten tegen vervelende 'indringers' kan beschermen. En er zo voor zorgt dat wij langer van ons cosmetica product kunnen genieten.  

Nadelen van alcohol in cosmetica

Naast de voordelen van gedenatuurde alcohol in cosmetica, zijn er ook genoeg nadelen, waardoor ik de beslissing heb genomen om hoge concentraties 'slechte' alcohol in cosmetica te vermijden. Zowel in mijn eigen huidverzorgingsproducten als in de producten die ik online adviseer. Hieronder leg ik graag kort uit waarom!

Nadeel 1. Het kan de huid uitdrogen

Wanneer een 'slechte' alcohol soort (alcohol denat., ethanol, isopropyl alcohol, methanol, ethyl alcohol) hoog in de ingrediënten van een product staat, betekent dit vaak dat er een redelijk hoge concentratie aan het product is toegevoegd. 

Wanneer je dit soort hoge concentraties alcohol met regelmaat op de huid smeert, kan dit de huid uitdrogen.  Dit komt, doordat alcohol verdampt wanneer je het opsmeert. Tijdens deze verdamping, verdampt ook het water uit je huid. Met als gevolg; een drogere huid. Dit is ook meteen de reden waarom je vaak hoge concentratie alcohol in de ingrediëntenlijsten van toners ziet terugkomen. Een toner moet tenslotte een schoon en fris gevoel geven. En alcohol geeft dit. 

Daarnaast zorgt een hoge concentratie slecht alcohol in cosmetica er ook voor dat bepaalde vetten uit je bovenste huidlaag oplossen. Deze vetten kun je zien als een soort cement dat zich tussen je huidcellen bevindt. Wanneer dit vetlaagje afneemt, is je huidlaag ook minder gesloten en neemt de conditie van je huidbarriere af. 

Water verdampt zo makkelijker uit de huid en irriterende stoffen uit je product dringen makkelijker de huid binnen. Natuurlijk ook goede stoffen, maar dit weegt in mijn ogen niet op tegen het feit dat slechte stoffen de huid ook sneller binnendringen. 

Nadeel 2. Alcohol kan de huid irriteren

Zoals ik hierboven ook al schreef, zorgt een hoge concentratie alcohol ervoor dat een deel van de vetten in je huid oplossen. De bovenste huidlaag wordt op die manier gevoeliger voor prikkels van buitenaf. Denk aan bacteriën. 

Maar ook voor andere ingrediënten uit je cosmetica product. Conserveringsmiddelen en geurstoffen dringen bijvoorbeeld ook makkelijker de huid binnen. Dit kan irritaties uitlokken. Bovendien irriteert alcohol zelf ook. Hieronder zie je een foto van geïrriteerde oksels na gebruik van een deodorant met een hele hoge concentratie alcohol.

Opvattingen over alcohol in cosmetica

Ik zag een aantal reacties voorbij komen onder mijn post over zonnebrand en de toevoeging van alcohol hierin. Hieronder deel ik nog graag mijn gedachtes over bepaalde uitspraken. 

"Alcohol verdampt snel, dus dan maakt het niet uit"

Het klopt inderdaad dat alcohol snel verdampt, wanneer je een product met alcohol opsmeert. Maar juist deze verdamping kan schade aanrichten. De kans is namelijk groot dat vocht uit je huid 'mee verdampen', waardoor de huid uitdroogt. 

"Alcohol heeft ook veel voordelen voor cosmetica"

Klopt. Alcohol heeft een verdunnende werking, het zorgt ervoor dat ingrediënten goed oplossen en verlengt de houdbaarheid van een product. Maar er zijn alternatieve stoffen die dit óók doen en bovendien veel milder voor de huid zijn. 

Denk bijvoorbeeld aan: C12-15 alkyl benzoate (oplosmiddel), Methylpropanediol (oplosmiddel), Potassium Cetyl Phosphate, Cetyl Alcohol, Caprylyl Glycol, Decyl Glucoside, Tetrasodium Glutamate Diacetate, Glyceryl Stearate en p-Anisic Acid. 

Voor de fabrikant zijn deze stoffen vaak wat minder aantrekkelijk, omdat alcohol denat. gewoonweg goedkoper is. Maar voor je huid zijn deze alternatieve stoffen wel beter. 

"Mijn huid is vet, dus alcohol smeren helpt"

Op korte termijn zal het inderdaad lijken alsof het smeren van een product, waaraan een hoge concentratie alcohol is toegevoegd, helpt. Toch is de kans groot dat het op lange termijn juist voor een vettere huid zal zorgen. 

Dit komt, omdat alcohol een oplossende werking heeft op onze bovenste huidlaag. Doordat deze natuurlijke vetlaag vermindert, gooit je lichaam de talgproductie omhoog. Het uitdrogende effect moet tenslotte gecompenseerd worden. Met als gevolg dat je op lange termijn juist een meer glimmend gezicht kunt krijgen. 

"Er zitten ook hydraterende stoffen in, dus dit compenseert het"

Een andere opmerking die ik las ging over het feit dat een product zowel gedenatureerd alcohol kan bevatten als hydraterende ingrediënten, waardoor het product alsnog hydrateert. Naar mijn mening is dit meer een gevalletje 'dweilen met de kraan open'. En een beetje vergelijkbaar met de uitspraak 'Dit product bevat naast irriterende stoffen ook kalmerende stoffen'. 

Waarom zou je zowel uitdrogende stoffen als hydraterende stoffen in één product stoppen? Je kunt wat mij betreft dan beter gewoon een goed alternatief op de uitdrogende alcohol gebruiken, zodat de hydraterende stoffen helemaal tot hun recht komen. 

"Je moet naar de hele formule kijken, niet naar alcohol op zichzelf"

Hier ben ik mij ook zeker bewust van, maar ik vind de toevoeging van hoge concentraties gedenatuurde alcohol gewoon echt overbodig. Je kunt inderdaad een product hebben dat, naast gedenatuurde alcohol, ook een terug-vettende stof bevat. In een hogere concentratie dan de alcohol zelf om zo het uitdrogende effect van de alcohol in balans te brengen. 

Maar waar het mij vooral om gaat, waarom kiezen voor een uitdrogende stof die je vervolgens moet compenseren? Terwijl er ook mildere alternatieven zijn met dezelfde eigenschappen zonder de nadelen?

"Het toevoegen van alcohol in cosmetica is goedgekeurd door de Europese commissie"

Dit zegt helaas niet alles. Parfum en geurstoffen worden namelijk ook gezien als een veilige toevoeging in cosmetica. Om die reden vind je ze ook terug in veel cosmetica producten. Dit wilt alleen niet zeggen dat ze ook goed voor je huid zijn. 

Sterker nog, ik begrijp niets van het feit dat nog steeds zoveel producten verkocht mogen worden met zoveel problematische stoffen. Denk aan eczeem crèmes met hoge concentraties geurstoffen (uitlokkers van eczeem). Of baby producten die vol zitten met parfum.

Mijn conclusie 

Iedereen is natuurlijk helemaal vrij in wat hij of zij smeert. Ik ben Sproet vooral begonnen om mijn eigen kennis en ervaringen rondom huid,- en cosmetica te delen. En kies er hierbij onder andere voor om geen producten te adviseren waaraan hoge concentraties: 'slechte' alcohol zijn toegevoegd. 

Hieronder heb ik nog even kort samengevat waarom dit is:

• De voordelen van gedenatuurde alcohol in cosmetica kunnen ook worden waargemaakt met andere ingrediënten. Die bovendien veel milder voor de huid zijn. Ik kies daarom liever voor producten met deze stoffen dan een product met een hoge concentratie gedenatuurde alcohol.
• Ik heb bij mezelf en anderen vaak genoeg gezien wat het smeren van hoge concentraties gedenatuurde alcohol kan uitlokken (lees: een trekkend gevoeld en een huid vol pukkeltjes). Ook dit is voor mij een reden om de stof in hoge concentraties volledig uit te sluiten in mijn adviezen.
• Ik wil mijn productadviezen toegankelijk maken voor ieder huistype. Ook mensen met een gevoelige huid. Ik vind dat zij er vanuit moeten gaan dat alle producten die ik adviseer, een geringe kans op huidreacties kunnen geven. Daarom neem ik liever geen onnodige risico's en kies ik voor producten met huidvriendelijke ingrediëntenlijsten. 
• En de laatste; waarom hoge concentraties gedenatuurde alcohol smeren als er genoeg goede producten zonder gedenatuurde zijn?

Cheers!   

Relevante bronnen

• What is alcohol denat and why is it in my skincare products? (2020)
• Alcohol in cosmetica: bekijk ons experimentje (2020)
• Alcohol in skincare products: denatured & fatty alcohols (2019)
• Skin Care Creams: Formulation and Use (2019)
• Effect of different alcohols on stratum corneum kallikrein 5 and phospholipase A2 together with epidermal keratinocytes and skin irritation (2017)
• Benzyl alcohol allergy: importance of patch testing with personal products. (2015)
• Alcoholen: waar zit wat in. 
• Hyaluronic acid abrogates ethanol-dependent inhibition of collagen biosynthesis in cultured human fibroblasts (2015)
• Systematic contact dermatitis to ethanol (2013)
• Ethanol signals for apoptosis in cultured skin cells (2002)
• What's In my Jar: alcohol