Natuurlijke cosmetica: goed of slecht?

Luus
15 december 2021

Natuurlijke cosmetica merken worden steeds populairder. Vooral, omdat vaak wordt gedacht dat je met natuurlijke ingrediënten altijd save zit. Maar is dit echt zo? Zijn natuurlijke producten ook automatisch troepvrij? Ik vind van niet. Veel studies laten namelijk het tegendeel zien. In deze blog vertel ik waar je op kunt letten bij de aanschaf van een natuurlijk product en waarom ook natuurlijk parfum niet altijd goed is. 

Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!


Goede natuurlijke ingrediënten

Als je Sproet ook op Instagram volgt, weet je inmiddels denk ik wel dat ik geen fan ben van (natuurlijk) parfum en geurstoffen.... Maar voordat we beginnen met de negatieve kant van natuurlijke cosmetica, wil ik het ook even hebben over de positieve kanten van een aantal natuurlijke ingrediënten. Want die zijn er ook!

Zo hebben verschillende betrouwbare studies uitgewezen dat groene thee extract kalmerend op de huid werkt. Wel moet er dan een concentratie van minimaal 1% groene thee extract zijn gebruikt en helaas halen veel cosmetica merken deze concentratie niet. Dit komt, omdat een hoge concentratie groene thee de crème een vieze, gele, kleur geeft.

Andere bekende stoffen en oliën die bewezen effectief zijn gebleken, zijn: cafeïne, kurkuma, soja, aloë vera, bakuchiol, cherry extract, havermout, zoethoutwortel extract, zonnebloemolie, olijfolie, argan olie, jojoba olie, kukui olie.

Met name deze twee laatste oliën vind ik erg fijn. Ze bevatten van nature allerlei verzorgende en beschermende ingrediënten. Ik meng meestal twee druppels van de olie olie door mijn dagcrème als extra bescherming tegen huidveroudering.

Misschien vind je dit ook interessant!

Mijn favoriete natuurlijke cosmetica merken:


Slechte natuurlijke ingrediënten

Helaas is van meer natuurlijke ingrediënten bekend dat ze de conditie van je huid verslechteren in plaats van verbeteren. Vooral, omdat veel van deze natuurlijke extracten geurstoffen bevatten. En van geurstoffen is bekend dat ze de huid snel irriteren of zelfs allergieën kunnen veroorzaken.

Daarnaast zorgt langdurige irritatie van de huid, voor veroudering. De toevoeging van irriterende geurstoffen in een anti-age crème is daarom een beetje tegenstrijdig. Voorbeelden van natuurlijke extracten die ik zelf zou vermijden zijn onder andere:

  • Lavendel
  • Citroen
  • Limoen
  • Rozen
  • Sinaasappel
  • Eucalyptus extract
  • Toverhazelaar
  • Sandelwood
  • Munt
  • Pepermunt


Etherische olie en huidproblemen

Naast natuurlijke extracten wordt er ook veel gebruik gemaakt van etherische oliën. Je noemt etherische oliën ook wel essentiële oliën. Maar voor je huid zijn ze alles behalve essentieel. Tenminste, dat vind ik.

De oliën worden vooral gebruikt om het lekkere geurtje dat ze geven. Bijvoorbeeld om kaarsen te parfumeren of als aromatherapie, maar dus ook om huidverzorgingsproducten lekker te laten ruiken. En van dit laatste ben ik geen fan.

Een essentiële olie bestaat namelijk uit een mengsel van ongeveer vijftig tot tweehonderdvijftig grondstoffen, waarvan een grootdeel geurstoffen zijn en veel van deze geurstoffen zijn bekende allergenen.

Allergenen zijn stoffen waarvan bekend is dat ze bij veel mensen voor huidproblemen zorgen. Bijvoorbeeld irritatief contacteczeem of allergisch contacteczeem. Hieronder heb ik geurstoffen gezet, waarvan bekend is dat ze de huid snel kunnen irriteren.

Etikettering parfum

Op de verpakking van een cosmetica product staat meestal niet per ingrediënt de gebruikte concentratie vermeld. Toch kun je ook zonder deze informatie een schatting maken van de gebruikte concentraties.

De regel is namelijk: hoe hoger een ingrediënt in de ingrediëntenlijst staat, hoe hoger de concentratie van het ingrediënt. En hoe lager in de ingrediëntlijst, hoe lager de concentratie.

Voor geurstoffen ligt die regelgeving weer net iets anders. Niet alle geurstoffen hoeven namelijk met naam op de ingrediëntenlijst vermeld worden. Ze mogen ook als overkoepelende term 'parfum' of 'fragrance' beschreven worden.

Natuurlijk parfum en geurstoffen

Natuurlijke cosmetica merken gebruiken vaak de term 'natuurlijk parfum' of 'parfum van natuurlijke oorsprong'. In veel van deze gevallen zijn er etherische oliën zijn gebruikt. Deze term lijkt voor ons als consument veiliger dan synthetisch parfum, maar het tegendeel is vaak waar. Juist etherische oliën zorgen vaak voor huidproblemen.

Daarom moeten sommige geurstoffen, die bij dusdanig veel mensen voor huidproblemen zorgen, verplicht apart vermeld worden op de ingrediëntenlijst. Het woordje 'parfum' wordt dan in de ingrediëntenlijst genoemd, maar dus ook de geurstoffen die voor dit parfum gebruikt zijn.

Mits het dus om een geurstof gaat dat verplicht vermeld moet worden. De fabrikant moet deze geurstof(fen) dan aan het einde van de ingrediëntenlijst zetten. Voorbeelden van deze geurstoffen heb ik hieronder roze gekleurd. Bron: Contact Dermatitis.

Voorbeeld van een ingrediëntenlijst

Dat de geurstoffen aan het einde van de ingrediëntenlijst staan, zegt dus in dit geval niets over de gebruikte concentratie van de geurstoffen. Hiervoor moet je naar het woordje 'parfum' in de ingrediëntenlijst kijken, omdat dit staat voor de gebruikte geurstoffen. Hieronder heb ik een voorbeeld van een ingrediëntenlijst gezet, waarbij zowel parfum als de geurstoffen genoemd worden, omdat het om geurstoffen gaan die vaak voor problemen zorgen.

Ingrediëntenlijst

Aqua, Paraffinum Liquidum, Glycerin, Paraffin, Lanolin, Ozokerite, Lanolin Alcohol, Petrolatum, Isopropyl Myristate, Magnesium Sulfate, Parfum, Propylparaben, 2-Bromo-2-Nitropropane-1,3-Diol, Alpha-Isomethyl Ionone, Amyl Cinnamal, Benzyl Alcohol, Citronellol, Coumarin, Geraniol, Hydroxycitronellal, Hydroxyisohexyl 3-Cyclohexene Carboxaldehyde, Linalool


Lichtgevoelige ingrediënten

Naast huidirritatie en huidallergieën, kan er ook nog een andere reactie optreden. Namelijk een foto-toxische reactie. Foto-toxisch betekent dat een stof reageert op licht. Als de stof wordt blootgesteld aan zonlicht, zal er een chemische reactie ontstaan. Deze reactie is huid beschadigend.

Soms zie je deze reactie direct. Bijvoorbeeld in de vorm van brandwonden of verbranding. Maar in de meeste gevallen uit deze huid beschadigende reactie zich pas later in huidverouderingsverschijnselen, als: rimpels, ouderdomsvlekken en en/of pigmentvlekken. Hieronder heb ik de lichtgevoelige geurstoffen roze gekleurd.

Benieuwd naar mijn favoriete zonnebrand producten, zonder parfum? Lees dan hier mijn Top 10 beste zonnebrand!


De essentiële olie: lavendel

Lavendel is 'een geval apart'. Dit ingrediënt werkt namelijk niet alleen irriterend. Het kan ook nog vrije radicalen veroorzaken. Dit zegt je misschien niet meteen iets, dus daarom leg ik het hieronder even kort en (hopelijk) in begrijpbare taal uit!

Je huid wordt overdag regelmatig blootgesteld aan vervuilende stoffen. Denk aan: uitlaatgassen, milieuvervuiling, zonlicht en rook. Deze lucht bevat vrije radicalen. Vrije radicalen zijn atomen die incompleet zijn. Normaal gesproken hebben ze allemaal elektronen, twee aan twee, om zich heen bewegen. Maar nu mist er dus een elektron, waardoor één elektron niet twee aan twee liggen.

En weet je wat ze dan gaan doen? De elektronen gaan stelen van moleculen die wél compleet zijn. Zodat alle elektronen weer twee aan twee liggen. Dit stelen doen ze onder anderen van complete atomen in je huid. En dit stelen beschadigt de huid.

Nu zal je je misschien afvragen, wat lavendel hier mee te maken heeft. Nou, lavendel kan deze vrije radicalen dus zelf veroorzaken! Oftewel, lavendel zorgt ervoor dat er meer incomplete atomen ontstaan die je huid gaan beschadigingen om weer compleet te raken. Dit betekent dat lavendel dus voor huidveroudering kan zorgen.

Daarnaast werkt lavendel irriterend. En langdurige irritatie zorgt óók voor huidveroudering. Op die manier werkt lavendel dus op twee manieren huid verouderend. Smeer daarom liever geen lavendel! Bron: Contact Dermatitis (2019).

Waarom liever geen parfum smeren op de babyhuid?

Ook in veel baby huidverzorgingsproducten wordt gebruik gemaakt van natuurlijk of niet-natuurlijk parfum. Beide zou ik vermijden. Zeker in huidverzorgingsproducten voor de babyhuid. De babyhuid is namelijk veel dunner en gevoeliger dan de volwassen huid. Stoffen dringen hierdoor ook dieper de huid in en kunnen dus ook sneller voor problemen zorgen.

Bovendien heeft een babyhuid, net als onze huid, helemaal geen synthetisch parfum of natuurlijk parfum nodig. We associëren de lekkere geurtjes automatisch met het typische baby geurtje, maar voor de huid heeft het dus geen positief effect.

Ik zou daarom altijd gaan voor baby producten zonder onnodige ingrediënten, waaronder dus synthetisch parfum en natuurlijk parfum (etherische oliën). Wat ik bijvoorbeeld echt niet begrijp is dat er billen zalven met etherische oliën worden verkocht. Of crèmes tegen smetplekjes die lekker ruiken. De huid is dan al kapot, waardoor de geurstoffen nog meer irriteren dan ze al doen.

Gelukkig zijn er ook merken die parfumvrij producten hebben ontwikkeld. Benieuwd wat mijn favoriete baby huidverzorgingsproducten zijn? Je leest het in dit advies: Productadvies voor de babyhuid.


Natuurlijke cosmetica merken goed of slecht?

In mijn 'Sproet carrière' ben ik door meerdere natuurlijke cosmetica merken gebeld om te praten over een door mij geschreven review. Zelf vind ik het heel sportief als merken het gesprek aangaan, nadat ik mij kritisch heb uitgesproken over de formuleringen van hun producten. Daarnaast is het leuk en leerzaam om hier samen over te sparren.

Maar wat ik vaak van deze merken hoor, is dat ze bekend zijn met de irriterende bijwerkingen van de oliën. Maar dat de oliën in lage concentraties zijn toegevoegd en daarom weinig zullen irriteren. Dan denk ik allereerst: een lage concentratie kan ook voor irritatie zorgen. En, waarom laat je ze er dan niet uit? Want voor de "positieve effecten" van de olie hoef je ze dus ook niet te smeren..

Kortom, ik verbaas me over de gebruikte irriterende stoffen in natuurlijke cosmetica merken. Tuurlijk hebben sommige stoffen ook positieve eigenschappen op de huid. Maar daar wegen de negatieve effecten, in mijn ogen, nooit tegenop!

Minder goede natuurlijke merken

Hieronder heb ik een aantal voorbeelden gezet van natuurlijke cosmetica merken die ik zelf niet zou smeren, vanwege de aanwezigheid van irriterende stoffen:

Goede natuurlijke merken

Gelukkig zijn er tegenwoordig ook natuurlijke cosmetica merken die wél huidvriendelijk geformuleerd zijn. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden gezet van goede natuurlijke cosmetica merken. Ze zijn 100% natuurlijk. Of focussen zich met name op de toevoeging van natuurlijke stoffen en een duurzaam ontwikkelingsproces.


Wetenschappelijk bewijs

Hieronder heb ik nog een aantal interessante studies gezet over natuurlijke cosmetica, etherische oliën en natuurlijk parfum