Pijnlijke, jeukende, rode plekken. Die vooral op de handen zitten. Het is een vorm van contacteczeem die ontstaat als de huid in aanraking is gekomen met een irriterende stof. De huid raakt zo erg geïrriteerd dat er een huidontsteking ontstaat. Oftewel, eczeem. Je noemt ortho-ergisch contacteczeem daarom ook wel irritatief contacteczeem. Het is onschuldig, maar kan wel veel klachten geven. Gelukkig kun je er voor een deel zelf iets aan doen!
Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder! Of ga meteen naar het gratis productadvies voor ortho-ergisch eczeem.
Wat is ortho-ergisch contacteczeem?
Bij iedere vorm van eczeem is er sprake van een huidontsteking. Hoe deze ontsteking precies ontstaat, verschilt vaak per eczeem soort. Bij contacteczeem gaat het, zoals de naam als zegt, om eczeem dat veroorzaakt wordt door contact met een bepaalde stof. Er zijn hierin twee soorten contacteczeem:
- Allergisch contact eczeem: je lichaam reageert vanuit een allergische reactie
- Niet-allergisch contacteczeem: je lichaam reageert vanuit een overgevoeligheidsreactie
In deze blog ga ik dieper in op deze laatste vorm. Je noemt het ook wel ortho-ergisch contacteczeem. Of irritatief contacteczeem. Het is geen ernstig eczeem, maar kan wel onwijs vervelend zijn. Daarom geef ik je in deze blog een aantal handige tips!
Allergische reactie of niet?
Bij irritatief contacteczeem gaat het dus niet om een allergische reactie, maar om een overgevoeligheidsreactie. Dit houdt in dat je afweersysteem geen afweerreactie op een bepaalde stof heeft ontwikkeld. Maar dat de stof gewoon zo agressief is, dat het je huid beschadigt. En een ontstekingsreactie uitlokt.
Hoe ziet ortho-ergisch eczeem eruit?
De huid is droog, rood en schilferig. Ook kan het eczeem branden, jeuken en pijn doen. Deze pijn ontstaat vooral als er sneetjes en huidkloven in de huid ontstaan. Dit zijn eigenlijk een soort scheurtjes in de huid.
Vaak zitten deze contacteczeem plekken op de handen, omdat je handen over het algemeen het vaakste in aanraking komen met irriterende stoffen. Je noemt het daarom ook wel manuum eczeem (handeczeem).
Mensen die veel met water of agressieve stoffen werken, krijgen daarom ook sneller last van irritatief contacteczeem. Voorbeelden van beroepen waarbij je het contacteczeem vaak ziet ontstaan, zijn: kappers, schoonmakers, verpleegkundigen en horeca medewerkers.
Vroeger werd het ook wel huisvrouweneczeem genoemd. Omdat vrouwen destijds over het huishouden gingen. En dus veel in contact kwamen met irriterende schoonmaakmiddelen en water. Maar ortho-ergisch eczeem komt ook zeker voor aan de handen of andere plekken op het lichaam.
Heb je vooral veel last van blaasjes en blaren op je handen? Dan is de kans groot dat je last hebt van blaasjeseczeem. In mijn blog 'Blaasjeseczeem: met vocht gevulde blaasjes op handen en voeten' lees je hier meer over!
Soorten contacteczeem
Je kunt orthoergisch contacteczeem onderverdelen in twee soorten. Een vorm die meteen optreedt (acuut eczeem) en een vorm die chronisch optreedt (chronisch eczeem). Hieronder leg ik beide vormen uit:
Acuut ortho-ergisch contacteczeem
Bij deze vorm van eczeem ontstaat er direct na contact met een bepaalde stof een huidreactie. Binnen een paar minuten tot uren wordt deze huidreactie zichtbaar. Wat je vooral aan de huid ziet is roodheid en lichte zwelling. Daarnaast voelt de huid branderig, jeukerig en ook vaak pijnlijk aan.
Het eczeem wordt veroorzaakt door contact met een zwaar agressieve stof. Zoals een heftig zuur of een zure oplossing, waardoor een chemische verbranding van de huid ontstaat. Een stof die bij ieder ander dus ook voor een huidreactie zou hebben gezorgd. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld terpentine.
Hieronder zie je een foto van acuut orthoergisch eczeem. Het is een foto van mijn eigen arm na een dagje schilderen. Ik dacht dat ik de verf spetters wel even met pure terpentine van mijn arm af kon halen. Kan het niemand aanraden...
Chronisch ortho-ergisch contacteczeem
Chronisch eczeem is de meest voorkomende vorm van ortho-ergisch contacteczeem. Bij deze vorm is er geen sprake van een directe huidreactie, zoals bij acuut ortho-ergisch contacteczeem. Maar om jaren lange blootstelling aan licht irriterende ingrediënten of toxische stoffen, waardoor een chronisch eczeem is ontstaan.
Aan het begin heb je dus nog nergens last van. Maar naarmate je vaker met de stof in contact komt, ontstaat er een ontstekingsreactie van de huid. Wat zich uit in contacteczeem. Enkele voorbeelden van dit soort agressieve stoffen, zijn: schoonmaakmiddelen, handzeep en/of desinfecterende alcohol.
Maar bijvoorbeeld ook water, omdat dit je huid hier enorm van uitdroogt. Daarom zie je chronisch ortho-ergisch contacteczeem vooral bij horecapersoneel en schoonmakers. Zij werken tenslotte veel met water en agressieve stoffen.
Symptomen contacteczeem
Kort samengevat, kun je irritatief contacteczeem dus herkennen aan onderstaande symptomen. Hieronder zie je ook een foto van irritatie in de oksels als gevolg van een deodorant.
- Met name eczeem op de handen
- Roodheid
- Schilfertjes
- Jeukende huid
- Kleine bobbeltjes
- Branderigheid
- Huidkloven
- Sneetjes
- Soms gaat het om nattend eczeem
Oorzaak ortho-ergisch contacteczeem
Irritatief contacteczeem wordt altijd veroorzaakt door contact met een bepaalde stof. Hier reageert je huid vervolgens op doormiddel van overgevoeligheidsreactie. Of een allergische reactie, zoals bij allergisch contacteczeem het geval is. Maar er zijn meer factoren die een rol spelen bij contacteczeem. Hieronder leg ik je hier meer over uit.
Irriterende stoffen
Otho-ergisch contacteczeem wordt dus veroorzaakt door contact van de huid met een agressieve stof. Dit zijn over het algemeen stoffen die je huid uitdrogen, chemisch verbranden of irriteren. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden gezet:
- Sodium lauryl sulfaat
- Sodium laureth sulfaat
- Parfum, bijvoorbeeld parfum gebruikt in cosmetica, luchtverfrissers of kamersprays
- Geurstoffen en etherische oliën
- Uitdrogende alcohol
- Zeep en schoonmaakmiddelen
- Onedele metalen, zoals nikkel en chroom. Vaak verwerkt in goedkope sieraden
- Rubber
- Lijm
Droge huid
Ook het hebben van een droge huid speelt een belangrijke rol bij contacteczeem. En eczeem in het algemeen. Normaal gesproken beschermt je bovenste huidlaag je onderliggende huidlaag namelijk tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Maar als de huid droger is werkt deze huid barrière laag ook niet meer optimaal. Het is niet meer intact en bevat kleine openingen.
Door deze kleine openingen kunnen schadelijke stoffen makkelijker en dieper de huid indringen. Wat kan leiden tot ontstekingsreacties en zo tot eczeem. Daarnaast zorgen deze openingen er natuurlijk ook voor dat belangrijke stoffen, waaronder vocht, gemakkelijker de huid uittreden. Met als gevolg uitdroging van de huid.
Verschil irritatief contacteczeem en allergisch contacteczeem
Irritatief contacteczeem moet niet verward worden met allergisch contacteczeem. Bij allergisch contacteczeem is er namelijk echt sprake van een allergische huidreactie. In plaats van een overgevoeligheidsreactie, zoals bij irritatief contacteczeem het geval is.
1. Het type reactie
Bij allergisch contacteczeem is het zo dat er de eerste keer, na contact met de stof, geen huidreactie optreedt. Je kunt zelfs jaren zonder problemen in contact komen met de stof. Totdat je lichaam de stof opeens gaat aanzien als een 'indringer'. En hier een afweerreactie tegen ontwikkelt.
Als je vervolgens opnieuw in contact komt met deze stof, reageert je huid hier wel op. Dit komt, omdat je lichaam er inmiddels een allergische reactie voor heeft ontwikkeld. En ben je eenmaal allergisch voor een stof, dan zal dit helaas altijd zo blijven.
Het gaat dus niet per se om contact met agressieve stoffen, zoals bij irritatief contacteczeem het geval is. Maar om een stof die bij jou voor een huidreactie zorgt, terwijl het bij anderen geen problemen hoeft te geven. Het is echter wel zo dat er stoffen zijn, waar mensen in het algemeen snel allergisch op reageren. Je noemt dit ook wel allergenen.
2. Symptomen
Wat je bij allergisch contacteczeem aan de huid ziet is:
- Roodheid
- Schilfering
- Zwelling
- Blaasjes
- Bultjes
- Overal op het lichaam
Kort samengevat, gaat het bij allergisch contacteczeem dus om een allergie. En bij niet-allergisch, of irritatief, contacteczeem om een overgevoeligheidsreactie. Die ontstaan is, omdat de huid in contact is gekomen met een chemische, fysische of mechanische stof. Een stof die bij iedereen irritatie zou veroorzaken.
Verschil irritatief contacteczeem en foto allergisch contacteczeem
Ook fotoallergisch contacteczeem moet niet verward worden met irritatief contacteczeem. Een groot verschil is namelijk dat fotoallergisch contacteczeem ontstaat door contact met een bepaalde stof in combinatie met zonlicht. Dus er moet altijd zonlicht aanwezig zijn, om dit contacteczeem te krijgen.
Het gaat hierbij ook niet per per definitie om agressieve stoffen, waar je huid mee in contact is gekomen. Maar om lichtgevoelige stoffen. Voorbeelden van dit soort stoffen zijn: bepaalde plantextracten, bepaalde geuroliën, parfum en geneesmiddelen.
Als je deze stoffen opsmeert en ze komen in contact komen met zonlicht, dan ontstaat er een chemische reactie. Deze reactie beschadigt je huid, waardoor een huidreactie optreedt. Het kan tot twee weken duren, voordat deze reactie ontstaat. Maar meestal ontstaat er direct jeuk.
Wat je verder ziet, zijn: blaasjes, blaren, korstjes, zwelling, roodheid en schilfering. Het zit vaak op plekken die regelmatig in de zon komen. Bijvoorbeeld in je hals, waar veel mensen parfum spuiten. Dit kan lichtgevoelig zijn.
Behandeling ortho-ergisch contacteczeem
Het is vooral belangrijk om te achterhalen of je een allergie hebt ontwikkeld (allergisch contacteczeem). Of dat je huid in aanraking is gekomen met een agressieve stof. Die bij iedereen voor een huidreactie had gezorgd.
Vervolgens is het bij zowel irritatief, - als allergisch contacteczeem belangrijk om te achterhalen welke stof het eczeem veroorzaakt. En deze stof natuurlijk zoveel mogelijk te vermijden. Helaas lukt dit natuurlijk niet altijd. Daarom geef ik je hieronder mijn tips tegen contacteczeem!
Stof vermijden met handschoenen
Wanneer dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld door je beroep, kun je bijvoorbeeld rubberen handschoenen dragen. Of wegwerp handschoenen zonder poeder. Op die manier bescherm je je handen tegen de irriterende factoren die het eczeem verergeren.
Wat kun je smeren tegen het eczeem?
Naast het vermijden van contact met de uitlokkende stof(fen). Is het ook goed om je handen, en het eczeem, te verzorgen. Dit kun je doen door cosmetica producten te smeren, waaraan kalmerende en ontstekingsremmende ingrediënten zijn toegevoegd. Hieronder heb ik een paar goede voorbeelden gezet:
- Deze La Roche Posay balsem met niacinamide en shea butter - lichaam
- Deze Eucerin lotion met omegavetzuren en zoethoutextract - lichaam
- Deze Eucerin wasolie met omegavetzuren - lichaam
- Deze Tiny Todd eczeem crème- gezicht
- Deze La Roche Posay handcrème met 4% niacinamide en 30% glycerine - handen
- Deze Eucerin handcrème met 5% ureum - handen
Plantaardige oliën tegen eczeem
Ook ben ik fan van plantaardige oliën. Deze oliën bevatten van zichzelf namelijk al antioxidanten met een ontstekingsremmende en beschermende eigenschappen. Kies bij eczeem het liefste voor een plantaardige olie met vitamine A, C en E. Je zult zien dat het echt wat doet. Masseer 1 a 2 druppeltjes op de plekjes, Of meng 10% van de olie met 90% van je crème of zalf.
Benieuwd naar mijn volledige advies? Lees dan mijn gratis productadvies voor ortho-ergisch contacteczeem.
Conditie van je huid onderhouden
Heb je op dit moment geen last van het eczeem? Dan is het wel belangrijk om de huid te beschermen en hydrateren. Om zo je huid barrière functie gezond te houden. Het beste is om hiervoor een indifferent middel te smeren. Dit is een vette zalf of vette crème, waaraan geen medicatie is toegevoegd.
Het legt een soort laagje over je huid, waardoor belangrijke stoffen beter worden vastgehouden. En schadelijke stoffen beter worden tegengehouden.
Wat kan een professioneel voor je betekenen?
Een dermatoloog kan adviseren om te starten met het smeren van lokale corticosteroïden. Dit zijn hormoonzalven die op je op de eczeem plekken aanbrengt. De werkzame stof in de crème of zalf remt de ontsteking. Hierdoor verminderen de ontstekingsverschijnselen. Als: roodheid, schilfers en warmte. Deze huidklacht is geen indicatie voor huidtherapie.
Plakproef allergietest
Om te testen of je toch last hebt van een contact allergie, in plaats van irritatief contacteczeem, kan een dermatoloog een plakproef uitvoeren. Waarbij gebruik wordt gemaakt van de meest voorkomende allergenen. Oftewel, stoffen waarvan bekend is dat ze allergieën veroorzaken. Tijdens de plakproef test worden de te testen stoffen op de rug aangebracht. En na twee dagen wordt gekeken of er een allergische reactie is ontstaan.
Het vervelende aan allergisch contacteczeem is dat de contactallergie blijft. Je huid zal altijd op deze stof reageren. Allergisch contacteczeem gaat daarom nooit helemaal over.
