Acne vulgaris: jeugdpuistjes

Acne komt heel vaak voor. Sterker nog, bijna iedereen krijgt in de puberteit wel last van jeugdpuistjes. Op zich niets ernstigs, maar wel heel vervelend. Zeker als je het gevoel hebt alles geprobeerd te hebben om de jeugdpuistjes te verminderen, maar geen één product lijkt te helpen. Wist je dat veel acne producten puur uit commercieel oogpunt op de markt worden gebracht? En jouw acne klachten (bewust) verergeren. Maar wat kun je dan wél smeren tegen mee-eters, pukkeltjes en puistjes? Ik ben afgestudeerd als huidtherapeut en ga je helpen! 

Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder! Of ga meteen naar mijn Productadvies voor acne of lijst met Beste acne producten.

Wat is acne vulgaris?

Acne vulgaris is de medische term voor jeugdpuistjes. Oftewel, puistjes die ontstaan rond je puberteit. Als je last hebt van jeugdpuistjes zijn er allemaal kleine huidontstekingen in de huid aanwezig. Die zich uiten in de vorm van rode pukkels en puistjes met een puskopje. Daarnaast zijn er meestal ook mee-eters zichtbaar.

Er is overigens geen sprake van infecties. Acne is namelijk geen infectie ziekte. Jeugdpuistjes zijn daarom ook niet besmettelijk en geheel onschuldig. Toch kan de huidklacht wel super vervelend zijn. Zeker als je er alles aan probeert te doen om de jeugdpuistjes te verminderen, maar er niet vanaf komt. Daarom deel ik in de paragraaf 'Jeugdpuistjes behandelen' onderaan deze blog al mijn tips!

Hoe weet je of je acne hebt?

Acne vulgaris, oftewel jeugdpuistjes, zijn op zich vrij makkelijk te herkennen. Acne bestaat namelijk uit een combinatie van puistjes, pukkeltjes en mee-eters. Soms gepaard met littekens en pigmentvlekjes. De aanwezigheid van littekens speelt mee in de ernst van de acne klachten.

Jeugdpuistjes zien er vaak uit als gele speldenknopjes. De pukkeltjes daarentegen zijn rood gekleurd. Verder kunnen de mee-eters zowel zwart als wit gekleurd zijn. Een witte mee-eter bestaat uit talg (vettige stof) dat nog niet is blootgesteld aan de lucht. Je noemt het ook wel gesloten mee-eters (witte comedonen).

Als gesloten mee eters wel worden blootgesteld aan zuurstof, gaan ze oxideren en kleuren ze zwart. Je noemt het dan ook wel open mee-eters (zwarte comedonen). Hieronder heb ik alle symptomen van jeugdpuistjes op een rijtje gezet. Heb je na gebruik van een nieuw product opeens last van acne klachten? Dan kan het ook zijn dat het om purging van de huid gaat, zie: Purging huid.

• Rode pukkels
• Puistjes
• Roodheid
• Vet aanvoelende huid
• Doffe huid door dode huidcellen
• Witte mee eters (witte comedonen)
• Zwarte mee eters (gesloten comedonen)

Verschillende vormen van acne

Naast acne vulgaris, oftewel jeugdpuistjes, zijn er nog veel meer vormen van acne. Bij al deze vormen van acne spelen verschillende factoren een rol. Ook variëren deze vormen onderling in matige tot ernstige acne klachten. Daarnaast kan acne ook na de puberteit blijven bestaan of pas op volwassen leeftijd beginnen. Behoorlijk wat verschillen dus!

• Acne comedonica: hierbij zie je alleen witte en zwarte mee-eters zitten. Als je ook puistjes krijgt, heet het geen acne comedonica meer.
• Acne conglobata: bij deze vorm ontstaan er knobbels en gangetjes in de huid. Het is een ernstige vorm van acne.
• Acna tarda: bij deze vorm van acne ontstaan er pukkeltjes en puistjes op volwassen leeftijd.
• Acne keloidalis: bij deze vorm ontstaan er dikke littekens op plekken waar ontstekingen zaten
• Acne mallorca: bij deze vorm van acne ontstaan er rode pukkeltjes en bultjes. Op plekken waar vettige producten zijn gesmeerd en plekken die zijn blootgesteld aan de zon.
• Steenpuist: een steenpuist is eigenlijk niet echt een vorm van acne. Het gaat meer om een lokale ontsteking. Wat zich uit als een grote bult, gevuld met pus. In tegenstelling tot bovenstaande vormen van acne is een steenpuist wel besmettelijk.

Oorzaak acne vulgaris

Bij acne spelen verschillende factoren een rol. Hoe de huidklacht precies veroorzaakt wordt, is daarom ook een beetje ingewikkeld. Maar ik ga proberen het zo makkelijk mogelijk uit te leggen! Allereerst is het goed om te weten dat pukkeltjes, puistjes en mee-eters ontstaan in de haarzakjes (follikels). Dit zijn kleine gaatjes in onze huid, met daarin ook talgklieren. De naam van deze klier zegt het eigenlijk; het produceert talg. Maar hoezo zorgen deze talgklieren dan voor acne?

1. Verhoogde talgproductie

Nou het zit zo. In de puberteit zullen mannelijke hormonen in je bloed stijgen. Hierdoor neemt de talgproductie toe. Door deze toenemende talgproductie ontstaat er bovenaan de klier een soort blokkade. Het overtollig talg kan als het ware niet meer naar buiten treden, omdat er iets voor zit. Hierdoor ontstaat een verstopping van talg en dode huidcellen.

2. Een verstopping

Je noemt deze verstoppingen ook wel gesloten mee-eters. Of witte mee-eters. Je herkent ze aan de witte puntjes op je huid. Ze lijken een beetje op gerstekorrels en gistpuistjes. Als deze witte mee-eter in aanraking komt met de lucht, oxideert het talg. De mee-eter kleurt hierdoor zwart. Deze herken je als zwarte puntjes in de huid. Als er hierna geen ontsteking van de mee-eters optreedt wordt deze vorm acne comedonica genoemd.

3. Breken wand

Als er wél een ontsteking optreedt noem je het jeugdpuistjes. Veroorzaakt door bacteriën. In je talgklieren zitten bacteriën die talg omzetten in vrije vetzuren. Als gevolg van het opgehoopte talg en de irriterende vrije vetzuren zet de verstopte porie steeds verder uit. Op een gegeven moment wordt de druk van het talg zo hoog, dat de wand van de verstopte follikel (haarzakje) breekt.

Stap 4. Puberteit puistjes

Het talg, de dode huidcellen, ontstekingscellen en andere irriterende stoffen komen door het scheuren in het omliggende weefsel terecht. Je huid herkent al deze stoffen niet en gaat hierop reageren met een ontsteking. Hierdoor ontstaan jeugdpuistjes (pukkels en puistjes).

Acne triggers

Daarnaast zijn er nog andere factoren die jeugdpuistjes triggeren. Bijvoorbeeld te heet douchen of het smeren van uitdrogende huidverzorging en make up. Beide drogen je huid uit. Als reactie hierop gaat je huid meer talg gaat aanmaken. En overtollig talg zorgt ervoor dat je poriën verstopt raken. Op de Sproet Instagram pagina lees je welke producten je beter niet kunt smeren!

Kussensloop en jeugdpuistjes

Het klinkt gek, maar op je kussensloop zitten heel veel bacteriën. Net als eventuele make up resten en vuil. Deze factoren kunnen allemaal ontstekingen veroorzaken. Daarom kan het helpen een zijde kussensloop te gebruiken en het regelmatig te verwisselen. Het beste is een zijde kussensloop, omdat dit huidvriendelijker voor je huid is. Maar uiteindelijk gaat het vooral om het regelmatig verwisselen! Een slechte hygiëne is overigens geen uitlokkende trigger van acne.

Voeding en jeugdpuistjes

Ook vragen veel mensen zich af of hun voeding invloed heeft op de acne klachten. Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat zuivel acne klachten mogelijk kan beïnvloeden. Net als teveel suiker eten. Wil je graag weten of jouw voeding effect heeft op je puistjes en pukkeltjes? Probeer dan bijvoorbeeld twee weken geen zuivel te eten.

Zie je een verbetering? Dan is de kans groot dat voeding wel degelijk invloed heeft op jouw acne. Verder lijkt inname van curcumine supplementen volgens sommige studies ook een positief effect te hebben op acne klachten. Verkeerd voedsel (vet voedsel) lijkt geen rol te spelen in het ontstaan van jeugdpuistjes. Varkensvlees en een slechte hygiëne ook niet.

Hormonale veranderingen

Ook hormonale veranderen kunnen ervoor zorgen dat je poriën verstopt raken en zo ontstekingen veroorzaken die zich uiten in pukkels en puistjes. Deze hormonale veranderingen treden vooral op rondom de menstruatie, de puberteit en het starten/stoppen met anticonceptie. Bijna iedereen krijgt in de puberteit daarom last van puistjes. Maar je kunt ook op volwassen leeftijd acne krijgen. Ook vaak als gevolg van hormonale veranderingen. Lees er hier meer over: Acne Tarda.

Psychische spanning

Psychische spanning, psychische problemen en fysieke factoren spelen een rol bij het ontstaan van jeugdpuistjes. Acne ontstaat wanneer poriën verstopt raken door overtollig talg, dode huidcellen en bacteriën, wat ontstekingen en puistjes veroorzaakt.

Hoewel stress op zichzelf acne niet direct veroorzaakt, kan het wel verschillende lichaamsprocessen beïnvloeden die indirect bijdragen aan het ontstaan en verergeren van acne. Stress activeert de productie van hormonen zoals cortisol en adrenaline, die de talgproductie verhogen en ontstekingen in de huid bevorderen. Wat acne kan verergeren.

Jeugdpuistjes behandelen

Veel mensen vinden jeugdpuistjes heel vervelend. Je ziet ze tenslotte iedere keer zitten als je in de spiegel kijkt. Maar hoe kun je jeugdpuistjes behandelen? Er zijn meerdere mogelijkheden! De eerste stap is de juiste cosmetica producten gebruiken. Dit klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, want veel cosmetica producten bevatten irriterende stoffen die juist geen gunstig effect hebben. Ze drogen de huid uit, waardoor de talgproductie omhoog gaat. Hierdoor ontstaan pukkels en puistjes.

Stap 1. Reinigen - ochtend en avond

• Drs Leenarts reiniger - normale tot droge huid
• Cerave reiniger - normale tot droge huid
• Paula's Choice reiniger - normale tot vette huid 
• CeraVe reiniger - normale tot vette huid 

Stap 2. Tonen - ochtend (optioneel)

Is je huid erg vet? Dan kun je jouw dagcreme eventueel ook vervangen door een toner. Is je huid erg droog? Dan kan je jouw reiniger in de ochtend vervangen door een toner.

• Paula's Choice Balancing toner - normale tot droge huid
• Paula's Choice Calm toner - normale tot vette huid 

Stap 3. Exfoliëren – avond

• CeraVe anti acne onzuiverheden gel 2%
• Paula's Choice 2% BHA exfoliant

Hieronder zie je foto's uit mijn Paula's Choice exfoliant review. Iemand heeft voor voor mij een aantal weken het Paula's Choice exfoliant gebruikt en hier foto's van gemaakt. Mooi resultaat toch?!

Stap 4. Verzorgen - ochtend en avond

• Paula's Choice dagcreme met SPF -  alle huidtypen
• CeraVe moisturizing lotion - normale tot droge huid
• La Roche Posay sensitive crème - droge huid
• La Roche Posay DUO + crème - normale tot vette huid
• Paula's Choice moisture gel - vette huid

Stap 5. Optioneel: puber puistjes aanstippen / uitdrogen

• Drs Leenarts aanstip lotion
• Benzoylperoxide

Supplementen slikken tegen acne

Naast het smeren van goede stoffen, zijn er ook supplementen die kunnen helpen bij acne klachten. Zo is van de stof curcumine inmiddels bekend dat het ontstekingsremmende eigenschappen op de huid heeft. En daarom pukkeltjes en puistjes kan verminderen. Zelf slik ik supplementen van het merk Goldea Health. Zij verkopen ook deze curcumine supplementen die ik kan aanraden bij acne, omdat het ontstekingsremmend werkt.

Jeugdpuistjes behandelen door huidtherapeut

Ook een huidtherapeut kan op verschillende manieren helpen om de acne klachten te verminderen. Onder andere doormiddel van een dieptereiniging. Hierbij maakt de huidtherapeut gebruik van een speciaal naaldje, waarmee zij de onzuiverheden inprikt. Op die manier kan zij de verstopping of legen, zonder hierbij veel druk te hoeven zetten.

Vaak gebeurt dit in combinatie met een chemische peeling. Hierbij wordt de oppervlakkige bovenste huidlaag op een gecontroleerde manier ‘verbrand’. Om zo afschilvering van de huid te stimuleren en de kans op verstoppingen te verkleinen. Je kunt de huid ook thuis zelf peelen met een product waarin een lagere concentratie zuur zit. Hierdoor zal je merken dat je minder snel mee-eters en puistjes krijgt!

Tegenwoordig kan ook lasertherapie uitkomst bieden bij acne klachten. Het laser richt zich op het acne bacterie, maar vermindert tegelijkertijd ook de talgproductie. Heb je vooral last van rest acne? Oftewel, acne littekens, dan kan microneedling ook heel effectief worden ingezet. Bij deze behandelmethode worden er verticaal in de huid minuscule gaatjes gemaakt. Om zo huidvernieuwing te stimuleren en (acne) littekens te vervagen.

Wat kan een arts doen tegen acne?

Naast de huidtherapeut kan ook een arts helpen bij jeugdpuistjes. Afhankelijk van jouw acne beeld kan een dermatoloog/huisarts bepaalde antibiotica voorschrijven. Dit gebeurt meestal bij ernstige acne klachten of wanneer je de pukkels en puistjes met de juiste verzorgingsproducten niet onder controle krijgt.

Stap 1. Benzoylperoxide

Allereerst wordt vaak gestart met benzoylperoxide. Dit middel kun je zelf, zonder recept, bij een drogist kopen. Bijvoorbeeld deze crème met benzoylperoxide. Gebruikt het ook rondom het puistje. Ben je ook onder behandeling bij de huidtherapeut voor een peeling? Stop dan vijf dagen voor en na de peeling met benzoylperoxide.

Ook zou ik benzoylperoxide niet tegelijkertijd gebruiken met een exfoliant. Benzoylperoxide mag namelijk niet op de beschadigde huid worden aangebracht en met een exfoliant beschadig je de bovenste huidlaag (opzettelijk). Gebruik liever de ene avond benzoylperoxide en de andere avond het exfoliant.

Stap 2. Lokale antibiotica

Als benzoylperoxide de jeugdpuistjes niet voldoende vermindert, zal een arts vaak kijken naar lokale antibiotica. Lokaal betekent dat je de antibiotica op de huid zelf smeert, dus niet in slikt. Bekende voorbeelden van lokale antibiotica tegen jeugdpuistjes en andere vormen van acne zijn: erythromycine en clindamycine.

Het maakt niet uit of je hiernaast ook nog benzoylperoxide gebruikt. Dit kan gewoon! Maar smeer ook dit weer om en om. Breng bijvoorbeeld 's ochtends de gel met antibiotica aan en 's avonds de gel. En vergeet je huid niet goed te beschermen tegen de zon met een Huidvriendelijke zonnebrandcrème.

Stap 3. Systematische antibiotica

Als lokale antibiotica niet voldoende werkt kan de huisarts ook systemische antibiotica voorschrijven. Systematisch betekent dat je de antibiotica inneemt, waardoor het door je hele 'systeem' werkt. En dus niet lokaal, zoals bij smeerbare antibiotica (stap 2 hierboven). Voorbeelden van systematische antibiotica zijn: minocycline, tetracycline, doxycycline en erythromycine.

Stap 4. Roaccutane kuur

Als stap één tot drie niet het gewenste effect geven kan de huisarts adviseren om Isotretinoïne (Roaccutane) te gaan gebruiken. Dit is een effectief medicijn tegen acne. Roacucutane heeft vooral een ontstekingsremmend en uitdrogend effect. Alleen brengt het helaas wel veel vervelende bijwerkingen met zich mee. Omdat je het medicijn slikt, heeft het niet alleen effect op de jeugdpuistjes, maar op je hele huid.

Benieuwd wat er allemaal komt kijken bij een roaccutane kuur? Lees dan deze gastblog, waarin iemand met acne beschrijft hoe zij de roaccutane kuur tegen acne heeft ervaren. Of lees op hier het verhaal van Fleur, waarin zij vertelt hoe ze van haar acne klachten afkwam.

Wordt een acne behandeling vergoed?

Het kan zo zijn dat je acne behandeling vergoed wordt door je zorgverzekeraar. Een acne behandeling vergoeding is echter nooit opgenomen in de basis verzekering. Je moet dus aanvullend verzekerd zijn wil je in aanmerking komen voor een vergoeding van je zorgverzekeraar.

En niet alle zorgverzekeraars zijn hier hetzelfde in. Benieuwd of jouw acne behandeling vergoed wordt? Hier vind je een overzicht waarin per zorgverzekeraar staat of de acne behandeling vergoed wordt en hoe hoog deze vergoeding dan is. Lees hier nog meer acne tips.