Misschien gaat er niet meteen een belletje rinkelen bij het woordje actinische keratose. Toch denk ik dat je deze huidafwijking wel kent. Je ziet het vaak bij wat oudere mannen op hun hoofd zitten. Of bij vrouwen op de onderarmen. Bij actinische keratose zie je huidkleurige tot geelbruine, ruwe plekjes op de huid. Mensen beschrijven het vaak als een niet genezende wondjes, omdat het lijkt alsof er een korstje op de huid zit die maar blijft terug komen. De plekjes zijn goedaardig, maar kunnen wel kwaadaardig worden.
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Wat is actinische keratose?
Actinische keratose wordt vooral bij ouderen gezien. Die jarenlang zijn blootgesteld aan de zon. Met name mensen met een wat lichter huidtype en blond haar met blauwe ogen, hebben krijgen er vaak mee te maken. Daarnaast wordt de afwijking ook veel gezien bij mensen die afweerremmende medicijnen slikken.
Actinische keratose is een voorstadia van huidkanker, maar nog geen kwaadaardige vorm. Wel kan het uiteindelijk kwaadaardig worden. Het is namelijk een voorstadia van een plaveiselcelcarcinoom.
Oorzaak actinische keratose
De letterlijke vertaling van actinische keratose is: door de zon veroorzaakte verhoorning van de huid. Oftewel, door langdurige blootstelling van de huid aan zonlicht zijn er verhoornde plekjes ontstaan.
Maar hoe begint actinische keratose dan precies? Doordat de huid langdurig is blootgesteld aan de zon, beschadigd het DNA in je cellen. Het gevolg hiervan is dat je cellen niet meer op een normale manier gaan delen. Maar opeens super snel. Met als gevolg een abnormale opstapeling van huidcellen. Dit noem je ook wel verhoorning of keratose.
Bij verhoorning drogen de cellen uit je bovenste huidlaag uit en sterven ze uiteindelijk af. Vervolgens schuiven de gezonde cellen onder die dode huidlaag een laagje op naar boven. Deze nieuwe huidlaag duwt de dode huidlaag er als het waren af. Maar dit gaat veel te snel. Daarom begint actinsiche keratose met een klein, ruw plekje op de huid.
Zoals ik net al zei is actinische keratose een gevolg van de schadelijke effecten van zonlicht. Ik denk dat iedereen wel weet dat zonlicht, naast een lekker bruin kleurtje, ook veel negatieve effecten met zich mee brengt. Denk aan: verbranding, veroudering van de huid, pigmentvlekjes, maar ook huidkanker. Of in dit geval, een voorstadia van huidkanker. Altijd goed smeren dus!
Actinische keratose herkennen
Actinische keratose kun je vrij makkelijk herkennen. Allereerst zit actinische keratose op plekken die veel zijn blootgesteld aan de zon. Denk bijvoorbeeld aan het gezicht, de hals, op de handruggen, of op het kale hoofd. Plekken waar al veel andere tekenen van zonschade te zien zijn, zoals: rimpeltjes, gesprongen adertjes, pigmentvlekjes en een dunner wordende huid.
Het actinische keratose plekje komt in sommige gevallen ook voor op de lippen. Je noemt het plekje dan chelitits actinica. De lippen kunnen dan zelfs van kleur veranderen.
Je kunt actinische keratose ook herkennen aan de huidstructuur. Het voelt namelijk erg ruw aan. Vergelijkbaar met een wratje. In eerste instantie voel je het plekje ook vooral, en zie je het nog niet zo goed zitten. Later wordt actinsiche keratose steeds beter zichtbaar. Helaas, maar ook belangrijk als alarmsignaal natuurlijk! Je ziet dan een rood-roze, tot geelbruin plekje op de huid.
Wat daarnaast ook typerend is voor actinische keratose is dat mensen het vaak beschrijven als een niet genezend wondje of pukkeltje. Een wondje of pukkeltje dat steeds maar terug blijft komen. Eigenlijk een soort korstje die maar niet weg gaat. En als je het “korstje” open krabt, bloed het snel. Een typisch kenmerk, waaraan je actinische keratose kunt herkennen.
Verschil actinische keratose en plaveiselcelcarcinoom
Actinische keratose plekjes worden vaak verward met plaveiselcelcarcinomen. Niet gek hoor. Want ze lijken behoorlijk op elkaar zoals je kunt zien op de foto hieronder. Het grote verschil tussen beide is natuurlijk dat actinische keratose (nog) niet kwaadaardig is. En een plaveiselcelcarcinoom wel.
Verder verschillen beide plekjes ook in uiterlijk. Zo is een plaveiselcelcarcinoom echt een soort bultje. En actinische keratose meer een afgevlakt plekje. Daarnaast zie je bij actinische keratose de verhoorning (gele korstjes) in het midden wat minder goed zitten. Verder is de roodheid bij actinische keratose wat minder fel dan bij een plaveiselcelcarcinoom
Behandeling actinische keratose
Je kunt actinische keratose helaas zelf niet behandelen. Wat je natuurlijk wel kunt doen is de kans op nieuwe actinische keratose verkleinen. Ga bijvoorbeeld niet onder de zonnebank en smeer je in de zomermaanden, maar ook zeker in de wintermaanden, goed in.
Gebruik hiervoor huidvriendelijke zonverzorging in de vorm van zonnebrandcrème. Het liefste minimaal factor 30, maar bij voorkeur natuurlijk SPF 50. En gebruik altijd een huidvriendelijke zonnebrandcrème. Want geloof me, er zijn zoveel irriterende zonnebrandcrèmes op de markt. Hieronder lees je mijn favoriete zonnebrand!
Beste zonnebrand voor je gezicht
- Deze Biodermal gezicht zonnebrand - normale tot droge huid
- Deze Avene gezicht zonnebrand - normale tot droge huid
- Deze Biodermal gezicht zonnefluïd - normale tot vette huid
- Deze Beauty Of Joseon Relief sun - normale tot vette huid
Beste zonnebrand voor je lichaam
- Deze Biodermal sensitieve zonnebrand - melk
- Deze Biodermal sensitieve zonnebrand - spray
- Deze Derma Sun zonnebrand - lotion
Ben je ook benieuwd wat je vooral beter niet kunt opsmeren? Volg dan de Sproetonline Instagram pagina! Hierop laat ik regelmatig producten zien die je beter kunt laten staan.
Professionele behandeling actinische keratose
Er zijn een aantal manieren om actinische keratose weg te halen. Zo kan een huisarts een smeerbare therapie voorschrijven. Dit zijn crèmes die de kwaadaardige celletjes doden of het afweersysteem onderdrukken. Voorbeelden van smeerbare therapieën tegen actinische keratose zijn: Zyclara crème, 5FU crème, Efudix crème en Aldare crème.
Ook kan actinische keratose worden weggehaald door middel van cryotherapie. Het plekje wordt dan behandeld met stikstof, waardoor het bevriest. Bij ongeveer de helft van de gevallen is er maar één cryotherapie behandeling nodig om het plekje helemaal weg te halen.
Daarnaast kan een arts er ook voor kiezen om de plekjes weg te snijden of weg te schaven doormiddel van curettage. Raadpleeg je arts om te bepalen wat voor jou de meest effectieve behandelmethode is.
