Een website met de naam Sproet, maar nog geen blog over sproeten. Dat kan natuurlijk niet! In deze blog geef ik daarom antwoord op de vraag: wat zijn sproeten? Hoe ontstaan sproeten? En kunnen sproeten behandeld worden als je ze storend vindt?
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Wat zijn sproeten?
Wat zijn sproeten eigenlijk precies? De meeste mensen zullen ze omschrijven als kleine donkere vlekjes of puntjes op de huid. Ze verschillen in grootte, maar ook in kleur, locatie en hoeveelheid. Waar het in werkelijkheid om gaat zijn lokale ophopingen van pigment. Die specifiek in de onderste lagen van de opperhuid zitten.
Bij sproeten maakt de huid op bepaalde plekken van de huid namelijk teveel pigment aan, waardoor dit zichtbaar wordt in de vorm van bruine vlekjes. De sproeten zitten daarom ook vooral op plekken van de huid die veel zijn blootgesteld aan zonlicht zoals sproeten op armen, schouders en je gezicht. Maar het kan ook zeker op andere lichaamsdelen verschijnen.
Zijn sproeten gevaarlijk?
Sproeten worden ook wel efeliden of epheliden genoemd en in het Engels heten ze natuurlijk freckles. Het zijn goedaardige pigmentvlekjes en dus ook niet gevaarlijk. Ze kunnen ook nooit kwaadaardig worden, zoals moedervlekken en andere pigmentvlekken wel kunnen worden. Volkomen onschuldig dus!
Wel is het zo dat wanneer je veel sproeten hebt, de kans op huidafwijkingen groter is. Ze worden natuurlijk vaker gezien bij lichtere huidtypes en een lichte huid is sneller verbrand door de zon. En zo ook kwetsbaarder voor het ontwikkelen van huidkanker. Goede zonbescherming is daarom belangrijk!
Hoe ontstaan sproeten?
Sproeten ontstaan als reactie op zonlicht. Onder invloed van uv straling maakt je huid namelijk meer melanine aan. Melanine is pigment en verantwoordelijk voor zowel pigmentvlekken (lentigo solaris) als sproeten. Wanneer er teveel melanine wordt aangemaakt, gaat het pigment zich ophopen en wordt dit zichtbaar in de vorm van bruine verkleuringen in de huid.
Sproeten zijn dus eigenlijk een soort goedaardige pigmentvlekjes. Meestal beginnen deze sproeten al op kinderleeftijd. Met name wanneer kinderen veel buiten spelen en aanleg hebben op het ontwikkelen van sproeten. Hierdoor reageert de huid dus op het zonlicht en gaat het sproetjes aanmaken. In de winter neemt het aantal sproeten juist weer af, waardoor ze bijna je normale huidskleur aannemen. Ze kunnen zelfs helemaal verdwijnen als de zon niet meer schijnt.
Hoe krijg je sproeten?
Maar waarom krijgt de ene persoon sproeten en de ander niet? Dit heeft met meerdere dingen te maken. Zo speelt erfelijkheid een belangrijke rol in het ontstaan van sproeten. Hebben mensen in je gezin of familie sproeten? Dan is de kans groter dat jij deze vroeg of laat ook krijgt.
Daarnaast heeft ook je huidtype invloed op de aanmaak van sproetjes. Zo hebben mensen met een licht huidtype, lichte ogen, blond haar of rood haar een grotere kans op het ontwikkelen van sproeten dan iemand met een donkerder huidtype en donker haar.
Ook hierin speelt zonlicht een rol. Hoeveel sproeten je krijgt, hangt voor een groot deel namelijk af van de hoeveelheid zon blootstelling. Als je ouder wordt kun je zelfs opeens weer nieuwe sproeten krijgen. Hoe meer zonlicht, hoe meer sproeten.
Daarom zitten de bruine vlekjes ook vooral op delen van de huid die niet altijd bedekt zijn met kleding. Denk hierbij bijvoorbeeld aan je gezicht. Maar ook op je armen, handen en hals kunnen snel sproeten ontstaan. Het wordt daarom ook wel als een teken van zonschade gezien.
Sproeten ontstaan ook nog wel eens als gevolg van een zeldzaam syndroom. Voorbeelden zijn: albinisme, NAME syndroom, xeroderma pigmentosum en neurofibromatiosis. Gelukkig is dit meestal niet het geval.
Hoe zien sproeten eruit?
Sproeten zien er bij iedereen net weer iets anders uit. Wel gaat het altijd om kleine donkere vlekjes met een ovale tot grillige vorm. Het zijn dus geen mooie, ronde plekjes, zoals ze vaak getekend worden. De meeste sproeten zijn twee tot vier millimeter groot, maar wist je dat een sproet maar liefst één centimeter groot kan worden?
Sproeten komen al op jonge leeftijd voor. En dan met name bij kinderen met een licht huidtype, lichte ogen en blond of rood haar. Maar dit sluit niet uit dat mensen met een donkerder huidtype geen sproeten kunnen krijgen.
Verder komen sproetjes vooral voor op de handruggen, neus, armen, wangen en bovenrug. Het grappige hieraan is dat de sproeten zich vaak symmetrisch verspreiden. Dus de sproeten op de linker helft van de huid vertonen een vergelijkbaar klinisch beeld als de rechterhelft.
Verschil sproeten en pigmentvlekken
Ondanks dat de 'diagnose' sproetjes vaak met het blote oog gesteld kan worden, kunnen ze ook behoorlijk lijken op pigmentvlekken. Ook wel lentigo solaris, ouderdomsvlekken of levervlekken genoemd. Toch zijn er een aantal belangrijke verschillen om beide huidafwijkingen van elkaar te onderscheiden.
Zo is er bij een sproet alleen sprake van een verhoogde pigmentproductie. Het aantal pigmentcellen is hierbij gewoon gebleven. Bij pigmentvlekken daarentegen is ook het aantal pigmentcellen toegenomen. Ook bevatten deze pigmentcellen meer en grotere pigmentkorrels. Bovendien ontstaan sproeten al op jonge leeftijd en lentigo solaris juist op latere leeftijd/oudere leeftijd. Vandaar ook de naam ouderdomsvlekken.
Verder is er bij sproeten sprake van bruine vlekjes op de huid die meestal in het gezicht verschijnen. Ze worden donkerder in de zomer als de zon schijnt en kunnen bijna de normale huidskleur aannemen in de winter. Pigmentvlekken daarentegen zijn altijd aanwezig. Wel kunnen ze natuurlijk iets minder zichtbaar zijn als de omliggende huid wat bruiner wordt door de zon.
Een ander belangrijk verschil tussen sproeten en pigmentvlekken (lentigo solaris) is dat sproeten zich symmetrisch verspreiden en lentigo solaris asymmetrisch. Daarnaast is het zo dat als je sproeten krijgt, deze vaak allemaal een beetje dezelfde vorm aannemen. Lentigo solaris vlekken daarentegen uit zich op verschillende manieren. Zo kun je één grootte pigmentvlek krijgen en een kleine. Maar ze kunnen ook erg verschillen in vorm en kleur.
Bekijk hier mijn favoriete producten bij pigmentvlekken: productadvies pigmentvlekken.
Verschil moedervlek en sproet
Een huidafwijking waar sproeten ook erg op kunnen lijken zijn moedervlekken. Maar ook hierin zitten belangrijke verschillen. Zoals ik hierboven ook al schreef is er bij sproeten alleen sprake van meer pigmentaanmaak, maar niet van meer pigmentcellen. Bij lentigo solaris en moedervlekken daarentegen is er wel sprake van meer pigmentcellen.
Alleen liggen de pigmentcellen bij lentigo solaris wel op hun eigen plaats in de opperhuid en zijn ze gelijkmatig verdeeld. Terwijl de pigmentcellen bij moedervlekken ongelijkmatig verdeeld zijn en als klontjes onder de huid liggen.
Verder kan een moedervlek, in tegenstelling tot sproeten, wel kwaadaardig worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een melanoom. Meestal merk je dit als de moedervlek groter wordt, gaat jeuken en/of verandert van kleur. Het is belangrijk om dan even langs de huisarts te gaan.
Kun je zelf sproeten verwijderen (crème, behandeling)?
Ondanks dat sproeten geheel onschuldig zijn en ook niet kwaadaardig kunnen worden, is niet iedereen er even blij mee. Sommige mensen vinden de sproeten cosmetisch storend en willen de sproeten verwijderen. Maar hoe krijg je sproeten weg? Helaas is dit makkelijker gezegd dan gedaan.
Althans, als je zelf aan de slag wilt gaan. Er bestaat namelijk niet zoiets als een crème dat sproeten verwijdert. Wat je wel kunt doen is je gezicht en lichaam goed beschermen tegen de zon. De zon blijft tenslotte de grote 'boosdoener' van sproeten. Daarnaast zorgt zonneschade voor huidveroudering.
1. Zonnebrandcrème
Als je niet op de sproetjes zit te wachten, helpt het daarom echt om zo min mogelijk met je gezicht in de zon te zitten en je huid altijd goed in te smeren. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden van huidvriendelijke zonnebrandcrèmes gezet. Zonder alcohol of parfum:
- Biodermal zonnebrandcrème gezicht
- Biodermal zonnefluïde gezicht
- Beauty of Joseon zonnebrandcrème gezicht
- Biodermal zonnemelk lichaam
2. Camouflage
Naast het beschermen van je huid tegen de zonlicht en zo tegen sproetjes, kun je bestaande sproeten natuurlijk ook camoufleren met make up. Bijvoorbeeld met een concealer, BB cream of foundation. Hieronder heb ik een aantal huidvriendelijke camouflage producten gezet. Liever mijn hele make up advies? Dat lees je hier: Make-up.
Sproeten verminderen door huidtherapeut
Mocht je je echt aan de sproeten storen dan kun je ervoor kiezen om een huidtherapeut te bezoeken. Hij of zij kan de sproeten verwijderen doormiddel van verschillende behandelingen. Hieronder leg ik een aantal behandelingen uit! Een huidtherapeut kan vaak goed bepalen welke 'sproeten behandeling' voor jou het meest effectief is.
1. Sproetjes verwijderen met lasertherapie
De meest toegepaste methode in het behandelen van sproeten is lasertherapie. Hierbij wordt een speciale pigmentlaser gebruikt die het pigment in de sproetjes opwarmt. Uiteindelijk gaat het pigment in de sproeten kapot en verschijnen er korstjes op de huid. Deze vallen er op een gegeven moment af, waardoor er een nieuwe, egaler gepigmenteerde huid achterblijft. Meestal zijn twee tot drie laser behandelingen nodig. Lees hier meer over de behandeling: Pigmentlaser.
2. Sproetjes verwijderen met chemische peeling
Een andere methode is de sproeten behandelen doormiddel van chemische peelings. Een peeling is een soort zuurtje dat op de huid wordt aangebracht. Vervolgens treedt er chemische verbranding van de bovenste huidlaag op. Dit klinkt erger dan het is hoor. Als reactie hierop gaat je huid afschilveren en versneld nieuwe huid aanmaken, waardoor sproeten vervagen. Meestal zijn er zes tot acht behandelingen nodig om de sproeten lichter en minder zichtbaar te maken. Lees meer over de behandeling: Chemische peeling.
Waarom de naam Sproet (huid advies)?
Toen ik op het idee kwam om een website over huidafwijkingen en huidverzorgingsproducten te beginnen, moest ik natuurlijk ook een naam bedenken. En dat vond ik makkelijker gezegd dan gedaan. Je wilt je bedrijfsnaam namelijk niet op korte termijn weer veranderen. Het liefste gebruik je het zelfs voor altijd. Dan moet het wel leuke naam zijn, dacht ik.
Ik wilde een pakkende naam, dat natuurlijk wel met de huid te maken had. Alles kwam voorbij; skinstitute, huidtips, spot, huidhulp noem maar op. Tot ik met mijn moeder aan het brainstormen was. We zaten buiten en ik zat op mijn mobiel naar potentiële amen te zoeken. Je ziet jezelf dan altijd zo lekker in die reflectie van je scherm ( ) en toen zag ik dat ik weer wat sproeten begon te krijgen.
Dit mompelde ik hardop, waarop mijn moeder zei: 'Sproet! Noem het Sproet!'. En dat vond ik eigenlijk direct pakkend klinken. Het heeft met de huid te maken, maar ook met mij. En is bovendien lekker kort en krachtig. Al snel kwam ik erachter dat www.sproet.nl al in gebruik was, dus werd het sproetonline.nl.
Sproetonline
Ik had eigenlijk nooit gedacht dat 'Sproet' zo groot zou worden. In eerste instantie heb ik het ook puur voor vrienden en familie opgezet, omdat ik iedere dag vragen over huid en cosmetica kreeg. Om heel eerlijk te zijn werd ik daar een beetje gek van... Vooral omdat ik constant dezelfde vragen zat te beantwoorden.
Daarom kwam ik op het idee om al mijn samenvattingen en productadviezen online te zetten, zodat ik iedereen daarheen kon verwijzen. En zo is het balletje gaan rollen. Inmiddels mag ik met Sproet veel meer mensen helpen dan alleen vrienden en familie. En dat ik natuurlijk super! Zo staan er gratis productadviezen online, blogs over huidproblemen, huidtherapeutische reviews en heb ik een Sproet Instagrampagina opgericht.
