Zwangerschapsjeuk: jeukende huid en slijmvliezen

Luus
24 mei 2022

Enorme jeuk tijdens de zwangerschap. Deze klacht komt veel voor en is meestal niets om je zorgen te maken. Toch kan het wel heel vervelend zijn, want jeuk zorgt voor krabben. En krabben zorgt weer voor een geïrriteerde rode huid. Én nog meer jeuk. In deze blog leg ik je uit wat zwangerschapsjeuk precies is. En natuurlijk, hoe je jeuk tijdens je zwangerschap kunt verminderen!

Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder! Of ga naar mijn  Productadvies zwangerschap of mijn  Productadvies babyhuid.     

Wat is zwangerschapsjeuk?

Iedereen heeft wel eens last van een jeukende huid. Maar als de jeuk specifiek optreedt tijdens je zwangerschap, noem je dit ook wel zwangerschapsjeuk. Het is een huidklacht die helaas veel voorkomt. Maar liefst één op de vijf zwangere vrouwen krijgt er zelfs mee te maken. 

De term zwangerschapsjeuk staat niet voor één specifieke klacht. Het is meer een soort overkoepelende term voor allerlei jeukende huidklachten die tijdens de zwangerschap kunnen optreden. Je noemt het ook wel zwangerschapsdermatosen. 

In de meeste gevallen gaat het om een onschuldige en tijdelijke huidaandoening. Die tijdens de zwangerschap optreedt en kort na de bevalling verdwijnt. Evengoed blijft het een enorm vervelende huidklacht, omdat het vaak om hevige jeuk gaat. Die ondanks de vele tips, maar niet lijkt over te gaan. Toch hoop ik je met deze blog verder te helpen! Hieronder heb ik alle producten die ik in de blog als tip geef, op een rijtje gezet:


Oorzaak zwangerschapsjeuk: hoe ontstaat zwangerschapsjeuk?

Dik twintig procent van de zwangere vrouwen krijgt last van jeuk tijdens de zwangerschap. Maar hoe ontstaat zwangerschapsjeuk precies? Er zijn verschillende oorzaken. 

Uitrekken van huid

Tijdens de zwangerschap kan er dus plotseling jeuk ontstaan. In de meeste gevallen wordt deze jeuk veroorzaakt door het rekken van de huid. Je huid vindt het 'lastig' om deze rek bij te houden. De huid groeit als het waren té snel, waardoor het herstellen van de huid niet altijd lukt. Dit kan hevige jeuk veroorzaken.

Toenemende doorbloeding

Maar ook een toenemende doorbloeding kan een mogelijke boosdoener zijn. Als je buik en baarmoeder groeit, stijgt de doorbloeding. En dat zorgt voor jeuk. Vergelijkbaar met een wondje dat aan het genezen is. Dat gaat ook vaak gepaard met jeuk als gevolg van een verhoogde bloeddoorstroming. 

Atopisch eczeem

Daarnaast heeft recent onderzoek aangetoond dat wanneer vrouwen in een vroeg stadium van de zwangerschap last krijgen van zwangerschapsjeuk, zij een vorm van atopisch eczeem blijken te hebben. Dit was lange tijd onduidelijk maar de zwangerschap gooit het hele immuunsysteem door elkaar wat dus zelfs voor atopisch eczeem kan zorgen. Aan de andere kant kan deze verandering van het hele immuunsysteem er ook voor zorgen dat al bestaande huidklachten verdwijnen. Dat is dan weer een voordeel.... 

Overig

Andere oorzaken van de jeuk zijn: een droge huid, een verstoorde leverfunctie of bepaalde huidafwijkingen die tijdens de zwangerschap ontstaan. Mocht je, naast de krabeffecten en rode, geïrriteerde huid, nog meer huidveranderingen opmerken. Dan kan het zijn dat er sprake is van een onderliggende aandoening. Die vaak tijdens de zwangerschap ontstaan. Onderaan deze blog vertel ik je hier meer over!

Hevige jeuk tijdens zwangerschap

Eén van de symptomen van zwangerschapsjeuk is dus de hevige jeuk. Deze jeuk is heel anders dan je gewend bent. Het gaat vaak echt om jeuk, waarbij je constant aan de huid wilt zitten. En waar je helemaal gek van wordt. Vaak gaat dit gepaard met jeukende bultjes. Maar er verschijnen meer huidklachten:

  • Schilferende plekken 
  • Roodheid 
  • Krabwondjes


Zwangerschapsjeuk herkennen 

Zwangerschapsjeuk kan over het hele lichaam ontstaan. Zowel op de huid als op de slijmvliezen. De jeuk ontstaat vooral aan de armen, benen en natuurlijk op de buik. Maar de jeuk kan dus ook ontstaan in je mond of je vagina. Wat je vooral aan de huid ziet, is: roodheid, krab effecten, een geïrriteerde huid en soms talloze verheven jeukende bultjes.

Het rekken van de huid zorgt dus voor zwangerschapsjeuk. Maar het kan ook striemen op de huid veroorzaken. Je noemt dit ook wel striae. De huid is hierbij dusdanig uitgerekt dat er blijvende schade ontstaat. Eigenlijk zou je dus kunnen zeggen dat jeuk tijdens de zwangerschap een soort voorteken van striae kan zijn. 

Het vervelende is dat je hier helaas niet zoveel tegen kunt doen. Ondanks dat veel cosmetica merken beloven dit wel te kunnen. Er zijn cosmetische ingrediënten die striae kunnen wegsmeren. Striae voorkomen tijdens je zwangerschap is daarom heel lastig. 

Waar wel wat wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan, is het het effect van centella extract op striae. Het zou mogelijk de kans op striae tijdens de zwangerschap verkleinen. Een goed voorbeeld is deze Prurito centella Recovery crèam. Helemaal parfumvrij en ook nog eens vol met andere effectieve antioxidanten. Echt het proberen waard! Deze staat ook in mijn blog: Beste striae crème zwangerschap.

Jeuk zwangerschap eerste weken 

Als de jeuk tijdens de eerste weken ontstaat, gaat het vaak om het rekken van de huid, wat je huid probeert te herstellen. Dit herstelproces kan jeuk klachten geven. Deze jeuk, door huidherstel, komt in alle drie de trimesters voor. Het gaat in de meeste gevallen om een onschuldige huidklacht, die na de bevalling verdwijnt. 

Maar er kan ook sprake zijn van een onderliggend probleem. Er kunnen dan, naast jeukklachten, ook zwangerschap huidziekten ontstaan. Hieronder leg ik per trimester uit welke huidziekten vaak tijdens de zwangerschap voorkomen. Het gaat altijd om jeukende huidafwijkingen. 

Jeuk zwangerschap tweede trimester 

Als de zwangerschapsjeuk gepaard met huidafwijkingen in het tweede trimester ontstaat, kan het gaan om herpes gestationis. Deze vorm van zwangerschapsjeuk kan zowel in het tweede als derde trimester ontstaan. Maar meestal begint het rond week 21. 

Het gaat gelukkig om een hele zeldzame auto immuunziekte, waarbij er antistoffen tegen de huid worden aangemaakt. Door deze antistoffen ontstaan blaren. Je herkent herpes gestationis daarom vooral aan jeukende, rode, blaasjes en blaren verspreid over de buik. Vergelijkbaar met gordelroos (herpes zoster). De uitslag ziet er heftig uit. 

Als het om een milde vorm gaat, kunnen de jeukende blaren worden behandeld met een smeerbare therapie. De huisarts kan hiervoor een middel voorschrijven. Meestal worden prednison tabletten voorgeschreven of lokale corticosteroïden. Als het om een ernstige vorm gaat, worden vrouwen vaak opgenomen in het ziekenhuis.

Jeuk zwangerschap derde trimester 

Zit je in je derde trimester en heb je last van zwangerschapsjeuk en andere huidafwijkingen? Dan kan het ook om de volgende vormen gaan: 

1. Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy 

Bij deze vorm van zwangerschapsjeuk ontstaan er meerdere huidklachten. Wat je vooral ziet zijn rode bulten en vlekken. Daarnaast staat vooral jeuk op de voorgrond. Vergelijkbaar met netelroos bulten. Maar er kunnen ook blaasjes, rode vlekken en kleine puntbloedingen ontstaan. 

Meestal zit het op de buik, waarbij de navel gespaard blijft. Hierna verspreid de huidklacht zich over de rest van het lichaam. Wat opvalt is dat deze vorm van zwangerschapsjeuk vooral voorkomt bij vrouwen die hun eerste kindje krijgen. Het is een onschuldige huidaandoening. Die  meestal binnen drie dagen na de bevalling vanzelf weer verdwijnt. Maar evengoed erg vervelend.. 

2. Prurigo of pregnancy 

Deze vorm van zwangerschapsjeuk kan tijdens alle trimesters voorkomen, maar ontstaat vooral na de vierde maand. In trimester drie. Het is een vorm van atopisch eczeem. Wat je vooral aan de huid ziet zijn: kleine groepjes pukkeltjes, korstjes, roodheid, schilfering en blaasjes. 

Maar er kan ook alleen sprake zijn van jeuk. Het zijn typische uitingen van atopisch eczeem. Meestal zit de huidklacht op de uiteinde van de armen en benen. En soms op de buik en schouders. Deze vorm van zwangerschapsjeuk heeft geen invloed op de baby en gaat na de bevalling vanzelf weer over. 

Vaak schrijft een arts bij eczeem corticosteroïd crèmes voor. Toch zou ik deze crèmes persoonlijk laten staan. Op korte termijn verlichten ze de klachten. Maar op lange termijn ben je verder van huis.. Zelf heb ik super goede ervaringen met  deze Tiny Todd haver creme. Meerdere mensen binnen mijn vriendenkring gebruiken de crème inmiddels, naar aanleiding van mijn mini smeeronderzoek, en zijn heel positief. 

3. Intrahepatic Cholestasis of Pregnancy - zwangerschapscholestase 

Deze vorm van zwangerschapsjeuk wordt veroorzaakt door een leveraandoening. Je noemt het ook wel zwangerschapscholestase. Er is sprake van een te lage afvoer van gal, waarschijnlijk als gevolg van hormoonveranderingen. Het ontstaat meestal in het laatste trimester (laatste drie maanden). 

Je lever maakt gal met zuren aan. Wat vervolgens vervoert wordt naar je galblaas. Bij cholestase gaat er iets mis, waardoor galzouten en zuren ophopen in de lever. Dit kan tijdelijk je lever beschadigen. Wat zich onder uit in: flinke jeuk, gelige handpalmen en voetzolen, donkere urine, vettige ontlasting, ontkleurde ontlasting en een verminderde eetlust. 

De gal zuren kunnen ook in de placenta kunnen komen. Dit kan helaas schadelijke gevolgen hebben voor je kindje. Het is daarom belangrijk om je huisarts in te schakelen als je merkt dat je huid gelig wordt en de jeuk erger wordt. Hij of zij kan medicijnen voorschrijven die de lever functie verbeteren en zo de jeuk verlichten. Ook is het advies veel water te drinken en niet te vet eten. 

Na de bevallig verdwijnt de jeuk en herstelt de lever gelukkig ook weer. Heb je tijdens de eerste zwangerschap last gehad van zwangerschapscholestase? Dan is de kans 50% dat het bij volgende zwangerschap opnieuw optreedt. 

4. Impetigo Herpetiformis 

Deze vorm valt onder de ernstige gevallen van zwangerschapsjeuk. Het is een zeldzame huidaandoening die ontstaat tijdens het derde trimester. Wat je ziet is een rode huid met puistjes. Het kan een beetje lijken op één van de huidaandoeningen hierboven: herpes gestationes. Alleen staan daarbij blaren op de voorgrond en bij Impetigo Herpetiformis zijn het vooral puistjes en korstjes. Vergelijkbaar met krentenbaard (impetigo). 

Vaak zit de huidklacht eerst op de dijen of de liezen en verspreid het zich hierna naar de borst, rug, armen en benen. Ook kun je last krijgen van koorts, misselijkheid en diarree. Het kan riskant zijn voor je baby'tje. Daarom is het belangrijk om je huisarts hierover in te lichten.

5. Pemphigoid gestadionis

Een andere vorm van zwangerschapsjeuk is Pemphigoid gestadionis. Voorheen werd deze huiduitslag ook wel herpes Gestationis genoemd. Deze vorm komt meestal voor in het tweede of derde trimester van de zwangerschap. Pemphigoid Gestationis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem onterecht de huid aanvalt. Dit kan op elk moment van de zwangerschap beginnen. Het kan gepaard gaan met intense jeuk en blaren. Vooral rond de buik en navel.

Dit kan zich vervolgens naar andere delen van het lichaam verspreiden. Ook je kindje kan deze zeldzame blaarziekte krijgen omdat de antistoffen door de placenta heen gaan. Daarnaast is er een verhoogd risico op vroeggeboorte of een laag geboortegewicht. Maar in de meeste gevallen wordt het kindje gewoon gezond geboren! Bovendien verdwijnt de huiduitslag meestal na de bevalling. 

Wat te doen tegen zwangerschapsjeuk?

Zwangerschapsjeuk is meestal dus niets om je zorgen over te maken. Wel blijft het een hele vervelende huidklacht. Zeker als het gepaard gaat met andere klachten. Hieronder lees je mijn zwangerschapsjeuk tips om de vervelende jeukklachten te verminderen!

1. Niet krabben huiduitslag zwangerschap

Net als bij andere jeukende huidafwijkingen, is het heel belangrijk om niet aan je huid te krabben. Dit is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, omdat jeuk automatisch gepaard gaat met krabben. En het hierbij ook nog om heftige jeuk gaat. 

Het kan wel helpen om met een handschoentje over je huid te wrijven. In plaats van te krabben. Zo voorkom je dat je de huid stuk maakt en er meer jeuk ontstaat. Je kunt hiervoor gewoon een winterhandschoen gebruiken. Of een speciaal handschoentje, zoals deze katoenen krabhandschoenen.


2. Een zemelen bad tegen de jeuk 

Wat ook verlichting van de jeuk kan geven, is het nemen van een zemelen bad. Zemelen worden al jarenlang ingezet tegen verschillende, jeukende, huidaandoeningen. Denk aan waterpokken, gordelroos en eczeem. De zemelen hebben namelijk een jeukstillend en kalmerend effect op de huid. 

Het is eigenlijk heel makkelijk! Doe zes tot acht schepjes haver in een oude panty. Knoop de panty en beide kanten dicht en leg de panty vervolgens in bad. De zemelen zullen zo oplossen met water en verminderen de vervelende jeuk. Daarnaast zijn zemelen, en dan vooral het betaglucan dat in de zemelen zit, heel goed voor je huid. Spoel altijd af met koud water. 


3. Jeukstillende lotions en crèmes zwangerschapsjeuk

Een crème die ik zelf ontzettend goed vind helpen tegen jeuk is deze Tiny Todd crème. Het bevat haver extract. Wat klachten, als jeuk en roodheden vermindert. Daarnaast heeft haver een ontstekingsremmend effect op de huid. Dit maakt het ook een geschikte crème als de jeuk gepaard gaat met eczeem.

Ik heb in het verleden een soort mini-onderzoek naar het effect van deze crème op eczeem gedaan. Een aantal Instagram volgers hebben de crème voor mij gebruikt en dit smeerresultaat was heel mooi. De resultaten staan in deze blog: Huidtherapeutische review Tiny Todd.

4. Creme tegen een droge huid 

Tijdens de zwangerschap krijgen veel vrouwen last van een droge huid. Wat daarom ook echt kan helpen is het smeren van hydraterende crème met huidherstellende stoffen. Deze stoffen versterken je huid barrière en houden de huid goed vet, waardoor het beter beschermd is tegen prikkels van buitenaf waaronder ook voor jeuk prikkels. Hieronder heb ik een aantal goede voorbeelden gezet van verzorgende crèmes en lotions. Met genoeg verzorgende, herstellende en kalmerende stoffen: 


5. Kleding tegen jeuk

Je kleding kan ook invloed hebben op de jeukklachten. Zo geeft een strakke wollen trui veel sneller jeuk klachten dan los zittende kleding met een zachte stof. Wat je bijvoorbeeld kunt doen is: draag katoenen kleren of zijde kleding. En laat afsluitende kleding en wollen of synthetische stoffen liever in de kast hangen. Deze stoffen zorgen juist voor extra jeuk. 

Hetzelfde geldt trouwens voor je beddengoed. Naast het dragen van katoenen kleding helpt het ook om onder een zacht dekbed te slapen. Gebruik katoenen beddengoed en was dit het liefste met ongeparfumeerd wasmiddel. Zo krijg ik zelf bijvoorbeeld altijd enorme jeuk van Zwitsal wasmiddel, omdat het veel parfum bevat. 


6. Jeuk remmen met antihistaminica

Ook antihistaminica pilletjes (anti jeuk tabletten) kunnen helpen tegen de jeuk. Deze pilletjes worden vaak geslikt bij hooikoorts klachten. Ze remmen namelijk het stofje histamine. Dit stofje is verantwoordelijk voor zwelling, roodheid en dus ook jeuk. Een goed voorbeeld van een antihistaminicum voor tijdens de zwangerschap is Phenergan.

Productadvies babyhuid

Als je deze blog leest, is de kans heel groot dat je op dit moment een kindje verwacht. Wat spannend! Waarschijnlijk ben je al druk bezig met het inslaan van kinderkleding en verzorgingsproducten. Ben je benieuwd welke baby huidverzorgingsproducten ik adviseer? Ik zette mijn favoriete op een rijtje! Je leest mijn gratis productadvies voor baby's hier: Productadvies babyhuid.