Een droge huid is een understatement als je praat over: Ichthyosis. Bij deze huidklacht is de huid namelijk zo extreem droog, ruw en schilferig, dat er een soort schubbenhuid ontstaat. Je noemt het daarom ook wel een vissenhuid. Een hele vervelende, niet besmettelijke huidklacht. In deze blog vertel ik je meer over de oorzaak en behandelingen.
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Wat is een vissenhuid?
Een vissenhuid is een andere benaming voor een extreem droge, ruwe en schilferende huid. Ook wel ichthyosis genoemd. Je hebt verschillende vromen van ichthyosis. Geen van de vissenhuid vormen is besmettelijk. Maar wel erfelijk overdraagbaar.
Wat is de oorzaak van een droge schilferende huid?
De meeste vormen van ichthyosis (vissenhuid) ontstaan door erfelijke aanleg. In een aantal genen van de huidcellen zit dan een genetische afwijking. Waardoor de huidcellen in je bovenste huidlaag op een verkeerde manier delen en afschilferen. Hierdoor raakt de huid ruw, droog en verdikt.
Een van de meest voorkomende vormen van vissenhuid is Ichthyosis vulgaris. Bij deze vorm missen je genen een bepaald eiwit dat verantwoordelijk is voor het normaal laten verlopen van de verhoorning van je huidcellen. Zowel jongens als meisjes kunnen deze vorm krijgen. Als één van de ouders last heeft van de huidaandoening, is de kans 50% dat het wordt overgeërfd op het kind.
Bij X-gebonden recessieve ichthyosis is er iets anders aan de hand. Er is wel ook weer sprake van een afwijkend gen. Dit keer ontbreekt het steroïdsulfatase enzym. Maar een groot verschil is dat deze vorm alleen voor komt bij jongens en mannen. En het aparte is dat het juist de moeder zijn die het afwijkende gen overdragen. Dus de moeder erft het over op haar zoon.
Een andere vorm van vissenhuid is Lamellaire ichthyosis. Dit type ontstaat meestal wanneer beide ouders een afwijkend gen hebben. En dit overdragen op hun kind(eren). Ook al hebben zij geen huidklachten.
De laatste vorm van vissenhuid is Ichthyosiforme erytrodermie. Hierbij zit de genetische afwijking in specifieke keratine eiwitten. Keratine is een eiwit dat onmisbaar is voor je huid en haren. Ze zijn verantwoordelijk voor je huidstructuur en je huidcel verhoorning. Het kan worden overgeërfd als één van de ouders het afwijkende gen bij zich draagt. De kans is dan 50% dat het afwijkende gen wordt overgedragen op het kind.
Hoe ziet een vissenhuid eruit?
Hoe de huidklacht tot uiting komt verschilt erg per type. Hieronder heb ik per vorm, de belangrijke huidkenmerken gezet:
Ichthysosis vulgaris
Na enkele maanden ontstaat er bij het kindje een ruwe, droge schilferende huid. Met name op de romp, de armen en de benen komt de huidklacht voor. De oksels en knieholtes blijven altijd gespaard. Het gaat meestal om een grijze schilferende huid.
Ook heeft het kindje vaak last van eczeem. En dan in het specifiek: atopisch eczeem. Wat daarnaast opvalt is dat de huidlijnen goed zichtbaar zijn. Als je kijkt naar de handen en voetzolen zie je alle huidlijnen veel beter zitten, dan bij mensen zonder Ichthysosis.
X-gebonden Recessieve Ichthysosis
Wat natuurlijk meteen opvalt aan deze vorm, is dat het alleen voorkomt bij jongens en mannen. Net als de vorm hierboven ontstaat er, een aantal maanden na de geboorte, een ruwe, droge, schilferende huid.
Het gaat hierbij echter niet om een grijze schilfering. Maar om een bruine schilfering van de huid. Deze vorm kan overal op het lichaam voorkomen. Ook de oksels en knieholtes. Daarnaast valt deze vorm niet zo zeer op in de handpalmen en voetzolen, maar meer in de nek.
Lamellaire ichthyosis
Deze vorm van vissenhuid kan al bij de geboorte zichtbaar zijn. Het kindje heeft eerst een hele strakke en gladde huid. Alsof de huid op spanning staat. Je noemt dit ook wel collodion baby. Uiteindelijk barst deze gespannen huid open. Later kunnen er hierdoor huidklachten ontstaan, als: een rode huid, bruine schubbenhuid, een gebarsten huid en nagelafwijkingen.
Congenitale bulleuze ichthyosis erytrodermie
Al bij de geboorte is de huid van het kindje helemaal rood. Ook zitten er blaren op de huid en is te zien dat de bovenste huidlaag een beetje loslaat. Als deze klachten afnemen, ontstaat er een dikke verhoornde huid. J
e ziet de dikke, ruw, schilferige huid vooral in de hals, nek, oksels knieholtes en ellebogen. Later kunnen er opnieuw blaren ontstaan. Door hele normale prikkels, zoals bijvoorbeeld wrijving over de huid.
Behandeling ruwe droge schilferende huid
Wat kun je zelf doen tegen een vissenhuid?
Als je last hebt van ichthyosis, en dus een ruwe, droge schilferende huid, is het heel belangrijk om je huid goed in te vetten. Je bovenste beschermlaag is als het ware minder intact dan een gezonde huid. Hierdoor ben je ook gevoeliger voor invloeden van buitenaf. Én gevoeliger voor het verliezen van stoffen van binnenuit. Beide invloeden zorgen voor een verergering van de huidklachten.
Met name crèmes en zalven met het ingrediënt ureum worden geadviseerd om te smeren als je last hebt van een "vissenhuid". Ureum heeft namelijk een aantal positieve eigenschappen voor de droge huid. Zo zorgt ureum ervoor dat schilfertjes van je huid weken, maar ook dat het vocht door je huid beter wordt vastgehouden.
Hieronder heb ik een aantal goede voorbeelden gezet van ureum producten voor de ruwe, droge schilferende huid:
- Deze bodylotion van Eucerin met 10% Ureum
- Deze bodycrème van de Etos met 10% Ureum
- Deze bodymelk van La Roche Posay met 10% Ureum
- Deze bodycrème van Dr. Leenarts met 5% Ureum
Helaas is de huidklacht ichthyosis chronisch. Je zult er daarom je hele leven last van blijven houden. Maar natuurlijk wel in verschillende maten. Zo nemen de vormen Ichthyosis vulgaris en X-gebonden recessieve Ichthyosis vaak af naarmate je ouder wordt. De vorm Lamellaire ichthyosis daarentegen blijft helaas vaak wel het hele leven zonder verbetering aanwezig.
