Jeukende schilferende plekjes die maar niet weg lijken te gaan. Dit is wat mensen met psoriasis vaak ervaren. Sommige tobben er zelfs al vanaf kinderleeftijd mee. Zonder enige verlichting. Of ze denken eindelijk iets gevonden te hebben wat merkt, maar na een paar maanden komen te plekjes toch weer terug. Super frustrerend. Helaas is psoriasis een chronische huidziekte, waardoor het nooit volledig weg zal gaan. Toch hoop ik je met mijn psoriasis tips een beetje verder te helpen!
Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder! Of ga meteen naar het gratis productadvies voor psoriasis.
Wat is psoriasis?
Psoriasis is een hele vervelende huidklacht. Bij dit huidprobleem is er namelijk sprake van een chronische huidontsteking. De huidklacht is goedaardig en geheel onschuldig, maar geeft wel veel klachten. Waaronder zichtbare huidveranderingen, maar ook onwijs veel jeuk en soms zelf pijn.
Als je last hebt van psoriasis ben je lang niet de enige. Wist je dat maar liefst 2-3% van de westerse bevolking last heeft van deze huidaandoening? Een bizar hoog aantal. Met name jongvolwassenen hebben last van de vervelende, jeukende plekken. Maar ook onder jongere kinderen kan psoriasis voorkomen.
Heb je alle websites over psoriasis inmiddels uitgespeeld en wil je vooral weten hoe een psoriasis behandeling eruit ziet? En welke huidverzorgingsproducten ik als huidtherapeut bij psoriasis adviseer? Scrol dan even naar onderen of klink linksboven op in de inhoudsopgave op 'Psoriasis behandeling'.
Psoriasis oorzaak
Bij psoriasis zijn er eigenlijk twee dingen aan de hand. Er is sprake van een huidontsteking en er is sprake van een te snelle celdeling van je huidcellen, waardoor er een ophoping van huidcellen ontstaat. Hierin lijkt je immuunsysteem en erfelijke aanleg een rol te spelen.
1. Snelle celdeling
Je huid vernieuwt constant. Hierbij worden oude huidcellen vervangen door nieuwe cellen. Meestal verloopt dit proces onopgemerkt, omdat de oude cellen klein zijn en geleidelijk afsterven. Bij psoriasis gaat dit proces alleen wat anders. In dit geval is het normale ritme van het afschilferen van oude cellen en het ontstaan van nieuwe huidcellen namelijk verstoord. Er vindt zo een té versnelde celdeling plaats.
Deze snelle celdeling geeft de nieuwe huidcellen niet voldoende tijd om volledig te rijpen. Hierdoor hopen de nieuwe cellen zich op en wordt het afschilferen wél zichtbaar in de vorm van rode, schilferige plekken. Met andere woorden, bij psoriasis worden nieuwe huidcellen gevormd voordat de oude cellen volledig zijn afgestoten. Wat leidt tot een vervelende huiduitslag.
2. Ontstekingsreactie
Bij psoriasis is ook sprake van een ontstekingsreactie. Psoriasis is namelijk een auto-immuunziekte. Dit betekent dat je afweersysteem bepaalde, normale, omstandigheden als iets vreemds aanziet. In het geval van psoriasis ziet je lichaam je huidcellen bijvoorbeeld aan als indringers. Hierdoor ontstaat een ontstekingsreactie waarbij je lichaam zich, geheel onterecht, tegen de gezonde huidcellen gaat verdedigen.
Eigenlijk denkt je lichaam telkens dat er ‘indringers’ zijn en je lichaam moet ‘aanvallen’. Hierdoor ontstaat er keer op keer opnieuw een ontstekingsreactie van de huid. De ontstekingsmediatoren die hierbij vrijkomen zorgen dat je bloedvaten wijder worden. Wat zich uit in roodheid en warmte. Maar de ontstekingsreactie geeft ook pijn en jeuk. Met name deze, weliswaar onterechte, ontstekingsreactie lijkt bij psoriasis bij te dragen aan het aanhouden van de vervelende huidklachten.
3. Erfelijke aanleg
Psoriasis wordt ook in verbrand gebracht met erfelijke aanleg. Bij ongeveer 40% van de mensen met psoriasis is er namelijk sprake van overerving. De huidklacht komt dan voor in de familie en wordt overgeërfd op een eerstegraads familielid, dus overerving binnen je gezin. Bijvoorbeeld van moeder op dochter. Als je ouders psoriasis hebben, heb je een verhoogd risico om vroeg of laat ook last te krijgen.
4. Uitlokkende factoren
Daarnaast zijn er ook nog factoren die psoriasis uitlokken of bestaande psoriasis klachten verergeren. Zo kun je psoriasis krijgen door: stress, infecties, huidbeschadiging, alcohol en roken. Ook langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen kan psoriasis uitlokken. Voorbeelden hiervan zijn: Lithium, Interferon, Bétablokkers, Terbinafine, Antimalira tabletten en het plotseling stoppen met corticosteroïden.
Hoe ziet psoriasis eruit?
De huidziekte psoriasis kan op zowel het gezicht, behaarde hoofd als lichaam voorkomen. De plekken zijn plat en roodroze van kleur. De grootte van deze plekken verschilt per persoon. Ze kunnen zo groot zijn als een euro muntje, maar ook een groot deel van je huid bedekken. Op de plekken zelf zitten allemaal witte tot zilverkleurige schilfertjes.
De schilferende plekken ontstaan vooral op je hoofd, ellebogen, knieën, handen en de onderrug. Verder is er nog een belangrijk kenmerk waarin je psoriasis kunt herkennen, namelijk een verandering aan de nagels. Denk je dat je last hebt van psoriasis? Kijk dan ook eens naar je nagels. Vaak zijn hier dan putjes en gele vlekjes op te zien. Ook kunnen de nageluiteinden loslaten. Dit is een typisch kenmerk van psoriasis.
Psoriasis symptomen
Psoriasis uit zich bij iedereen net weer iets anders. Bovendien kan psoriasis erger worden of juist periodes wat rustiger eruit zien. Ook zijn er verschillende vormen van psoriasis. Al met al kunnen de volgende symptomen bij psoriasis optreden:
- Licht schilferende plekken bij psoriasis beginstadium
- Dikke, rode schilferende plekken later stadium
- Ontsteking huid
- Schilferende plekken op hoofd, lichaam of gezicht
- Rode huid
- Witte schilfers
- Plekken jeuken
- Soms pijnlijke plekken
- Geelbruine verkleuring nagels
- Sneller klachten als ouders psoriasis hebben
- Jeukende plekken die over het hele lichaam voorkomen
- Bij ernstige vormen ook last van hart en vaatziekten
Soorten psoriasis huidziekten
Er zijn verschillende vormen van psoriasis, namelijk: psoriasis inversa, psoriasis vulgaris, psoriasis guttata, psoriasis capitis, artritis psoriatica, erytrodermie en hoofdhuid prosiasis. Hieronder leg ik alle soorten psoriasis even kort uit. Inclusief al een aantal handige tips!
1. Psoriasis inversa
Bij psoriasis inversa zijn de plekjes, net als de vorm hierboven, plat en rood-paars van kleur. Wat deze vorm typeert is dat de plekken specifiek in je lichaamsplooien zitten. Bijvoorbeeld in je oksel of liezen. Ook kan de huid geïrriteerd zijn als gevolg van wrijving en transpireren. Het kan daarom ook een beetje lijken op smetplekken of schimmelinfecties in de plooien. Alleen is er bij psoriasis inversa dus ook sprake van schilfering.
2. Chronische plaque psoriasis (vulgaris)
Plaque psoriasis, ook wel psoriasis vulgaris genoemd, is eigenlijk de meest voorkomende vorm van psoriasis. Wat je vooral ziet zijn: platte, rood, roze of paars gekleurde plekken. Met een wit-zilveren schilfering. De plekken kunnen overal op het lichaam zitten, maar voorkeurslocaties zijn: achter de oren, op je ellebogen, knieën en op de strekzijde van je armen en benen. Deze plekken kunnen erg jeuken en bovendien ook pijnlijk zijn. Lees hier meer over psoriasis vulgaris.
3. Psoriasis guttata
Bij psoriasis guttata ontstaan er talrijke druppelgrote plekjes die niet groter zijn dan één centimeter. Om die reden wordt psoriasis gutatta ook wel gutatte psoriasis of druppelvormige psoriasis genoemd. De psoriasis guttata plekken zitten vooral op de borst en rug. Psoriasis guttata is een acute vorm van psoriasis. Meestal getriggerd door een bacteriële infectie, zoals een keelontsteking of infectie. Lees hier meer over psoriasis gutatta.
4. Artritis psoriatica
Bij artritis psoriatica, of psoriasis arthropathica, is er sprake van zowel huidontstekingen (psoriasis) als reumatoïde artitritis. Reumatoïde artitritis is een chronische auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem per ongeluk de eigen gewrichten aanvalt. Dit zorgt voor symptomen, als: gewrichtsontstekingen, pijn, stijfheid en zwelling van de gewrichten. Tegelijkertijd is er dus ook sprake van psoriasis. Het medicijn Methotrexaat of Taltz injecties (pen) geeft bij artritis psoriatica vaak verlichting.
5. Psoriasis erytrodermie
Psoriasis erytrodermie is een term die letterlijk 'rode huid' betekent. Het is een bijzondere vorm van psoriasis, waarbij een intensieve ontstekingsreactie samengaat met een uitgebreide verwijding van bloedvaten in de huid. In dit geval wordt de gehele huid rood en krijg je last van een strakke huid, warmte, zwelling, schilfering en aanzienlijke jeuk. Gelukkig gaat het om een zeldzame vorm van psoriasis.
6. Psoriasis pustulosa
Een andere zeldzame vorm van psoriasis is psoriasis pustulosa. Ook wel de ziekte van Von Zumbusch genoemd. In het psoriasis beginstadium ontstaan er allemaal puskopjes onder de huid. De puskopjes zitten meestal aan de randen van de psoriasisplekken. Later schilferen deze puskopjes, samen met de bovenste laag van de huid, weer af.
7. Psoriasis hoofdhuid
Bij psoriasis capitis is er sprake van psoriasis klachten op de behaarde hoofdhuid. Je noemt het daarom ook wel hoofdhuid psoriasis. Psoriasis capitis gaat, net als 'gewone' psoriasis, om een chronische huidaandoening. Alleen zitten de jeukende plekken dus specifiek op het behaarde hoofdhuid, de haargrenzen en de slapen. De klachten kunnen over het hele behaarde hoofdhuid ontstaan en daarom ook een beetje lijken op een ernstige vorm van hoofdroos.
Er verschijnen verdikte, rode plekken met zilverachtige schilfers op de hoofdhuid. Meestal wordt deze vorm van psoriasis behandeld doormiddel van een hoofdhuid behandeling, zoals deze Eucerin Dermo Capillaire of deze Loyon lotion. In combinatie met een milde shampoo, zoals: Eucerin shampoo, Drs Leenarts shampoo of Denorex shampoo. Lees hier meer over psoriasis op de hoofdhuid.
Psoriasis nagels
Meer dan de helft van de mensen met psoriasis heeft ook last van psoriasis nagels. Ook wel psoriasis unguum genoemd. Het is zelfs zo dat van de mensen met artritis psoriatica, een vorm van psoriasis en gewrichtsklachten, bijna iedereen ook last heeft van psoriasis nagels.
Een ander uiterlijk kenmerk van psoriasis nagels is een bruine verkleuring van de nagel. Je noemt dit ook wel het olievlekfenomeen. Het kan een beetje lijken op kalknagels, maar het grote verschil tussen psoriasis nagels en kalknagels is dat de verkleuring bij psoriasis nagels vooral boven in de nagel zit. En altijd gepaard gaat met witte lijntjes. En dat bij kalknagels vaak de hele nagel is verkleurd. En ook meestal wat geler is in plaats van bruin.
De oorzaak van psoriasis nagels is niet bekend, maar er wordt aangenomen dat het dezelfde oorzaak heeft als psoriasis op de huid. Wat je het beste kunt doen, is nagels kort houden en de huid rondom je nagels regelmatig invetten. Het liefste met een crème of zalf waaraan beschermende ingrediënten aan zijn toegevoegd. Hieronder vind je twee voorbeelden. Verder kan de huisarts eventueel medicatie voorschrijven om de nagelontsteking te verminderen.
Algemene adviezen bij psoriasis
In de volgende paragraaf geef ik mijn advies in het gebruiken van huidverzorgingsproducten tegen psoriasis klachten. Maar er zijn natuurlijk ook nog wat algemene adviezen bij psoriasis. Waarschijnlijk zal een groot deel van deze adviezen inmiddels je neus uitkomen. Maar ik vond het ook gek om deze adviezen helemaal niet mee te nemen in de blog.
Vitamine D
Het is belangrijk om je gewicht op pijl te houden. Zorg dus dat je voldoende beweegt en gezond eet. Wanneer je last hebt van een te hoog cholesterol of juist een te laag vitamine D gehalte, is het erg belangrijk dit ook aan te pakken. Deze waardes kunnen de klachten namelijk verergeren. In een recent gepubliceerd onderzoek werden de vitamine D waardes van psoriasis patiënten en vergeleken met mensen zonder psoriasis klachten.
De psoriasis patiënten hadden aanzienlijk lagere vitamine D waardes in hun bloed. Daarnaast waren de CRP waardes in het bloed van deze mensen hoger. CRP waardes stijgen als er sprake is van een ontsteking. Vitamine D supplementen slikken kan de psoriasis klachten verminderen. Of vitamine D3 analogen. Calcitriol geeft hierin de minste bijwerkingen. Je huisarts kan dit voorschrijven!
Voeding en psoriasis
Sommige mensen merken dat bepaalde voedingsmiddelen hun psoriasis kunnen verergeren. Dit kan variëren, maar veelvoorkomende triggers zijn alcohol, geraffineerde suikers, koffie, gluten, rood vlees, bewerkte voedingsmiddelen en zuivelproducten. Het kan nuttig zijn om te experimenteren of het weglaten van deze triggers je symptomen verbetert.
Sommige mensen met psoriasis ervaren verbeteringen wanneer ze gluten en zuivelproducten vermijden. Dit wordt echter niet door iedereen ervaren, dus het is belangrijk om individuele reacties te observeren.
Het eten van vette vis, zoals zalm, makreel en sardientjes, lijkt daarentegen juist weer een positief effect te hebben op de klachten. Waarschijnlijk vanwege de hoge concentratie omega-3 vetzuren. Wat een ontstekingsremmend effect kan hebben. Hetzelfde geldt voor voeding met veel antioxidanten.
Denk aan: blauwe bessen, frambozen, bramen, sinaasappels, mango, rode druiven, amandelen, walnoten, pure chocolade, artisjokken, broccoli, bloemkool, spruitjes en tomaten. Een handig en leerzaam boek hierover is dit boek (engelstalig) geschreven door Rebecca Fett.
Douchen en psoriasis
Na het douchen is het belangrijk om de huid niet droog te wrijven, maar voorzichtig droog te deppen. Anders maak je je huid stuk. Ook kun je je huid beter niet met zeep wassen. Zeep droogt de huid uit, waardoor het nog gevoeliger is voor invloeden van buitenaf.
Net als synthetische kleurstoffen trouwens. Je kunt beter een huidvriendelijke douche olie gebruiken. Ook scrubben of peelings is echt funest voor de psoriasis huid! Ook al lijkt dit op korte termijn wel even te werken.
Omgeving en psoriasis
De juiste luchtvochtigheid van je huis is belangrijk wanneer je last hebt van psoriasis. Wanneer de kachel aan gaat wordt de lucht in je huis vaak automatisch droog. Deze droogte zorgt weer voor jeuk en het uitdrogen van de huid. Probeer je in de winter bijvoorbeeld wat warmer aan te kleden in plaats van de verwarming hoger te zetten. En zet in zowel de zomer als winter vaak de ramen tegen elkaar open.
Het gebruik van een luchtbevochtiger in huis biedt ook vaak veel uitkomst bij huidklachten, als: een droge huid, jeukende huid, eczeem klachten en dus ook psoriasis. De luchtbevochtiger reguleert namelijk de luchtvochtigheid in huis, waardoor deze altijd optimaal wordt gehouden en je huid veel minder snel droog wordt.
Psoriasis behandeling:
Psoriasis is heel vervelend en tegelijkertijd ook super lastig te behandelen. Toch zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om de klachten te verminderen. Bijvoorbeeld door de juiste huidverzorgingsproducten te gebruiken. Maar waar let je op?
Het beste is om crèmes en zalven met verzorgende, ontstekingsremmende en barrière herstellende stoffen te smeren. Op die manier zorg je er namelijk voor dat de producten je huid sterker maken. En zo minder kwetsbaar voor invloeden van buitenaf, waardoor de jeuk en ontsteking afnemen. Hieronder heb ik per stap een aantal goede voorbeelden gezet!
Stap 1. Goede reinigers bij psoriasis
Als de psoriasis plekken op je gezicht zitten, zijn onderstaande reinigers fijn om te gebruiken. Ze zijn parfum,- en alcoholvrij. Ook bevatten ze milde was-stoffen en ingrediënten met een licht afschilferende werking.
- Deze Drs Leenarts reiniger - normale tot droge gezichtshuid
- Deze Zarqa reiniger - normale tot vette gezichtshuid
- Deze CeraVe SA reiniger - lichaamshuid
- Deze Eucerin wasolie - lichaamshuid
Stap 2. Exfoliant bij psoriasis
Na het reinigen van je gezicht, of lichaam, en vóór het smeren van je crème kun je exfoliërende ingrediënten smeren. Bijvoorbeeld salicylzuur (BHA) of glycolzuur (AHA). Deze stoffen peelen je huid, waardoor de psoriasis schilfers verminderen. De voorbeelden hieronder zijn zowel geschikt voor je lichaam als gezicht. Bij een vette huid zou ik voor BHA gaan en bij een wat drogere huid voor AHA.
Stap 3. Crème bij psoriasis
Onderstaande crèmes kun je zowel 's ochtends als 's avonds smeren. Ze bevatten allemaal zowel huidherstellende en ontstekingsremmende ingrediënten als antioxidanten. Eventueel kun je hier een plantaardige olie met antioxidanten doorheen mengen om de ontsteking extra te remmen:
- Deze Eucerin crème met ureum - gezicht
- Deze Eucerin crème met ureum en hyaluronzuur - gezicht
- Deze Grahams psoriasis crème - gezicht en lichaam
- Deze La Roche Posay vette balsem - gezicht en lichaam
- Deze TIS crème 15% ureum - lichaam of lokaal op gezicht aanbrengen
- Deze Eucerin bodylotion - lichaam
Stap 4. Vette crème of zalf bij psoriasis (in de nacht)
Onderstaande zalven kun je over je nachtcrème aanbrengen, nadat deze is ingetrokken. Op die manier bescherm je je huid extra tegen uitdroging en externe prikkels. Ook creëer je zo een extra beschermlaag. Ik zou de zalf alleen 's avonds smeren, omdat het je gezicht wel vet maakt.
- Deze Bepanthen beschermende zalf - gezicht en lichaam
- Deze Fagron Vaseline Paraffine zalf - gezicht en lichaam
Psoriasis hoofdhuid behandelen
Bij psoriasis capitis wordt eerst lokale therapie op het behaarde hoofdhuid toegepast. Het gaat dan vaak om het smeren van een lotion, crème of zalf met daarin stoffen die het afschilveren van de huid stimuleren. Zoals salicylzuur, dimethicone of ureum.
Hierdoor raken de schilfers makkelijker los van de huid. De volgende dag kun je je haren met een gewone shampoo (wel een milde shampoo) wassen. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden gezet. Producten met een sterretje hebben een minder huidvriendelijke ingrediëntenlijst en daarom ook minder mijn voorkeur. Toch wilde ik ze in het lijstje meenemen, vanwege de vele positieve ervaringen:
- Eucerin Dermocapillaire - behandelen
- Grahams psoriasis crème - behandelen
- Loyon lotion met dimethicone - behandelen
- Eucerin kalmerende shampoo - wassen
- Drs Leenarts shampoo met ureum - wassen
- ISDIN psoriasis shampoo* - wassen
Professionele behandeling psoriasis huidziekten
De eerste stap bij psoriasis behandelen is het smeren van een vette crème of vette zalf, zonder medicatie. Deze producten heb je hierboven gelezen. Bij veel matige tot ernstige psoriasis vormen lukt het helaas niet om de huidklacht met deze crèmes en zalven onder controle te houden. Als lokale behandeling door plaatselijke middelen te smeren niet werkt, kan een arts medicatie voorschrijven.
Stap 1. Starten corticosteroïden
Eventueel kan dit gecombineerd worden met het smeren van corticosteroïden klasse 3 (Betamethason). Als het psoriasis in het gezicht zit of op een kindje, dan is klasse 2 beter. Corticosteroïden zijn hormoonzalven die een ontstekingsremmende werking hebben op de psoriasis plekken.
Ook heeft het invloed op immuunsysteem reacties en op vernauwing van bloedvaatjes. Wel kan het helaas vervelende bijwerkingen met zich mee brengen. De huid wordt dunner worden, er kunnen striae ontstaan, roodheid, irritatie, droogte en/of huidverkleuringen.
Stap 2. Vitamine D3 slikken bij psoriasis
Als indifferente middelen in combinatie met corticosteroïden onvoldoende effect geeft, kun je deze therapie aanvullen met het slikken van vitamine D3. Het is namelijk belangrijk dat de vitamine D waardes in het bloed bij mensen met psoriasis voldoende zijn. Omdat er een bewezen relatie is tussen psoriasis klachten en een vitamine D3 tekort.
Voorbeelden van vitamine D3 capsules zijn Calcipotriol en Calcitriol. Deze remmen de psoriasis huidontstekingen, maar ook de verstoorde aanmaak van nieuwe huidcellen. Er zijn ook middelen beschikbaar die zowel vitamine D3 als corticosteroïden bevatten. Een voorbeeld is betamethason/calcipotriol. Deze is er in gel, zalf en spuitspray vorm. Helaas wel allemaal uitsluitend op recept verkrijgbaar.
Stap 3. Corticosteroïden klasse verhogen
Als bovengenoemde stappen toch te weinig verlichting geven en/of er sprake is van ernstige psoriasis kun je over stappen naar een hogere klasse corticosteroïden. Dus van klasse 2 naar 3. En van klasse 3 naar 4. Deze zijn wat heftiger. Je gebruikt dit vier weken. Vaak samen met het dagelijks slikken van Vitamine D3. Hierna is het belangrijk om het gebruik van beide af te bouwen. Begin met om de dag, en verlaag steeds verder.
Ook heeft het invloed op immuunsysteem reacties en op vernauwing van bloedvaatjes. Wel kan het helaas vervelende bijwerkingen met zich mee brengen. De huid wordt dunner worden, er kunnen striae ontstaan, roodheid, irritatie, droogte en/of huidverkleuringen.
Stap 4. Overige medicatie
Als bovenstaande stappen onvoldoende verlichting geven kan ervoor gekozen worden om een andere therapie toe te passen. Bijvoorbeeld de plekken behandelen met medicijnen. Voorbeelden van geneesmiddelen: methotrexaat, ciclosporine, acitretine en fumaraten.
Ook calcineurineremmers worden vaak ingezet bij psoriasis. Ze onderdrukken je afweersysteem en remmen zo de ontstekingsreactie. Voorbeelden zijn: Protopic en Elidel. De therapie wordt alleen toegepast wanneer de psoriasis plekken op het gezicht, in de plooien of rondom de geslachtsdelen (genitale psoriasis) zit. Calcineurineremmers kun je eventueel combineren met het smeren van corticosteroïden.
Ook Ditranol is een behandeloptie. Het heeft twee effectieve werkingen op psoriasis. Het vermindert de groei van onze huidcellen én heeft invloed op bepaalde cellen uit ons immuunsysteem. Belangrijk is dat je deze crème of zalf meestal na dertig minuten van je huid afspoelt.
Als laatste wordt lichttherapie ook vaak bij psoriasis toegepast. Zonlicht, uv licht, bestaat uit zowel UV-A als UV-B licht. UV-B kan helpen tegen eczeem, psoriasis en/of jeuk. Dit licht remt namelijk huidontstekingen en heeft effect op ons immuunsysteem. Ook heeft het effect op de huidcellen. Wanneer het UB-B licht niet goed genoeg werkt, kan PUVA therapie ook helpen. Hierbij wordt ultraviolet a licht gecombineerd met een medicijn genaamd psoraleen.
