Dermatitis perioralis: clownseczeem

Roodheid, pukkeltjes en een branderige huid. Het kan een teken van clownseczeem zijn. Ook wel periorale dermatitis of dermatitis perioralis genoemd. Dit heeft trouwens niets te maken met een clownsneus of geschminkt gezichtje. Maar de benaming is wel afgeleid van het uiterlijk van een clownsmondje. Bij dermatitis perioralis is de huid rond de mond namelijk rood en geïrriteerd. Terwijl de huid direct rondom de lippen gespaard blijft. In deze blog lees je meer over de deze super vervelende huidklacht en geef ik antwoord op de vraag: wat te doen tegen clownseczeem?

Nieuwsgierig naar de oorzaak en behandeling? Lees dan hieronder verder! Of ga meteen naar het gratis productadvies voor clownseczeem.

Wat is dermatitis perioralis of periorale dermatitis?

Dermatitis perioralis, of perioral dermatitis, zijn allebei termen voor clownseczeem. Bij deze huidaandoening is er sprake van een huidontsteking, waarbij er pukkeltjes, puistjes en roodheid rondom de mond en neus verschijnen. Vandaar ook de naam dermatitis perioralis. Dermatitis betekent namelijk 'ontsteking' en perioralis betekent 'rond de mond'.

Dermatitis perioralis komt voornamelijk voor bij jonge vrouwen en sneller bij mensen met een vet huidtype. De huidaandoening is gelukkig geheel onschuldig, maar kan wel super vervelend zijn. Daarom ga ik je helpen! Mijn allergrootste tip is het smeren van deze eczeem crème. In combinatie met een goede, maar milde reiniger. Onderaan deze blog vertel ik hier meer over.

Hoe ziet clownseczeem eruit?

Bij clownseczeem zitten er dus allemaal kleine pukkeltjes en puistjes rondom de mond. Ze zitten vooral op de kin en in de plooien die vanaf je neus naar je mond lopen. Naast deze pukkeltjes en puistjes zijn er ook vaak schilfertjes, roodheid en tekenen van irritatie te zien.

Wat hierin opvalt is dat ook de normale huid zichtbaar is. Het gebied direct rondom je mond is namelijk niet aangedaan. Hierdoor lijkt het uiterlijke beeld deze huiduitslag een beetje op een geschminkt clownsmondje. Vandaar ook de naam clownseczeem.

Een branderige huid en pijn

Naast uiterlijke kenmerken gaat clownseczeem helaas ook gepaard met andere vervelende fysieke klachten. Zo voelt de huid branderig aan en prikt het een beetje. Daarnaast ervaren veel mensen pijn en jeuk.

Dit maakt de huidklacht nóg vervelender dan die al is. Want als je een huidprobleem zowel ziet als voelt, lijkt het altijd erger dan het is. Denk bijvoorbeeld aan een onderhuids puistje. Het voelt alsof er een mega pukkel op je wang zit. Terwijl anderen het waarschijnlijk niet eens zien zitten.

Clownseczeem symptomen

Dermatitis perioralis heeft dus een aantal kenmerkende afwijkingen. Hieronder heb ik nog even alle symptomen van clownseczeem op een rijtje gezet:

• Kleine rode bultjes rond de mond
• Definieerbare rode tekening rondom de mond
• Normale huid zichtbaar direct rondom de lippen
• Jeukende plekken rond de mond
• Schilfertjes rondom de mond
• Ontsteking van de huid
• Rode bultjes rond de mond
• Een geïrriteerde huid
• Branderig gevoel
• Rode neus
• Rode huid rond de mond
• Vooral bij jonge vrouwen
• Vet huidtype

Soortgelijke afwijkingen

Er zijn een aantal soortgelijke afwijkingen die snel in de war worden gehaald met dermatitis perioralis. Dit komt omdat er kenmerkende afwijkingen aan de aangedane huid ontstaan. Voorbeelden van soortgelijke huiduitslag zijn: acne, rosacea en dermatitis periocularis.

Verschil: clownseczeem en acne

Dermatitis perioralis wordt vaak verward met acne. Op zich natuurlijk ook helemaal niet gek. Er treedt tenslotte een soortgelijke huiduitslag op, waarbij roodheid, pukkeltjes en puistjes op de voorgrond staan. Toch zijn er ook een aantal belangrijke verschillen tussen dermatitis perioralis (links) en acne (rechts).

Eén verschil is bijvoorbeeld dat er bij acne ook vaak sprake is van mee-eters. Dit is bij clownseczeem niet het geval. Daarnaast zit acne meestal ook op andere delen van het gezicht en lichaam. Niet alleen rondom de mond en in de neusplooien, zoals bij dermatitis perioralis het geval is.

Verder verschillen ze ook in oorzaak. Bij clownseczeem is er sprake van een ontstekingsreactie van de huid. As gevolg van bepaalde externe prikkels, zoals corticosteroïden of irriterende cosmetica. Terwijl acne wordt veroorzaakt door combinatie van hormonen, overactieve talgproductie en het p. acnes bacterie. Beide huidaandoeningen vergen daarom ook een andere aanpak. Lees hier meer over acne vulgaris.

Verschil: clownseczeem en rosacea

Ook rosacea (rechter foto) wordt nog wel eens verward met clownseczeem. Het grootste verschil tussen dermatitis perioralis en rosacea is dat bij rosacea sprake is van gesprongen vaatjes, waardoor de huid rood wordt. Bij dermatitis perioralis wordt de roodheid niet veroorzaakt door gesprongen vaatjes, maar door irritatie en een ontstekingreactie van de huid.

Wel denken sommige dermatologen dat dermatitis perioralis een uiting van rosacea is. Dat ontstaat door invloed van de zon. Net als dat trouwens wordt gedacht dat clownseczeem een variant van seborroïsch eczeem kan zijn. Lees hier meer over rosacea.

Verschil dermatitis perioralis en dermatitis periocularis

Een soortgelijke huiduitslag als dermatitis perioralis is dermatitis periocularis. Je moet sowieso twee keer lezen om het verschil tussen beide termen te zien. Het grote verschil is dat perioralis 'rondom de mond' betekent en periocularis 'rondom de ogen'.

Deze rode huiduitslag wordt namelijk rondom de ogen gezien. Bij dermatitis periocularis ontstaan er allemaal kleine rode pukkeltjes en bultjes op de huid onder en naast de ogen. Daarnaast is de huid rond de ogen vaak gezwollen en vuurrood. Ook voelen je ogen heel geïrriteerd aan. Wat verergerd zodra je make up of crème op de aangedane huid aanbrengt.

De oorzaak van dermatitis periocularis is hetzelfde als dermatitis perioralis. Namelijk: een huidontsteking als gevolg van direct contact met irriterende prikkels. Alleen bij dermatitis periocularis ontstaan de klachten vooral als reactie op oogcrèmes, make up removers en oog make up. Wel is het advies bij dermatitis periocularis vergelijkbaar met clownseczeem rondom de mond. Lees hier meer over dermatitis periocularis.

Oorzaak dermatitis perioralis

Dermatitis perioralis kan door verschillende factoren veroorzaakt worden. Wel gaat het in de meeste gevallen om externe prikkels, dus stoffen van buitenaf die de huid dusdanig irriteren dat er een huidontsteking ontstaat.

1. Dermatitis perioralis door corticosteroïd crème

Corticosteroïd crèmes zijn hormooncrèmes en zalven die worden voorgeschreven bij allerlei huidontstekingen. Denk aan: eczeem, psoriasis en dus ook dermatitis perioralis. Alleen het kromme hieraan is dat corticosteroïd crème de huidontsteking ook kan uitlokken. Frequent gebruik van dit soort corticosteroïden, irriteren je huid namelijk. En langdurige irritatie is een belangrijke clownseczeem oorzaak. 

Het is zelfs zo dat dermatitis perioralis vaak eerst als eczeem wordt aangezien. Op advies wordt er dan gestart met corticosteroïd crème waarna de aandoening kan verergeren. Pas dan wordt vaak de juiste diagnose gesteld, namelijk dermatitis perioralis. Zelfs astma patiënten, die corticosteroïden preparaten inademen in plaats van smeren, kunnen last krijgen van clownseczeem.

Toch worden deze hormoonzalven wel vaak voorgeschreven als je last hebt van clownseczeem. Het corticosteroïd veroorzaakt de aandoening weliswaar, maar onderdrukt het ook. Dit maakt de aandoening moeilijk te behandelen. Hierdoor ontstaat namelijk een soort corticosteroïd verslaving.

De aandoening reageert aanvankelijk goed op corticosteroïd, waardoor je het wilt blijven smeren. Maar op lange termijn triggert corticosteroïd de ontsteking dus ook, waardoor het clownseczeem juist alleen maar erger wordt. Met name als je stopt met het smeren van de hormoonzalven, ontstaan er weer opvlammingen.

2. Dermatitis perioralis door irriterende cosmetica

Niet alleen corticosteroïden kunnen de huidklacht veroorzaken. Ook cosmetica producten zijn een mogelijke oorzaak. Vooral wanneer je vette producten smeert. Of cosmetica gebruikt met irriterende ingrediënten. Dermatitis perioralis komt voornamelijk daarom ook voor onder jonge vrouwen, omdat zij relatief gezien meer make up en cosmetica producten gebruiken.

Kijk daarom ook kritisch naar je huidverzorgingsproducten, zoals: je crème en gezichtsreiniger. Maar ook make up bevat vaak irriterende stoffen. Denk aan: je lippenstift, lippen balsem, foundation. Misschien zitten er wel allerlei irriterende stoffen in, die jouw clownseczeem veroorzaken.

Vind je het lastig om de ingrediëntenlijsten van je huidproducten te ontcijferen? Neem dan een kijkje op de Sproetonline Instagram-pagina. Hier post ik iedere week een cosmetica product of cosmetica merk dat je beter niet kunt smeren!

Gaat clownseczeem vanzelf over?

In de meeste gevallen betreft het een vorm van clownseczeem die vanzelf weer over gaat. Maar dit ligt wel ook echt aan je eigen aanpak. Zo is het super belangrijk om minimaal twee weken te stoppen met het smeren van producten op je gezicht. Denk aan: corticosteroïden, huidverzorgingsproducten en make up. Echt alles!

Ze bevatten bepaalde bestanddelen die de huidontsteking in stand kunnen houden. Of zelfs de ontstekingsreactie kunnen uitlokken. Als je blijft smeren is de kans groot dat de huiduitslag aanwezig blijft. Dit geldt voor zowel dermatitis perioralis als dermatitis periocularis. Onderaan deze blog laat ik zien welke stappen ik zou ondernemen om de huiduitslag zo snel mogelijk te verminderen!

Is clownseczeem besmettelijk?

Dermatitis perioralis is niet overdraagbaar van persoon op persoon. Het is een huidreactie die ontstaat als gevolg van direct contact met een irriterende stof of een allergeen. Ondanks dat de aandoening zelf niet besmettelijk is, kan de stof die de irritatie veroorzaakt heeft natuurlijk wel bij anderen ook voor problemen zorgen. Maar dit heef niets met besmettelijkheid te maken gelukkig!

Clownseczeem ervaringen

Op de Sproet gastblog pagina delen mensen met een uiteenlopende huidproblemen hun do's en don'ts. Wat helpt wel tegen de huidklacht? En wat juist helemaal niet? Om zo anderen met dezelfde huidaandoening te helpen. Er zijn ook clownseczeem ervaringen gedeeld. Je leest ze hier:

• Mijn dermatitis periocularis
• Mijn acne en clownseczeem

Clownseczeem behandeling

Maar is de oplossing bij dermatitis perioralis dan echt helemaal geen make up en andere cosmetica gebruiken? Niet helemaal. Meerdere factoren spelen een rol. Hieronder leg ik uit welke drie stappen ik zou nemen in het behandelen van clownseczeem klachten!

Stap 1. Twee weken niets smeren

Probeer het niet smeren van cosmetica echt minimaal twee weken vol te houden. Smeer ook niet op je ogen of op droge lippen. Ook al voelt je huid branderig, jeukend en droog aan. Of lijkt het alsof de klachten verergeren. Het is heel belangrijk dat je huid even niet wordt blootgesteld aan cosmetische prikkels. Was je gezicht ook niet met heet water. Gebruik liever lauw water. Uiteindelijk zal het eczeem dan in de meeste gevallen vanzelf wegtrekken.

Stap 2. Huidvriendelijke producten gebruiken

In eerste instantie is niet smeren dus de enige oplossing. Maar nadat je twee-drie weken geen cosmetica hebt gebruik, kun je het smeren van cosmetica weer langzaam opbouwen. Houd wel goed in de gaten hoe je huid op de producten reageert!

Om de kans op irritatie zo klein mogelijk te houden, is het belangrijk om huidproducten te gebruiken die niet te vet zijn én geen irriterende ingrediënten bevatten. Kies altijd voor milde en parfumlvrije producten. Hieronder heb ik een paar goede voorbeelden gezet. Benieuwd wat mijn clownseczeem tips nog meer zijn? Lees dan hier mijn gratis productadvies voor clownseczeem.

• Deze milde reiniger van CeraVe - reiniger
• Deze milde reiniger van SMPL - reiniger
• Deze eczeem crème van Tiny Todd - dag/nachtcreme
• Deze milde herstellende crème van La Roche Posay - dag/nachtcreme
• Deze lippenbalsem van La Roche Posay - lippenbalsem

Stap 3. Hoe kunnen huisartsen en dermatologen helpen?

Als het tijdelijk stoppen van cosmetica smeren niet voldoende werkt, of de huidklacht alleen maar erger worden, kan een huisarts of dermatoloog helpen. Hij of zij kan medicatie voorschrijven. Een voorbeeld is lokale antibiotica. Dit is een ontstekingsremmend middel dat je op een bepaalde plek van je huid (lokaal) smeert. Of orale antibiotica. Deze antibiotica smeer je niet, maar slik je. Voorbeelden zijn:

• Lokaal metronidazol crème
• Lokaal erythromycine
• Orale tetracyclines - lijkt de beste optie
• Orale doxycycline
• Orale minocycline

Ik zou niet zo snel voor corticosteröid crèmes kiezen, want corticosteroïd veroorzaakt de huidklacht. Net als dat het de huidklacht tijdelijk onderdrukt. Sommige dermatologen kiezen ervoor om dermatitis perioralis te behandelen met calcineurineremmers. Deze middelen remmen je afweersysteem en zo ook de ontstekingsreactie in de huid. Raadpleeg je huisarts voor advies.

Clownseczeem natuurlijke behandeling

Het kan goed dat je de voorkeur hebt om clownseczeem, of andere huidklachten, natuurlijk te behandelen. Toch zou mijn advies zijn, om dit bij clownseczeem niet te doen. Het eczeem wordt namelijk vaak getriggerd door (irriterende) cosmetische prikkels.

In natuurlijke cosmetica producten zitten vaak essentiële oliën en plantextracten die snel irritaties geven. Smeer daarom bij voorkeur milde, parfumvrije, huid producten. Met een beperkte formulering. De eczeem crème van Tiny Todd, dat ik hierboven ook al tipte, is een wel een voorbeeld van een natuurlijke behandeling bij clownseczeem.

Andere vormen van eczeem

Naast clownseczeem zijn er natuurlijk nog veel meer vormen van eczeem. Ze hebben veel gemeenschappelijke kenmerken, als jeuk, roodheid en natuurlijk de huidontsteking zelf. Maar er zijn ook veel verschillen. Daarom heb ik een blog online gezet, waarin ik de meest voorkomende vormen van eczeem laat zien. Inclusief handige tips! Nieuwsgierig? Lees dan mijn blog: Eczeem: welke vormen zijn er?

Gebruikte bronnen en extra informatie

Hieronder vind je een aantal wetenschappelijke studies die ik gebruikt hebt als achtergrond informatie. Samen met nog wat andere interessante artikelen:

• The treatment of facial dermatitis: challenging evidence based medicine
• Perioral Dermatitis
• Perioral dermatitis: Diagnosis, proposed etiologies, and management
• NHG-Standaard: Richtlijn eczeem
• Huisarts en wetenschap: Dermatitis perioralis