Er kunnen enorm veel verschillende vormen van huiduitslag ontstaan, wat het lastig maakt om de juiste diagnose en oplossing te vinden. In deze blog laat ik de meest voorkomende vormen van huiduitslag zien en geef ik een aantal handige tips die je bij huiduitslag kunt toepassen!
Nieuwsgierig geworden? Lees dan hieronder verder!
Wat is huiduitslag?
Kort gezegd wordt met huiduitslag bedoeld dat er huidveranderingen optreden, vaak als reactie op een bepaalde trigger. Dit kan gaan om invloeden van buitenaf, zoals insectenbeten, zonlicht en/of infectieziektes. Maar ook om interne factoren, als: emoties, hormonen en/of genetische aanleg.
In de meeste gevallen is de huiduitslag onschuldig en trekt het vanzelf weer weg. Eventueel kunnen zelfzorgmiddelen zoals crèmes en lotions de klachten wel verlichten. Zo zijn er cosmetische ingrediënten die de huid kalmeren en versterken. Denk bijvoorbeeld aan: haver, groene thee extract, zoethout extract, ceramiden en niacinamide.
Maar er zijn ook wat hardnekkigere vormen van huiduitslag die niet altijd vanzelf overgaan. Smeerbare medicatie kan dan uitkomst bieden. Toch heeft dit niet altijd mijn voorkeur. Veel geneesmiddelen gaan namelijk gepaard met vervelende bijwerkingen. Bovendien zou ik altijd eerst proberen om de uitslag met receptvrije producten 'weg te smeren'. Hierin help ik je graag!
In deze blog laat ik de verschillende oorzaken van huiduitslag zien en met de bijhorende symptomen. Door op een huiduitslag te klikken, kom je op een blog terecht waarin ik tips geef voor die specifieke klacht!
Symptomen van huiduitslag
Huiduitslag ontstaat vaak plotseling en op een bepaald lichaamsdeel. Hierna kan het zich uitbreiden naar verschillende delen van het lichaam. De huiduitslag kan verschillende oorzaken hebben, er op verschillende manieren uitzien en over het hele lichaam voorkomen. Wel is het zo er een aantal symptomen zijn die vaak optreden:
- Roodheid of rode vlekken
- Keratosis pilaris bultjes
- Rode vlekken
- Schilfers
- Bultjes
- Huid blaasjes
- Blaren
- Jeukende huid
- Pijn
- Ziek voelen, vaak koorts of hoofdpijn
- Branderige huid
- Rode puntjes
- Extreem droge of vette huiduitslag
Oorzaken huiduitslag
Er zijn veel mogelijke oorzaken van huiduitslag, waaronder allergische reacties, infecties, irritatie, auto-immuunziekten, stress en bepaalde geneesmiddelen. Daarnaast kan de uitslag ook een symptoom zijn van een onderliggende (medische) aandoening of ziekte. Hieronder vind je verschillende factoren die huiduitslag veroorzaken:
1. Huiduitslag door ontstekingsreactie
Een veelvoorkomende oorzaak van huiduitslag is een ontsteking aan de huid. Deze ontsteking ontstaat wanneer je lichaam abnormaal op een bepaalde prikkel reageert. Bijvoorbeeld, omdat je allergisch bent voor een bepaalde cosmetische stof. Maar het kan ook komen door het eten van bepaald voedsel of het aanraken van bepaalde planten. Je kunt van enorm veel prikkels een ontsteking, en zo huiduitslag, krijgen.
Je lichaam ziet deze stoffen aan als lichaamsvreemd en begint hier een afweerreactie tegen. Dit uit zich vervolgens in de vorm van huiduitslag. Maar het kan ook zo zijn dat er sprake is van een auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem zich tegen de eigen huid richt. Zonder dat het in contact komt met een bepaalde stof.
2. Huiduitslag door een infectie
Huiduitslag kan ook optreden als gevolg van een infectie. Meestal gaat het hierbij om infectieziekten met een bacterie, schimmel (gisten), virus, parasiet of insecten. Deze micro-organismen kunnen al op je huid aanwezig zijn en plotseling in aantal toenemen, waardoor het voor huidproblemen zorgt. Dit is bijvoorbeeld vaak het geval bij gisten.
Maar het kan ook zo zijn dat micro-organismen je huid binnendringen via een huidbeschadiging. Bijvoorbeeld wanneer een bacterie via een wondje je huid binnen komt. Of wanneer je met blote voeten in een openbare ruimte loopt, waardoor besmetting met een schimmel kan plaats vinden. Denk bijvoorbeeld aan voetschimmel of handschimmel.
3. Huiduitslag door medicatie
Een andere veelvoorkomende oorzaak van huiduitslag is medicatie. In de bijsluiter van geneesmiddelen staan natuurlijk altijd de mogelijke bijwerkingen genoemd. Dit kunnen fysieke klachten zijn, als: hoofdpijn en buikpijn. Maar er kan dus ook huiduitslag optreden.
Vaak gaat het om roodheid en een jeukende huid die ontstaat als reactie op de werkzame ingrediënten of andere stoffen in het medicijn. Het kan hierbij gaan om een allergische reactie of een overgevoelige reactie. Bij beide reactie ontwikkelt je afweersysteem een reactie op een specifieke stof, waardoor er huidklachten optreden.
Maar het kan ook om een toxische reactie gaan. Dit is bijvoorbeeld bij chemotherapie het geval. De geneesmiddelen zijn toxisch voor je huidcellen, waardoor er vervelende huidveranderingen ontstaan.
Daarnaast kunnen sommige stoffen in geneesmiddelen ook lichtgevoelig zijn. Dit betekent dat er een chemische reactie optreedt, zodra de stof(fen) in contact komen met zonlicht. Ook dit zorgt voor uitslag aan de huid.
Bekende voorbeelden van geneesmiddelen die snel huiduitslag veroorzaken, zijn: antibiotica, NSAID's (ibuprofen, aspirine, diclofenac), chemotherapie, bètablokkers, cholesterolverlagende medicatie en epilepsie medicijnen.
4. Huiduitslag door stress of spanningen
Wanneer er huiduitslag optreedt, wordt niet meteen gedacht aan emoties als mogelijke oorzaak. Toch spelen emoties een belangrijke rol in het uitlokken van allerlei huidklachten. Stress is bijvoorbeeld een veelvoorkomende trigger van jeuk en roodheid.
Daarnaast kan stress ook allerlei bestaande huidklachten verergeren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij psoriasis en eczeem. Hierin speelt cortisol, een stresshormoon, een belangrijke rol. Wanneer je cortisolspiegel stijgt, verzwakt je immuunsysteem en ook de barrièrefunctie van je huid.
Hierdoor is je huid veel gevoeliger voor prikkels van buitenaf en kan er sneller huiduitslag ontstaan. Bovendien zorgt dit ook voor directe stressreacties in de huid, waardoor er symptomen als: jeuk, rode vlekken en soms bultjes ontstaan.
5. Huiduitslag door hormonen
Net als emoties kunnen ook hormonen voor huidproblemen zorgen. Het gaat hierbij vooral om hormoonveranderingen. Bijvoorbeeld tijdens de puberteit. Het lichaam maakt dan meer mannelijke hormonen aan, waardoor de talgproductie stijgt en je last kunt krijgen van huiduitslag. Hetzelfde geldt voor hormoonveranderingen tijdens de zwangerschap en na de bevalling.
6. Huiduitslag door warmte of hitte
Ook warmte en hitte kunnen huiduitslag uitlokken. Vaak gaat het dan om rode vlekjes en bultjes die ook nog eens erg jeuken. Wanneer je huid namelijk wordt blootgesteld aan hoge temperaturen ga je meer transpieren en dit kan de huid irriteren. Je noemt deze vorm van huiduitslag ook wel warmte uitslag of hitte uitslag.
7. Huiduitslag door kleding
Een minder bekende oorzaak van huiduitslag is het dragen van kleding. Dit kan zowel door de stof komen als door hoe het kledingstuk zit. Zo zorgt strakke kleding bijvoorbeeld voor meer irritatie dan luchtige kleding.
En ook slecht ademende stoffen, zoals nylon of synthetische stoffen, kunnen overmatig transpireren en zo voor irritatie zorgen. Wanneer transpiratievocht namelijk wat langer op de huid blijft zitten kan dit voor een jeukende huiduitslag zorgen.
Maar wist je bijvoorbeeld ook dat je een allergische reactie op kleding kunt ontwikkelen? In de meeste gevallen gaat het dan om een allergie voor polyester of elastaan. Daarnaast kan er ook een rode, jeukende uitslag ontstaan door het wasmiddel waarmee je jouw kleding wast.
Verschillende soorten huiduitslag volwassenen
Als ik alle verschillende vormen van huiduitslag zou moeten opnoemen, zou dit een héle lange blog worden. Dit bespaar ik je liever. Daarom heb ik gekozen voor de meest voorkomende huidaandoeningen die gepaard gaan met huiduitslag. Hieronder heb ik deze vormen van huiduitslag opgesomd onder de verschillende oorzaken van huiduitslag.
1. Huiduitslag door medicatie
Als je lichaam op bepaalde stoffen in medicijnen reageert, kan dit zorgen voor een vervelende huiduitslag. Deze huiduitslag varieert van mild tot ernstig en kan zowel gaan om een allergische reactie als niet-allergische reactie. In beide gevallen treedt er roodheid en jeuk op. Voorbeelden van huiduitslag door medicatie zijn:
- Netelroos: rode vlekken met jeukende, verhoogde bulten op de huid.
- Jeukende huiduitslag: jeuk aan de huid, waardoor je constant wilt krabben.
2. Huiduitslag door ontstekingsreactie
Als er sprake is van een huiduitslag als gevolg van een ontstekingsreactie, uit dit zich vooral in: roodheid, zwelling, jeuk en schilfers. Andere symptomen die kunnen optreden zijn: blaasjes, puistjes en korstjes. Dit hangt af van de specifieke oorzaak, je huidtype en natuurlijk de ernst van de infectie. Voorbeelden van huidontstekingen die huiduitslag veroorzaken, zijn:
- Allergisch contacteczeem: rode, jeukende, gezwollen huiduitslag met schilfers.
- Atopisch eczeem: een huiduitslag met veel roodheid, jeuk, bultjes en een droge huid.
- Cosmetica allergie: rode vlekjes, blaasjes, puistjes, zwelling en jeuk.
- Folliculitis: een huiduitslag, waarbij er kleine rode puntjes rondom de haartjes te zien zijn.
- Galbulten: rode uitslag met jeukende, verhoogde bulten op de huid.
- Nummulair eczeem: ovale tot muntvormige rode vlekken op de huid die schilferen en jeuken.
- Pityriasis rosea: ovale rozerode plekken op de huid die vaak licht schilferig zijn en zich verspreiden volgens een kerstboom patroon.
- Rosacea: gesprongen vaatjes op de wangen, kin en neus. Vaak gepaard met kleine pukkeltjes.
- Verbranding: veel roodheid dat soms gepaard gaat met blaren en uiteindelijk vervellen.
3. Huiduitslag door infectieziekten
Een infectie is de grote boosdoener van veel vormen van huiduitslag. Voorbeelden van infectieziekten die huiduitslag veroorzaken heb ik hieronder neergezet. Wanneer je op de huiduitslag klikt, kom je op een blog waar ik meer informatie deel!
- Gistpuistjes: rode tot kleurloze pukkeltjes die kunnen jeuken. Vaak op het voorhoofd.
- Muggenbeet: rode vlek of rode vlekken op de huid met in het midden een huidkleurige bult.
- Eikenprocessierups uitslag: rode vlekken, strepen en jeukende bultjes op de huid.
- Voetschimmel: rode, jeukende uitslag met schilfers, kloven en soms blaren. Vaak tussen de tenen.
- Handschimmel: rode, jeukende, schilferige uitslag op de handen, met soms blaasjes en kloven.
- Krentenbaard: rode, jeukende, rode uitslag dat gepaard gaat met kleine, met pus gevulde blaasjes of korstjes. Rondom de mond, neus en andere delen van het gezicht.
- Pityriasis versicolor: ovale, witte of bruine vlekken op de huid. Die schilferen wanneer je de huid spant. Ze zitten met name op de rug, borst, schouders of nek.
- Pityriasis alba: bleke vlekken op de huid met daarop een lichte schilfering. Meestal in het gezicht.
- Rode hond: roze-rode vlekjes die eerst op het gezicht zitten en hierna verspreiden naar de rest van het lichaam. Vaak gaat rode hond ook gepaard met (hoge) koorts en opgezwollen lymfeklieren.
- Roodvonk: felrode uitslag op het gezicht, de nek, de borst en de armen. Het lijkt een beetje op zonverbranding en gaat vaak gepaard met (hoge) koorts, keelpijn en een typische aardbeientong.
- Vijfde ziekte: een kinderziekte waarbij er er eerst rode vlekjes op de wangen ontstaan en vervolgens over het hele lichaam.
- Schurft: kleine rode bultjes, blaasjes en kronkelende lijnen op de huid dat voor enorm veel jeuk zorgt. De huiduitslag zit vooral op de handen, polsen, voeten, geslachtsdelen en in de huidplooien.
- Waterpokken: rode uitslag verspreid over het hele lichaam, waarbij kleine, jeukende blaasjes op de huid ontstaan die uiteindelijk veranderen in korstjes.
- Wondroos: een rode, gezwollen, warme en pijnlijke huiduitslag met een scherp begrensde rand en soms ook blaarvorming.
4. Huiduitslag door stress of spanningen
Huiduitslag door stress ziet er niet per se anders uit dan huiduitslag door andere oorzaken. Wel kan het vaker voorkomen in je gezicht, in je nek, op je borst of op je armen. Voorbeelden van huiduitslag als gevolg van stress of spanning zijn:
- Eczeem: een langdurige ontsteking van de huid dat zich uit in een droge huid met veel roodheid, jeuk, schilfering en in sommige gevallen ook blaasjes met vocht.
- Rode vlekken op huid zonder jeuk: van stress kun je plotseling huiduitslag krijgen, waarbij er vooral roodheid of rode vlekken ontstaan.
- Psoriasis: een chronische auto-immuunziekte met rode, schilferige plekken op de huid.
- Netelroos: rode vlekken met jeukende, verhoogde bulten op de huid.
- Ziekte van Grover: kleine jeukende bultjes die plotseling ontstaan en ook weer wegtrekken.
5. Huiduitslag door hormonen
Hormoonveranderingen tijdens de zwangerschap kunnen voor allerlei huidveranderingen zorgen. Dit gebeurt zowel tijdens als na de zwangerschap. Hetzelfde geldt voor hormoonveranderingen tijdens de puberteit. Bekende vormen van huiduitslag die optreden door hormonen zijn:
- Acne vulgaris: mee-eters, pukkeltjes en puistjes die ontstaan
- Acne tarda: puistjes, pukkels en mee-eters die optreden op volwassen leeftijd.
- Melasma: donkere, onregelmatige vlekken op het gezicht in de vorm van een masker.
- PUPPP: een specifieke soort uitslag tijdens de zwangerschap dat zich uit in jeuk, rode bultjes en plakkaten op de buik. Het kan zich verspreiden naar andere delen van het lichaam.
- Zwangerschapsjeuk: een jeukende huiduitslag dat over het hele lichaam kan voorkomen.
Huiduitslag door warmte of hitte
Huiduitslag dat veroorzaakt wordt door warmte of hitte uit zich vooral in een rode uitslag met kleine rode bultjes of blaasjes. We spreken dan specifiek over warmte- of hitte-uitslag. Voorbeelden van huiduitslag als gevolg van warmte of witte zijn:
- Warmte uitslag: kleine met vocht gevulde rode bultjes en blaasjes.
- Hitte uitslag: erg jeukende huiduitslag met kleine blaasjes.
- Smetplekken: rode verkleuring in de plooien als gevolg van warmte, wrijving en irritatie.
Huiduitslag behandelen
Als een huiduitslag niet ernstig is, dus niet gepaard gaat met ernstige symptomen zoals hoge koorts of veel pijn, dan kunnen veel receptvrije huidverzorgingsproducten symptomen van huiduitslag al goed verminderen.
1. De oorzaak vermijden
Bij alle verschillende soorten huiduitslag is het belangrijk om eerst de mogelijk oorzaak ervan te achterhalen. Krijg je last van een jeukende rode huiduitslag na het eten van bepaalde voedingsmiddelen? Na het slikken van bepaalde medicatie? Door warmte? Of wanneer je een bepaalde crème opsmeert?
Door deze trigger te vermijden, zal de huiduitslag in de meeste gevallen vanzelf wegtrekken en ook niet meer optreden. Toch is dit vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Eventueel kun je het bijhouden door iedere keer wanneer je de huiduitslag krijgt, op te schrijven wat je de afgelopen twee dagen gedaan hebt en (avond) gegeten.
2. Kalmeer de huidbarriere
Naast het vermijden van uitlokkende factoren, is het natuurlijk ook fijn om iets aan de huiduitslag zelf te doen. Wat je het beste kunt smeren om de huid te kalmeren hangt natuurlijk vooral af van de soort uitslag. Door op de verschillende soorten huiduitslag hierboven te klikken, lees je per uitslag mijn tips.
Wel zijn er bepaalde cosmetische ingrediënten die een kalmerende en ontstekingsremmende werking op de huid hebben en daarom bij meerdere soorten huiduitslag verlichting kunnen geven! Hieronder heb ik een aantal voorbeelden hiervan gezet:
Kalmerende producten voor het gezicht
Kalmerende producten voor het lichaam
- Eucerin AtopiControl body lotion
- Bepanthen Droge & Gevoelige huid crème
- Eikenprocessierups gel - tegen de jeuk
- Pannoc zinkoxide pasta
3. Voorkom uitdroging van de huid
Wat ook belangrijk is, is zorgen voor een goed gehydrateerde huid. Dit komt, omdat een droge huid vatbaarder is voor prikkels van buitenaf en daarom ook veel sneller overgevoelig reageert. Pas daarom op met de droge lucht van een airconditioning of verwarming. En douche niet te heet.
Daarnaast kunnen cosmetica producten met een hydraterende werking natuurlijk helpen om je huidbarriere te versterken. Bovenstaande producten hebben vooral een kalmerende werking op de huid. Als de uitslag rustiger is kunnen onderstaande producten helpen om je huidbarriere sterk te houden:
Hydraterende producten voor het gezicht
- CeraVe hydraterende lotion - gezichtsreiniger
- SMPL Skincare crème - gezichtsreiniger
- SMPL Skincare lotion - dag en nachtcrème
- ZARQA Nutritive crème - dag en nachtcrème
Hydraterende producten voor het lichaam
- Eucerin AtopiControl body lotion
- Bepanthen Droge & Gevoelige huid crème
- SMPL Skincare wash - douche gel
Wanneer naar de huisarts met huiduitslag?
Dit is een lastige vraag. Er zijn namelijk veel soorten huiduitslag die geheel onschuldig zijn en vanzelf weer wegtrekken, waardoor het niet nodig is om naar een huisarts te gaan.
Maar het kan ook zijn dat de huiduitslag een uiting van een onderliggende aandoening is, waardoor een huisarts soms wel uitkomst kan bieden in het stellen van de juiste diagnose en/of het voorschrijven van eventuele medicijnen om de oorzaak of symptomen aan te pakken. Denk aan: antibiotica of anti-schimmelcrèmes.
Mijn advies is om bij één van onderstaande situaties naar een huisarts of huidtherapeut te gaan:
- Wanneer je huiduitslag extreme vormen aanneemt.
- Wanneer je huiduitslag steeds erger lijkt te worden.
- Wanneer de huiduitslag erg warm aanvoelt.
- Wanneer je je ook ziek begint te voelen.
- Wanneer je de huiduitslag met cosmetica producten niet onder controle krijgt.
